Самиғолла Хамиев (15 мамыр 1940, Каратубек ауылы, Новобогат ауданы Гурьев облысы — 13 сәуір 2012, Атырау) — профессор, ветеринария ғылымдарының докторы, жаратылыстану ғылымдары Академиясының академигі, Қазақстанның ғалым-ветеринарлық микробиология ғылымы.
Самиғолла Хамиев | |||||
Туған күні | |||||
---|---|---|---|---|---|
Туған жері | Қаратүбек ауылы, Исатай ауданы, Атырау облысы, Қазақ КСР | ||||
Қайтыс болған күні | |||||
Қайтыс болған жері | |||||
Азаматтығы | |||||
Ғылыми аясы | |||||
Жұмыс орны | Гурьев ғылыми-зерттеу ветеринарлық стансасы/ Батыс Қазақстан ауыл шаруашылық институты/ Атырау Мемлекеттік университеті | ||||
Ғылыми дәрежесі | ветеринария ғылымдарының докторы | ||||
Ғылыми атағы | биология ғылымдарының профессоры | ||||
Альма-матер | |||||
Ғылыми жетекші | Арутюн Христофорович Саркисов | ||||
Несімен белгілі | Азғыр сынақ аймағының экологиясын зерттеуімен | ||||
Марапаттары | |
Өмірбаяны
Хамиев Самиғолла 15 мамыр 1940 жылы Каратубек ауылында дүниеге келген Новобогат ауданы Гурьев облысы. Руйы Беріш Бегис, Кіші жүз.
1960-1965 жылдары - Алматы зоотехникалық-малдәрігерлік институттың оқуын бітіріп "Ветеринария" мамандығы бойынша біліктілігі "Мал дәрігер".
1965-1973 жылдары - Жылыой және Балықшы аудандарында ауыл шаруашылық саласында бөлім меңгерушісі бастап, ветеринария бас маманы болып жұмыс істеді.
1971 жылы - Біліктілігін арттыру Мәскеу ветеринариялық академиясының мамандығы бойынша "Жас аулшаруашылық жануарлар ауруы"
1973-1975 жылдары - Бүкіл Одақтық Ленин ордені эксперименталды малдәрігерлік институттың протозоология лабораториясында аспирантурада оқыған. Содан 1976 жылы диссертацияны қорғап диплом алды.
10 наурыз 1976 жылы Кеңесінің шешімімен Бүкілодақтық Ленин ордені эксперименттік ветеринария институтының (ВИЭВ) ғылыми кандидаты дәрежесі берілді.
1975-1988 жылдары - Гурьев ғылыми-зерттеу ветеринарлық стансасында ВАСХНИЛ Шығыс бөлімшесінде қызметін атқара отырып, кіші соңынан аға ғылыми қызметкері, кейін директор болып жұмыс істеді
1988-1992 жылдары - Кафедра меңгерушісі, Клиникалық диагностика, Батыс Қазақстан ауыл шаруашылық институты, Орал қаласы. Осы кезеңде жұмысын аяқтап, докторлық жұмысын академик Ә. Х. Саркисов басшылығымен 1991 жылы Алма-Ата зоотехникалық-малдәрігерлік институтында диссертация қорғады.
17 сәуір 1992 жылы Жоғары аттестациялық комиссияның шешімімен КСРО Министрлер Кеңесі жанындағы ғылыми Доктор дәрежесі берілді.
1993 жылы жанадан ашылған Атырау Мемлекеттік университетіне Зоология факультеті меңгерушісі ретінде шақырылды. Ол университеттің алғашқы ғылым докторы
1998 жылдары Атырау университетинде кафедра профессоры болып зообиологиялық факультетінде жұмыс істеген. 1996-2001 жылдары Азғыр сынақ аймағының экологиясын зерттеумен айналысты. 1996 жылдан 2012 жылға дейін жүргізілген зерттеу жұмыстары арқылы дәрістермен Элиста, Астрахань, Махачкала, Ақтау және Алматыға барып экология, топыраққа және өсімдіктерге келтірген зияны туралы деректерді берген. Соған байланысты 30 мақала жарияланды, бір сертификат алынды. Оның басшылығымен университет қызметкерлері бір докторлық, бір кандидаттық диссертация және 5-дипломдық жұмыстар жазылған.
15 ақпан 1996 жыл Қазақстан Республикасының жаратылыстану ғылымдар академиясы- Академияның мүшесі болып тағайындалды
5 шілде 1996 жыл Жоғары аттестациялық комиссияның шешімімен Қазақстан Республикасының Министірлер Кабинеті жанындағы биология ғылыми Профессор атағы берілді.
