Орталық Азия мен Жапония диалогы — бұл Жапония мен Орталық Азия мемлекеттері - Қазақстан, Қырғызстан, Тәжікстан және Өзбекстан арасындағы саяси бастама, оның мақсаты - "ынтымақтастық үшін жаңа шеңбер құру, осылайша Жапония мен Орталық Азия арасындағы қатынастарды жаңа деңгейге көтеру". Жапонияның Сыртқы істер министрлігінің мәліметі бойынша, Диалог сонымен қатар аймақаралық ынтымақтастықты ілгерілету үшін форум ретінде қызмет етуге арналған. Түркіменстан өзінің бейтараптық саясатын ұстана отырып, тек бақылаушы ретінде қатысады.
Жапония + Орталық Азия | |
| |
Мүшелік: |
|
---|---|
Ресми тілдері: | қазақ, жапон, өзбек, түрікмен, қырғыз, тәжік |
Орталық Азия мен Жапония Ортаққорда |
Бастапқы мәлімдеме
Диалог 2004 жылғы 28 тамызда Астанада, Орталық Азия мен Жапонияның қатысушы төрт Үкіметінің сыртқы істер министрлерінің кездесуінде ресми түрде жарияланды. Бірлескен мәлімдеме жарияланды, онда тараптардың төрт бағыт бойынша көзқарастары баяндалды: іргелі қағидаттар мен құндылықтар, Жапония-Орталық Азия қатынастарын кеңейту, Орталық Азиядағы өңірішілік ынтымақтастық және халықаралық аренадағы ынтымақтастық. Мәлімдемеде диалогтың негізгі мақсаттары да жарияланды:
- Орталық Азия өңірінде бейбітшілікті, тұрақтылықты және демократияны нығайту
- Өңірдің экономикалық негіздерін нығайту, реформаларды ілгерілету және өңірішілік диспропорцияларды түзетуді қоса алғанда, өңірдің әлеуметтік дамуы
- Орталық Азия елдері арасындағы өңірішілік ынтымақтастықты нығайту
- Орталық Азия мен көршілес өңірлер, сондай-ақ халықаралық қоғамдастық арасындағы жақсы қарым-қатынастарды қолдау және дамыту
- Жапония мен Орталық Азия арасындағы өңірлік мәселелер бойынша да, халықаралық өлшемдегі мәселелер бойынша да ынтымақтастық.
Бірлескен мәлімдемеде Жапония мен Орталық Азияның әлеуетті ынтымақтастығының бірнеше бағыттары белгіленді.
Кавагучидің айтуынша, алғашқы кездесу 2004 жылы еліміздің Сыртқы істер министрі болған Қазақстанның қазіргі президенті Қасым-Жомарт Тоқаевтың күш-жігерінің арқасында мүмкін болды.
Кейінгі кездесулер
2005 жылғы 4 наурызда бес ел Өзбекстанның Ташкент қаласында қайта кездесті, онда "қатысушылар" Орталық Азия мен Жапония диалогының маңыздылығын растады және нақты ынтымақтастыққа жәрдемдесу... диалог шеңберін қолдану. 2006 жылы 5 маусымда Токиода кездесу өтті. Онда бес ел болашақта Сыртқы істер министрлерінің кездесулерін жалғастыруға келісті. Олар сондай-ақ жапон-Орталық Азия алмасуларындағы жетістіктер мен аймақаралық ынтымақтастықтың алдында тұрған мәселелерді талқылады, Жапония көптеген салаларда одан әрі қолдау көрсетуге уәде берді. Кездесуге Ауғанстанның Сыртқы істер министрі "қонақ" ретінде қатысты.
Сонымен қатар, Токиода екі аймақ арасындағы интеллектуалды алмасуды кеңейту мақсатында екі "интеллектуалды диалог" жүргізілді.
