Сабах (малайша Sabah, negeiri di bawah bayu ) — Малайзияның шығысында орналасқан штат. Ол мемлекеттің екінші ең үлкен штаты болып келеді. Сабахты жиі «Negeri di bawah bayu» немесе «Желдер астындағы ел» деп атайды. Британ колониясы болғанда Британ Солтүстік Борнеосы деп аталатын. 1963 жылдан бастап Малайзия федерациясының штаты.
Малайзия штаты | |||||
Сабах | |||||
малайша Sabah, negeiri di bawah bayu :سابه | |||||
| |||||
Sabah Tanah Airku | |||||
Әкімшілігі | |||||
---|---|---|---|---|---|
Ел | |||||
Кіреді | 5 аймақ | ||||
Әкімшілік орталығы |
| ||||
Губернатор |
| ||||
Шеф министрі |
| ||||
Тарихы мен географиясы | |||||
Координаттары | 5°15′ с. е. 117°00′ ш. б. / 5.250° с. е. 117.000° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 5°15′ с. е. 117°00′ ш. б. / 5.250° с. е. 117.000° ш. б. (G) (O) (Я) | ||||
Жер аумағы | 73 619 км² (2 орын) | ||||
Биіктігі · Ең биік |
| ||||
Уақыт белдеуі | +8 | ||||
Тұрғындары | |||||
Тұрғыны | 3 206 742 адам (2010)(3 орын) | ||||
Тығыздығы | 43,56 адам/км² (14 орын) | ||||
Сандық идентификаторлары | |||||
Аббревиатура | SBH | ||||
ISO 3166-2 коды | MY-12 | ||||
www.sabah.gov.my | |||||
| |||||
Координаттар: 5°15′ с. е. 117°00′ ш. б. / 5.250° с. е. 117.000° ш. б. (G) (O) (Я) |
Географиясы
Штаттың толық ауданы - шамамен 73,904 км². Оның 1,743 км жағалауы бар және оның шамамен 295.5 км-і жағалық эрозияға ұшырап жатыр.
Сабахтың солтүстігінде елдiң ең биік нүктесі – Кинабалу шыңы (4095 м) орналасқан.
Солтүстік-батысын Оңтүстік Қытай теңізі және солтүстік-шығысын мен оңтүстік – шығысын мен Сулавеси теңізі шаяды. Олардың жағалауында көптеген майда аралдар мен орналасқандықтан кемемен жүк тасуды қиындатады. Үш теңізбен шайылғандығынан штат жерінде көптеген теңіз ресурстары бар.
Штаттың басты аралдарының ішінен Себатикті атайды, оны ел Индонезиямен бірге белiп жатыр. Бұдан басқасының қатарында Банги, Джамбонган, Малавали, Тимбун-Мата мен Бум-Бумды айтып кетуге болады.
Сабахтың ең ұзын және суы ең мол өзен - Кинабатанган (560 км).
Сабах климаты ылғалды, әрқашан ыстық және экваторлық болып келеді. Тауларда климаты оған қарағанда коңыржайлау, және үлкен биіктіктерде ылғалды болады. Жылдық жауын-шашыны 3750 мм-ден (жазықтықта) 5000 мм-ге (тауларда) дейiн өзгеріп тұрады.
Тарихы
1881 жылы Сабах британ протектораты болып кетеді, ол Британ Солтүстiк Борнео Компаниясымен басқарылатын. 1946 жылы британ корона колониясы Британ Солтүстік Борнеосы кұрылады, және 1963 жылы Сабах құрамына кіреді.
Әкімшілік бөлінісі
Сабах 5 облыстан (аудннан) тұрады.