Ғылыми қызметі
Барлық еңбек қызметі ғылыми және оқытушылық қызметпен байланысты. Ұзақ уақыт бойы экономика аймағына өз үлесін қосып, ғылым және білім дамуына жұмыс істеген. Жастарды білім және ғылым жолына тапсырған, өзінің барлық білімін және күшін салған. Атырау облысы экологиялық-экономикалық проблемаларымен айналысты.
Ауыл шаруашылық жануарлардын трихофития ауруына қарсы жоғарғы вакцинаны шығарған авторы. КАМЕЛВАК - түйе трихофитиясын профилактика және емдеуге үшін иммуногенді препарат.
Эпизоотология сұрақтарды зерттеген, түрлі дерматомикоз эпидемиологиясы талдай отырып, жиілік кездесу, деңгейін, туйе совхоздар шығып, оларды практикалық сынақтармен препараттарды жариялаумен және ғылыми мақалалармен сүйемелденді. Халықаралық ғылыми конференциялар қатысушысы.
150 аса ғылыми еңбектің авторы, оның ішінде 3 монография, екі оқу құралы, 2 оқу-әдістемелік кешені, 2 электрондық оқулықтың және 19 әдістемелік нұсқаулар.
Отбасы
Әкесі - Алдабергенов Хами Каламкалиевич (1907-1942). Ұлы Отан соғысының қатысушысы 794 атқыштар полкінің құрамында. 1942 жылдың наурыз айында жарақат алған. Харьков облысында жерленген. Анасы – Хамия Шорагали кызы (1910-1978). Отбасында қызы Саги және ұлдары Гибатолла, Тухпатолла, Самиғолла, Сабырғали.
Зайыбы – Мұгалимова Мауыт Әміровна (1942), мал дәрігері, бактериолог. Әкесі Әміров Мұгалим (1916-1943). Ұлы Отан соғысына қатысқан 17 гвардиялық атқыштар дивизиясы құрамында. 21 желтоқсан 1943 жылы Витебск облысында қайтыс болды. Анасы Әмірова Көрпеш.
Балалар: Сайфулла (1966), Жәнібек (1968), Гүлмира (1969)
Фактілер
Оқу бітіргесін Жылыой ауданының “Эмба” совхозында фермада жұмыс жасадым. Бұл 1965 – 1966 жылдар еді. Совхоз директор Қ. Оспанов өте қатал тәртіп талап ететін басшы екен. Бір жиында мені тұрғызып сен жас мамансың қандай жоспарың бар дегені әлі есімде. Мал басының бірде-бір шығын бермей қыстан 100% мал басын сақтаймын дедім. Бұл айтқаныма құдайымда аумин деген шығар, тапсырма орындалды. Содан 7 сәуірде 1966 жылы ауданның ауылшаруашылық басқармасының бұйрығымен мені ауданға алды. 1967 жылы партия қатарына алындым. 1969 жылы облыстық басқарма Балықшы ауданының малдәрігерлік стасысын басқаруға жолдама берді. Сол жылы С. Мұқашев ауданда бірінші хатшы еді. Өзіне кіріп ұрықсат-өтініш жасадым Балықшыға жіберуіне. Сонда Саламат ағаның айтқаны: сенен үлкен сенім күтуші едім, партия жұмысына жіберуге дайындап жүрген маман едің, өзің келіп сұрағасын жіберемін деп ұрықсат берді. Ол кезде Балықшы ауданында мал арасында бруцеллез бен туберкулез өте көп тараған кезі еді. Осы жылдары Ленинградта, Москвада дайындық курстарынан өттім.
Осы кездерде бірнеше рет облыстық партия конференциясына делегат болып қатыстым және Білім қоғамының атынан екі рет Халықаралық жиынға Москвада қатыстым. Аспирант кезімде Москвада (1974, 1975) халықаралық жиындарда баяндамалар жасадым.
1984 жылы жасаған вакцинамызға авторлық куәлік алдым. Оның өндіріске шығару цехы Эстонияда болатын, бірнеше рет сонда болып, көріп, танысып, дайындауына қатыстым. Осы жылы „Еңбек ардагері” медалымен марапатталдым.