4-ші кездесу 2012 жылдың 10 қарашасында Токиода өтті. Іс-шараға Қырғызстанның Сыртқы істер министрі Эрлан Әбділдаев, Жапонияның Сыртқы істер министрі Коитиро Гемба, Қазақстанның Сыртқы істер министрі Ыдырысов, Тәжікстанның Сыртқы істер министрі Хамрохон Зарифи, Түрікменстанның Сыртқы істер министрі Рашид Мередов, Өзбекстанның Сыртқы істер министрінің орынбасары Владимир Норов қатысты. Осы кездесу барысында Жапония Үкіметі аймақтық ынтымақтастыққа ықпал ететін жобаларға 700 миллион АҚШ долларын бөлуге уәде берді.
Мотивация және маңыздылық
Жапонияның "Орталық Азия мен Жапония" диалогын құруға бағытталған күш-жігері оның "Жібек жолы дипломатиясының" бөлігі болып табылады, бұл термин Жапонияның Орталық Азиядағы қазіргі саясатына қатысты қолданылады. Бұл саясаттың екі түрлі мақсаты бар: аймақтағы екіжақты қатынастарды одан әрі нығайту және аймақтық диалогқа ықпал ету. "Орталық Азия Плюс Жапония" бастамасы соңғысын ынталандыру әрекеті болып табылады. Бұрынғы Сыртқы істер министрі Таро Асо Жапонияның Орталық Азияға деген қызығушылығының жаңаруының төрт себебін атады:
- Исламдық фундаментализмнің өсіп келе жатқан аймақтық әсерін ескере отырып, Жапония Орталық Азияға халықаралық тәртіптің "әлсіз тізбегі" болмауға көмектескісі келеді
- Орталық Азияның табиғи ресурстарының едәуір қоры елемеу үшін өте маңызды
- Жапонияның соғыстан кейінгі тәжірибесі жаңа тәуелсіз мемлекеттер үшін эталон бола алады
- Жапония Орталық Азияда маңызды және өсіп келе жатқан ықпалға ие
Асо сонымен бірге: "Жапония осы кезеңде ашық аймақтық ынтымақтастыққа серпін беретін жақтаушы бола алады... Жапония ынтымақтастыққа дайын белгілі бір салаларды ұсына алатын жағдайға үміттенеді; Орталық Азия елдері мұны өзара байланыс пен ынтымақтастықты нығайту мүмкіндігі ретінде пайдаланады".
Сарапшылардың пікірінше, Жапонияның аймақтық интеграция мен ынтымақтастық саласындағы күш-жігері, әсіресе Ауғанстанға қатысты, Шанхай Ынтымақтастық Ұйымы (ШЫҰ) сияқты басқа топтардың күш-жігерін толықтырады. Сондай-ақ, "Орталық Азия Плюс Жапония" диалогы Жапония мен Орталық Азия елдері арасындағы екіжақты қарым-қатынастарды дамытумен қатар, өңірге ШЫҰ-ның өсіп келе жатқан ықпалына балама беруге көмектеседі деген болжам айтылды.
Алмас Диссюковтың (2019) айтуынша, бүгінде диалог қатысушыларға Сыртқы істер министрлері, жоғары лауазымды тұлғалар, сондай-ақ бизнес өкілдері мен академиялық орта деңгейінде өзара тиімді мәселелердің кең және өте бай күн тәртібін талқылауға мүмкіндік беретін өзінің құрылымдық элементтерін әзірледі. Алайда Орталық Азия мен Жапония көшбасшылары арасында саммиттер өткізудің бастапқы идеясы ешқашан жүзеге асырылған жоқ.
Тағы қараңыз
Дереккөздер
- Joint Statement "Central Asia + Japan" Dialogue/Foreign Ministers' Meeting Foreign Ministry of Japan
- Press Release: "Central Asia plus Japan" Dialogue/Foreign Ministers Meeting Foreign Ministry of Japan
- Central Asia and Japan: 15 Years of Multilateral Cooperation.
- "Central Asia plus Japan" Dialogue - Action Plan Foreign Ministry of Japan
- "Central Asia plus Japan" Dialogue/Senior Officials Meeting Foreign Ministry of Japan
- Second "Central Asia plus Japan" Intellectual Dialogue Foreign Ministry of Japan
- Japan to Provide $ 700 Million to Central Asia, Satrapia (13 November 2012).