№ | Облысы | Орталығы | Ауданы, км² | Халқы, адам. (2006) |
---|---|---|---|---|
1 | Батыс Жағалау облысы | Кота-Кинабалу | 7588 | 954 000 |
2 | Ішкі облысы | Бофорт | 18 298 | 421 000 |
3 | Кудат облысы | Кудат | 4623 | 190 000 |
4 | Сандакан облысы | Сандакан | 28 205 | 676 000 |
5 | Тавау облысы | Тавау | 14 905 | 757 000 |
Дереккөздер
- Қазақ Совет Энциклопедиясы, 9 том
- «Monthly Statistical Bulletin, January 2007: Sabah», Department of Statistics Malaysia, Sabah.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Sabah malajsha Sabah negeiri di bawah bayu Malajziyanyn shygysynda ornalaskan shtat Ol memlekettin ekinshi en үlken shtaty bolyp keledi Sabahty zhii Negeri di bawah bayu nemese Zhelder astyndagy el dep atajdy Britan koloniyasy bolganda Britan Soltүstik Borneosy dep atalatyn 1963 zhyldan bastap Malajziya federaciyasynyn shtaty Malajziya shtatySabahmalajsha Sabah negeiri di bawah bayu سابهTu EltanbasySabah Tanah AirkuӘkimshiligiEl MalajziyaKiredi5 ajmakӘkimshilik ortalygyGubernatorShef ministriTarihy men geografiyasyKoordinattary5 15 s e 117 00 sh b 5 250 s e 117 000 sh b 5 250 117 000 G O Ya Koordinattar 5 15 s e 117 00 sh b 5 250 s e 117 000 sh b 5 250 117 000 G O Ya Zher aumagy73 619 km 2 oryn Biiktigi En biik4095 mUakyt beldeui 8TurgyndaryTurgyny3 206 742 adam 2010 3 oryn Tygyzdygy43 56 adam km 14 oryn Sandyk identifikatorlaryAbbreviaturaSBHISO 3166 2 kodyMY 12www sabah gov myKoordinattar 5 15 s e 117 00 sh b 5 250 s e 117 000 sh b 5 250 117 000 G O Ya GeografiyasyShtattyn tolyk audany shamamen 73 904 km Onyn 1 743 km zhagalauy bar zhәne onyn shamamen 295 5 km i zhagalyk eroziyaga ushyrap zhatyr Sabahtyn soltүstiginde eldin en biik nүktesi Kinabalu shyny 4095 m ornalaskan Soltүstik batysyn Ontүstik Қytaj tenizi zhәne soltүstik shygysyn men ontүstik shygysyn men Sulavesi tenizi shayady Olardyn zhagalauynda koptegen majda araldar men ornalaskandyktan kememen zhүk tasudy kiyndatady Үsh tenizben shajylgandygynan shtat zherinde koptegen teniz resurstary bar Shtattyn basty araldarynyn ishinen Sebatikti atajdy ony el Indoneziyamen birge belip zhatyr Budan baskasynyn katarynda Bangi Dzhambongan Malavali Timbun Mata men Bum Bumdy ajtyp ketuge bolady Sabahtyn en uzyn zhәne suy en mol ozen Kinabatangan 560 km Sabah klimaty ylgaldy әrkashan ystyk zhәne ekvatorlyk bolyp keledi Taularda klimaty ogan karaganda konyrzhajlau zhәne үlken biiktikterde ylgaldy bolady Zhyldyk zhauyn shashyny 3750 mm den zhazyktykta 5000 mm ge taularda dejin ozgerip turady Tarihy1881 zhyly Sabah britan protektoraty bolyp ketedi ol Britan Soltүstik Borneo Kompaniyasymen baskarylatyn 1946 zhyly britan korona koloniyasy Britan Soltүstik Borneosy kurylady zhәne 1963 zhyly Sabah kuramyna kiredi Әkimshilik bolinisiSabah 5 oblystan audnnan turady Oblysy Ortalygy Audany km Halky adam 2006 1 Batys Zhagalau oblysy Kota Kinabalu 7588 954 0002 Ishki oblysy Bofort 18 298 421 0003 Kudat oblysy Kudat 4623 190 0004 Sandakan oblysy Sandakan 28 205 676 0005 Tavau oblysy Tavau 14 905 757 000DerekkozderҚazak Sovet Enciklopediyasy 9 tom Monthly Statistical Bulletin January 2007 Sabah Department of Statistics Malaysia Sabah