1995 жылы Физиология пәніне арнап “Физиология практикумы” атты оқулық ана тілінде Алматыдан білім министрлігі баспасынан шықты. Сол жылы “Хайуанаттарды клиникалық тексеру” оқулығы Атырауда шығарылды. 1995 ж. биология профессоры (ЖАК) дипломын алдым. 1996 жылы “Түйе аурулары”, „Малдәрігерлік анықтама”, „Зәр шығару” жайлы тәсілдеме т. б. еңбектер басылымнан шықты. Осы жыл жаратылыстану ғылымдар академиясының Академигіне сайланып диплом алдым, он Университет ректоры табыс етті.
Марапаттары
"Ерен еңбегі үшін. В.И.Лениннің туғанына 100 жыл толу құрметіне” медалі (1970).
Социалистік жарыс Жеңімпазы (1976, 1977, 1978, 1979).
Еңбек Ардагері (1984).
Қазақстан Республикасының білім беру ісінің үздігі (2000).
"Қазақстан Республикасының тәуелсіздігіне 10 жыл" медалі (2001).
«Қазақстан Республикасының ғылымын дамытуға сіңірген еңбегі үшін» құрметті төсбелгісі (2004).
Атырау облысы әкімінің Құрмет грамотасы.
Атырау облысы Исатай ауданы Құрметті азаматы (2010).
Ғылыми еңбектері
- С. Х. Хамиев. Эпизоотологиясы, диагностикасы және емдеу түйелердің су-ауруы Гурьев облысы бойынша Қазақ ССР / ғылыми дәрежесін алуға арналған Диссертация кандидаты /, Мәскеу, 1975 ВИЭВ
- А. Х. Саркисов, Л. Г. Иванова, И. Д. Поляков, С. Х. Хамиев. КАМЕЛВАК – трихофитияға қарсы түйе Вакцинасы: Авторлық куәлік № 1190574; 08.07.1985
- С. Х. Хамиев. Түйе трихофитиясы. Ветеринария ғылымдарының докторы ғылыми дәрежесін алуға арналған диссертация. Алма-Ата. 1991
- С.Х. Хамиев. Азғыр-Нарын-Тайсойған (монография), Атырауский госуниверситет Х.Досмухамедова, 2008, ISBN 5-8380-1376-1
Дереккөздер
- ISBN 978-601-7174-37-8, Тұщыкұдык ауылы шежіресі, Алматы 2014, 174 бет
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Samigolla Hamiev 15 mamyr 1940 Karatubek auyly Novobogat audany Gurev oblysy 13 sәuir 2012 Atyrau professor veterinariya gylymdarynyn doktory zharatylystanu gylymdary Akademiyasynyn akademigi Қazakstannyn galym veterinarlyk mikrobiologiya gylymy Samigolla HamievTugan kүni15 mamyr 1940 1940 05 15 Tugan zheriҚaratүbek auyly Isataj audany Atyrau oblysy Қazak KSRҚajtys bolgan kүni13 sәuir 2012 2012 04 13 71 zhas Қajtys bolgan zheriAtyrau ҚazakstanAzamattygy KSRO ҚazakstanҒylymi ayasyveterinariyaZhumys ornyGurev gylymi zertteu veterinarlyk stansasy Batys Қazakstan auyl sharuashylyk instituty Atyrau Memlekettik universitetiҒylymi dәrezhesiveterinariya gylymdarynyn doktoryҒylymi atagybiologiya gylymdarynyn professoryAlma materAlmaty zootehnikalyk maldәrigerlik institutyҒylymi zhetekshiArutyun Hristoforovich SarkisovNesimen belgiliAzgyr synak ajmagynyn ekologiyasyn zertteuimenMarapattaryӨmirbayanyHamiev Samigolla 15 mamyr 1940 zhyly Karatubek auylynda dүniege kelgen Novobogat audany Gurev oblysy Rujy Berish Begis Kishi zhүz 1960 1965 zhyldary Almaty zootehnikalyk maldәrigerlik instituttyn okuyn bitirip Veterinariya mamandygy bojynsha biliktiligi Mal dәriger 1965 1973 zhyldary Zhylyoj zhәne Balykshy audandarynda auyl sharuashylyk salasynda bolim mengerushisi bastap veterinariya bas mamany bolyp zhumys istedi 1971 zhyly Biliktiligin arttyru Mәskeu veterinariyalyk akademiyasynyn mamandygy bojynsha Zhas aulsharuashylyk zhanuarlar auruy 1973 1975 zhyldary Bүkil Odaktyk Lenin ordeni eksperimentaldy maldәrigerlik instituttyn