- Central Asia as a Corridor of Peace and Stability Foreign Ministry of Japan
- Japan joins the energy race Asia Times Online
- http://japan.tsukuba.ac.jp/research/JIAJS_PRINTED01_Dissyukov.pdf(қолжетпейтін сілтеме)
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Ortalyk Aziya men Zhaponiya dialogy bul Zhaponiya men Ortalyk Aziya memleketteri Қazakstan Қyrgyzstan Tәzhikstan zhәne Өzbekstan arasyndagy sayasi bastama onyn maksaty yntymaktastyk үshin zhana shenber kuru osylajsha Zhaponiya men Ortalyk Aziya arasyndagy katynastardy zhana dengejge koteru Zhaponiyanyn Syrtky ister ministrliginin mәlimeti bojynsha Dialog sonymen katar ajmakaralyk yntymaktastykty ilgeriletu үshin forum retinde kyzmet etuge arnalgan Tүrkimenstan ozinin bejtaraptyk sayasatyn ustana otyryp tek bakylaushy retinde katysady Zhaponiya Ortalyk AziyaMүshelik Zhaponiya Қazakstan Қyrgyzstan Өzbekstan Tәzhikstan TүrikmenstanResmi tilderi kazak zhapon ozbek tүrikmen kyrgyz tәzhikOrtalyk Aziya men Zhaponiya OrtakkordaBastapky mәlimdemeDialog 2004 zhylgy 28 tamyzda Astanada Ortalyk Aziya men Zhaponiyanyn katysushy tort Үkimetinin syrtky ister ministrlerinin kezdesuinde resmi tүrde zhariyalandy Birlesken mәlimdeme zhariyalandy onda taraptardyn tort bagyt bojynsha kozkarastary bayandaldy irgeli kagidattar men kundylyktar Zhaponiya Ortalyk Aziya katynastaryn kenejtu Ortalyk Aziyadagy onirishilik yntymaktastyk zhәne halykaralyk arenadagy yntymaktastyk Mәlimdemede dialogtyn negizgi maksattary da zhariyalandy Ortalyk Aziya onirinde bejbitshilikti turaktylykty zhәne demokratiyany nygajtu Өnirdin ekonomikalyk negizderin nygajtu reformalardy ilgeriletu zhәne onirishilik disproporciyalardy tүzetudi kosa alganda onirdin әleumettik damuy Ortalyk Aziya elderi arasyndagy onirishilik yntymaktastykty nygajtu Ortalyk Aziya men korshiles onirler sondaj ak halykaralyk kogamdastyk arasyndagy zhaksy karym katynastardy koldau zhәne damytu Zhaponiya men Ortalyk Aziya arasyndagy onirlik mәseleler bojynsha da halykaralyk olshemdegi mәseleler bojynsha da yntymaktastyk Birlesken mәlimdemede Zhaponiya men Ortalyk Aziyanyn әleuetti yntymaktastygynyn birneshe bagyttary belgilendi Kavaguchidin ajtuynsha algashky kezdesu 2004 zhyly elimizdin Syrtky ister ministri bolgan Қazakstannyn kazirgi prezidenti Қasym Zhomart Tokaevtyn kүsh zhigerinin arkasynda mүmkin boldy Kejingi kezdesuler2005 zhylgy 4 nauryzda bes el Өzbekstannyn Tashkent kalasynda kajta kezdesti onda katysushylar Ortalyk Aziya men Zhaponiya dialogynyn manyzdylygyn rastady zhәne nakty yntymaktastykka zhәrdemdesu dialog shenberin koldanu 2006 zhyly 5 mausymda Tokioda kezdesu otti Onda bes el bolashakta Syrtky ister ministrlerinin kezdesulerin zhalgastyruga kelisti Olar sondaj ak zhapon Ortalyk Aziya almasularyndagy zhetistikter men ajmakaralyk yntymaktastyktyn aldynda turgan mәselelerdi