Оспан Көбеев

Оспан Көбеев (1876, Маңғыстау облысы Арыстан Шалбар ауданы – 1930) – Ресей империясы армиясының подполковнигі. 7 жасында жетім қалған. Адай уездік әкімшілігінің көмегімен Орынбор кадет корпусына түсіп, оны үздік бітіріп шығады. Мәскеудегі Александровск әскери училищесін үздік бітіреді (1899). Ашхабадтағы Ресей империясы армиясының 2-Түркістан артиллерия бригадасында кіші офицер болады, 1904–1905 жылдары болған орыс-жапон соғысында 1-Шығыс Сібір таулы артиллерия бригадасының кіші офицері ретінде көрсеткен ерлігі үшін офицерлік Георгий кресімен марапатталған. 1907–1912 жылдары 2-Түркістан армиялық корпусы құрамында Кавказ соғысына қатысқан. 1915 жылы капитан, 1917 жылы подполковник атағын алады. Батарея командирі болады. 1918 жылы әскер қатарынан босап, Ашғабад қаласына келеді. Саяси көзқарасы жағынан социалист-революционер () болған Көбеевті 1-шілдеде облысы кеңесі Адай уезінің әскери комиссары етіп бекітеді. Осы қызметте жүріп Көбеев кемеге артып қару әкелген Әліби Жангелдин отрядын қарсы алады, оларға Бозащы түбегіне түсуге кеңес береді. Ашаршылық кезінде Ашғабадтан 7 млн. сом ақша әкеліп, аштарға көмек ұйымдастырады. Маңғыстауда ақтар үкіметі қайта орнап, түбекке генерал Толстовтың жазалаушылары келген кезде жергілікті большевиктерді аман алып қалуға ат салысады. 1920 жылы Колчак үкіметі Көбеевке полковник атағын береді. Кеңес үкіметі орнағаннан кейін 1922 жылы ВЧК коллегиясы оны 2 жылға соттап, Холмогорскідегі Соловки лагеріне жіберуге үкім шығарады. 1924 жылы елге оралған ол әр түрлі жұмыстар атқарады. 1929 жылы қайта тұтқындалып, ұзақ тергеуден кейін ОГПУ үштігінің үкімімен атылады.

Дереккөздер

1. Қазақ Энциклопедиясы, 11-том