protozoologiya laboratoriyasynda aspiranturada okygan Sodan 1976 zhyly dissertaciyany korgap diplom aldy 10 nauryz 1976 zhyly Kenesinin sheshimimen Bүkilodaktyk Lenin ordeni eksperimenttik veterinariya institutynyn VIEV gylymi kandidaty dәrezhesi berildi 1975 1988 zhyldary Gurev gylymi zertteu veterinarlyk stansasynda VASHNIL Shygys bolimshesinde kyzmetin atkara otyryp kishi sonynan aga gylymi kyzmetkeri kejin direktor bolyp zhumys istedi 1988 1992 zhyldary Kafedra mengerushisi Klinikalyk diagnostika Batys Қazakstan auyl sharuashylyk instituty Oral kalasy Osy kezende zhumysyn ayaktap doktorlyk zhumysyn akademik Ә H Sarkisov basshylygymen 1991 zhyly Alma Ata zootehnikalyk maldәrigerlik institutynda dissertaciya korgady 17 sәuir 1992 zhyly Zhogary attestaciyalyk komissiyanyn sheshimimen KSRO Ministrler Kenesi zhanyndagy gylymi Doktor dәrezhesi berildi 1993 zhyly zhanadan ashylgan Atyrau Memlekettik universitetine Zoologiya fakulteti mengerushisi retinde shakyryldy Ol universitettin algashky gylym doktory 1998 zhyldary Atyrau universitetinde kafedra professory bolyp zoobiologiyalyk fakultetinde zhumys istegen 1996 2001 zhyldary Azgyr synak ajmagynyn ekologiyasyn zertteumen ajnalysty 1996 zhyldan 2012 zhylga dejin zhүrgizilgen zertteu zhumystary arkyly dәristermen Elista Astrahan Mahachkala Aktau zhәne Almatyga baryp ekologiya topyrakka zhәne osimdikterge keltirgen ziyany turaly derekterdi bergen Sogan bajlanysty 30 makala zhariyalandy bir sertifikat alyndy Onyn basshylygymen universitet kyzmetkerleri bir doktorlyk bir kandidattyk dissertaciya zhәne 5 diplomdyk zhumystar zhazylgan 15 akpan 1996 zhyl Қazakstan Respublikasynyn zharatylystanu gylymdar akademiyasy Akademiyanyn mүshesi bolyp tagajyndaldy 5 shilde 1996 zhyl Zhogary attestaciyalyk komissiyanyn sheshimimen Қazakstan Respublikasynyn Ministirler Kabineti zhanyndagy biologiya gylymi Professor atagy berildi Ғylymi kyzmetiBarlyk enbek kyzmeti gylymi zhәne okytushylyk kyzmetpen bajlanysty Ұzak uakyt bojy ekonomika ajmagyna oz үlesin kosyp gylym zhәne bilim damuyna zhumys istegen Zhastardy bilim zhәne gylym zholyna tapsyrgan ozinin barlyk bilimin zhәne kүshin salgan Atyrau oblysy ekologiyalyk ekonomikalyk problemalarymen ajnalysty Auyl sharuashylyk zhanuarlardyn trihofitiya auruyna karsy zhogargy vakcinany shygargan avtory KAMELVAK tүje trihofitiyasyn profilaktika zhәne emdeuge үshin immunogendi preparat Epizootologiya suraktardy zerttegen tүrli dermatomikoz epidemiologiyasy taldaj otyryp zhiilik kezdesu dengejin tuje sovhozdar shygyp olardy praktikalyk synaktarmen preparattardy zhariyalaumen zhәne gylymi makalalarmen sүjemeldendi Halykaralyk gylymi konferenciyalar katysushysy 150 asa gylymi enbektin avtory onyn ishinde 3 monografiya eki oku kuraly 2 oku әdistemelik kesheni 2 elektrondyk okulyktyn zhәne 19 әdistemelik nuskaular OtbasyӘkesi Aldabergenov Hami Kalamkalievich 1907 1942 Ұly Otan sogysynyn katysushysy 794 atkyshtar polkinin kuramynda 1942 zhyldyn nauryz ajynda zharakat algan Harkov oblysynda zherlengen Anasy Hamiya Shoragali kyzy 1910 1978 Otbasynda kyzy Sagi zhәne uldary Gibatolla Tuhpatolla Samigolla Sabyrgali Zajyby Mugalimova Mauyt Әmirovna 1942 mal dәrigeri bakteriolog Әkesi Әmirov Mugalim 1916 1943 Ұly Otan sogysyna katyskan 