Сарқырама – судың өзен арнасын көлденең кесіп өтетін тік жартасты кертпештен құлап, тік ағуы. Тым қатты және борпылдақ жыныс қабаттары кезектесе қалыптасқан өңірлермен өтетін өзендер бойында пайда болады. Жиегі үнемі шайылу салдарынан Сарқырама өзен ағысын бойлай жоғары шегіне береді. Су бірнеше кертпештен каскад құрып құлауы мүмкін. Дүние жүзіндегі ірі Сарқырама: Оңтүстік Америкадағы Анхель (биікт. 1054 м), Африкадағы (биікт. 933 м) және Виктория (биікт. 120 м). Қазақстанда Алтай, Іле Алатауы, Жетісу Алатауы тауларының өзендерінде кездеседі. Су бірнеше кертпештен қатарынан сарқырама легін құрай (каскад) құлауы мүмкін.
Дүние жүзіндегі аса ірі сарқырамалар
Биіктігі | Аты | Мемлекет | Өзен |
---|---|---|---|
979 м | Анхель | Венесуэла | |
948 м | ОАР | ||
914 м | Перу | ||
900 м | Олоупена | АҚШ | |
895,4 м | Перу | ||
860 м | Норвегия | ||
850 м | Норвегия | Балай | |
840 м | АҚШ | ||
840 м | Канада | ||
836 м | Жаңа Зеландия | ||
820 м | Норвегия | ||
818 м | Норвегия | ||
792 м | АҚШ | ||
788 м | АҚШ | Колониал Крик | |
774 м | Норвегия |
Ресей сарқырамалары
Биіктігі | Аты | Аймақ | Өзен |
---|---|---|---|
482 м | |||
~600 м | |||
328 м | |||
~250 м | |||
~200 м | Саян | ||
~200 м | Пшеха | ||
~160 м | Алтай | Чульча | |
~150 м | Саяны | ||
141 м | Илья Муромец | , Итуруп | |
103 м | Шығыс Кавказ |
Галерея
- Чучхурский сарқырамасы
- Джугутурлучат сарқырамасы
- Манагват сарқырамасы, Түркия
- Кивач сарқырамасы
Дереккөздер
- «Қазақстан»: Ұлттық энциклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VIII том
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Sarkyrama sudyn ozen arnasyn koldenen kesip otetin tik zhartasty kertpeshten kulap tik aguy Tym katty zhәne borpyldak zhynys kabattary kezektese kalyptaskan onirlermen otetin ozender bojynda pajda bolady Zhiegi үnemi shajylu saldarynan Sarkyrama ozen agysyn bojlaj zhogary shegine beredi Su birneshe kertpeshten kaskad kuryp kulauy mүmkin Dүnie zhүzindegi iri Sarkyrama Ontүstik Amerikadagy Anhel biikt 1054 m Afrikadagy biikt 933 m zhәne Viktoriya biikt 120 m Қazakstanda Altaj Ile Alatauy Zhetisu Alatauy taularynyn ozenderinde kezdesedi Su birneshe kertpeshten katarynan sarkyrama legin kuraj kaskad kulauy mүmkin Parana ozenindegi Iguasu sarkyramalary Argentina Braziliya Dүnie zhүzindegi asa iri sarkyramalarBiiktigi Aty Memleket Өzen979 m Anhel Venesuela948 m OAR914 m Peru900 m Oloupena AҚSh895 4 m Peru860 m Norvegiya850 m Norvegiya Balaj840 m AҚSh840 m Kanada836 m Zhana Zelandiya820 m Norvegiya818 m Norvegiya792 m AҚSh788 m AҚSh Kolonial Krik774 m NorvegiyaResej sarkyramalaryBiiktigi Aty Ajmak Өzen482 m 600 m328 m 250 m 200 m Sayan 200 m Psheha 160 m Altaj Chulcha 150 m Sayany141 m Ilya Muromec Iturup103 m Shygys KavkazGalereyaChuchhurskij sarkyramasy Dzhuguturluchat sarkyramasy Managvat sarkyramasy Tүrkiya Kivach sarkyramasyDerekkozder Қazakstan Ұlttyk enciklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 ISBN 5 89800 123 9 VIII tom