Саурық

Саурық Қайдауылұлы (шамамен 1670, – 1740, Алматы облысы Райымбек ауданы) – батыр, қолбасшы, . Ұлы жүз жалайыр тайпасының андас руынан шыққан. 1723 – 40 жылдары аралығындағы қазақ-жоңғар соғыстарына бастан-аяқ қатысып, Аңырақай шайқасында Ұлы жүз қолына тікелей қолбасшылық жасады. Ел аузында Саурықтың ерліктері туралы көптеген аңыз-әңгімелер сақталған. Саурық , Жетісу жерін қалмақтардан босатуда көп істі бірігіп атқарған. Мұны алуан түрлі аңыз-әңгімелер дәлелдейді. Саурықтың Құлшығаш, , , Қарқабат, , Танаш атты алты ұлының бәрі де батыр, ел басшысы ретінде белгілі. Оның атақ-даңқы тек Жетісуда ғана емес, одан тысқары жерлерде де кең жайылған. 19 ғасырдың 1-жартысында Аягөзге дейін келіп қайтқан орыс ғалымы өз еңбегіне Саурық туралы деректер енгізген. Тарихшы 1948 жылы шыққан “” Бөгенбай, Тайлақ батырлармен қоса Саурықтың да есімі аталады. Бұл жөніндегі деректер да бар. Саурықтың есімі қазақ ақындарының өлең-жырларында да көптеп кездеседі. Ақын оны өлеңге қосқан. Тарихшы-ғалым “” атты еңбегінде, жазушы Ұзақбай Доспанбетовтың “” атты екі томдық және “Абылайдың ақ туы” атты тарихи романдарында Саурықтың біраз істері сипатталады. Саурықтың есіміне байланысты жер атаулары Талдықорған өңірінде көп кездеседі. Көксу ауданындағы жұрты “” деп аталады. Көксу кенішінің қасында “Саурық сазы” деп аталатын екінші жер де бар. Ұрпақтары Алматы облысының Қаратал, Көксу, аудандарында тұрады.

Дереккөздер

1. «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, X том