17 gvardiyalyk atkyshtar diviziyasy kuramynda 21 zheltoksan 1943 zhyly Vitebsk oblysynda kajtys boldy Anasy Әmirova Korpesh Balalar Sajfulla 1966 Zhәnibek 1968 Gүlmira 1969 FaktilerOku bitirgesin Zhylyoj audanynyn Emba sovhozynda fermada zhumys zhasadym Bul 1965 1966 zhyldar edi Sovhoz direktor Қ Ospanov ote katal tәrtip talap etetin basshy eken Bir zhiynda meni turgyzyp sen zhas mamansyn kandaj zhosparyn bar degeni әli esimde Mal basynyn birde bir shygyn bermej kystan 100 mal basyn saktajmyn dedim Bul ajtkanyma kudajymda aumin degen shygar tapsyrma oryndaldy Sodan 7 sәuirde 1966 zhyly audannyn auylsharuashylyk baskarmasynyn bujrygymen meni audanga aldy 1967 zhyly partiya kataryna alyndym 1969 zhyly oblystyk baskarma Balykshy audanynyn maldәrigerlik stasysyn baskaruga zholdama berdi Sol zhyly S Mukashev audanda birinshi hatshy edi Өzine kirip uryksat otinish zhasadym Balykshyga zhiberuine Sonda Salamat aganyn ajtkany senen үlken senim kүtushi edim partiya zhumysyna zhiberuge dajyndap zhүrgen maman edin ozin kelip suragasyn zhiberemin dep uryksat berdi Ol kezde Balykshy audanynda mal arasynda brucellez ben tuberkulez ote kop taragan kezi edi Osy zhyldary Leningradta Moskvada dajyndyk kurstarynan ottim Osy kezderde birneshe ret oblystyk partiya konferenciyasyna delegat bolyp katystym zhәne Bilim kogamynyn atynan eki ret Halykaralyk zhiynga Moskvada katystym Aspirant kezimde Moskvada 1974 1975 halykaralyk zhiyndarda bayandamalar zhasadym 1984 zhyly zhasagan vakcinamyzga avtorlyk kuәlik aldym Onyn ondiriske shygaru cehy Estoniyada bolatyn birneshe ret sonda bolyp korip tanysyp dajyndauyna katystym Osy zhyly Enbek ardageri medalymen marapattaldym 1995 zhyly Fiziologiya pәnine arnap Fiziologiya praktikumy atty okulyk ana tilinde Almatydan bilim ministrligi baspasynan shykty Sol zhyly Hajuanattardy klinikalyk tekseru okulygy Atyrauda shygaryldy 1995 zh biologiya professory ZhAK diplomyn aldym 1996 zhyly Tүje aurulary Maldәrigerlik anyktama Zәr shygaru zhajly tәsildeme t b enbekter basylymnan shykty Osy zhyl zharatylystanu gylymdar akademiyasynyn Akademigine sajlanyp diplom aldym on Universitet rektory tabys etti Marapattary Eren enbegi үshin V I Leninnin tuganyna 100 zhyl tolu kurmetine medali 1970 Socialistik zharys Zhenimpazy 1976 1977 1978 1979 Enbek Ardageri 1984 Қazakstan Respublikasynyn bilim beru isinin үzdigi 2000 Қazakstan Respublikasynyn tәuelsizdigine 10 zhyl medali 2001 Қazakstan Respublikasynyn gylymyn damytuga sinirgen enbegi үshin kurmetti tosbelgisi 2004 Atyrau oblysy әkiminin Қurmet gramotasy Atyrau oblysy Isataj audany Қurmetti azamaty 2010 Ғylymi enbekteriS H Hamiev Epizootologiyasy diagnostikasy zhәne emdeu tүjelerdin su auruy Gurev oblysy bojynsha Қazak SSR gylymi dәrezhesin aluga arnalgan Dissertaciya kandidaty Mәskeu 1975 VIEV A H Sarkisov L G Ivanova I D Polyakov S H Hamiev KAMELVAK trihofitiyaga karsy tүje Vakcinasy Avtorlyk kuәlik 1190574 08 07 1985 S H Hamiev Tүje trihofitiyasy Veterinariya gylymdarynyn doktory gylymi dәrezhesin aluga arnalgan dissertaciya Alma Ata 1991 S H Hamiev Azgyr Naryn Tajsojgan monografiya Atyrauskij gosuniversitet H Dosmuhamedova 2008 ISBN 5 8380 1376 1DerekkozderISBN 978 601 7174 37 8 Tushykudyk auyly shezhiresi Almaty 2014 174 bet