talkylady Zhaponiya koptegen salalarda odan әri koldau korsetuge uәde berdi Kezdesuge Auganstannyn Syrtky ister ministri konak retinde katysty Sonymen katar Tokioda eki ajmak arasyndagy intellektualdy almasudy kenejtu maksatynda eki intellektualdy dialog zhүrgizildi 4 shi kezdesu 2012 zhyldyn 10 karashasynda Tokioda otti Is sharaga Қyrgyzstannyn Syrtky ister ministri Erlan Әbdildaev Zhaponiyanyn Syrtky ister ministri Koitiro Gemba Қazakstannyn Syrtky ister ministri Ydyrysov Tәzhikstannyn Syrtky ister ministri Hamrohon Zarifi Tүrikmenstannyn Syrtky ister ministri Rashid Meredov Өzbekstannyn Syrtky ister ministrinin orynbasary Vladimir Norov katysty Osy kezdesu barysynda Zhaponiya Үkimeti ajmaktyk yntymaktastykka ykpal etetin zhobalarga 700 million AҚSh dollaryn boluge uәde berdi Motivaciya zhәne manyzdylykZhaponiyanyn Ortalyk Aziya men Zhaponiya dialogyn kuruga bagyttalgan kүsh zhigeri onyn Zhibek zholy diplomatiyasynyn boligi bolyp tabylady bul termin Zhaponiyanyn Ortalyk Aziyadagy kazirgi sayasatyna katysty koldanylady Bul sayasattyn eki tүrli maksaty bar ajmaktagy ekizhakty katynastardy odan әri nygajtu zhәne ajmaktyk dialogka ykpal etu Ortalyk Aziya Plyus Zhaponiya bastamasy songysyn yntalandyru әreketi bolyp tabylady Buryngy Syrtky ister ministri Taro Aso Zhaponiyanyn Ortalyk Aziyaga degen kyzygushylygynyn zhanaruynyn tort sebebin atady Islamdyk fundamentalizmnin osip kele zhatkan ajmaktyk әserin eskere otyryp Zhaponiya Ortalyk Aziyaga halykaralyk tәrtiptin әlsiz tizbegi bolmauga komekteskisi keledi Ortalyk Aziyanyn tabigi resurstarynyn edәuir kory elemeu үshin ote manyzdy Zhaponiyanyn sogystan kejingi tәzhiribesi zhana tәuelsiz memleketter үshin etalon bola alady Zhaponiya Ortalyk Aziyada manyzdy zhәne osip kele zhatkan ykpalga ie Aso sonymen birge Zhaponiya osy kezende ashyk ajmaktyk yntymaktastykka serpin beretin zhaktaushy bola alady Zhaponiya yntymaktastykka dajyn belgili bir salalardy usyna alatyn zhagdajga үmittenedi Ortalyk Aziya elderi muny ozara bajlanys pen yntymaktastykty nygajtu mүmkindigi retinde pajdalanady Sarapshylardyn pikirinshe Zhaponiyanyn ajmaktyk integraciya men yntymaktastyk salasyndagy kүsh zhigeri әsirese Auganstanga katysty Shanhaj Yntymaktastyk Ұjymy ShYҰ siyakty baska toptardyn kүsh zhigerin tolyktyrady Sondaj ak Ortalyk Aziya Plyus Zhaponiya dialogy Zhaponiya men Ortalyk Aziya elderi arasyndagy ekizhakty karym katynastardy damytumen katar onirge ShYҰ nyn osip kele zhatkan ykpalyna balama beruge komektesedi degen bolzham ajtyldy Almas Dissyukovtyn 2019 ajtuynsha bүginde dialog katysushylarga Syrtky ister ministrleri zhogary lauazymdy tulgalar sondaj ak biznes okilderi men akademiyalyk orta dengejinde ozara tiimdi mәselelerdin ken zhәne ote baj kүn tәrtibin talkylauga mүmkindik beretin ozinin kurylymdyk elementterin әzirledi Alajda Ortalyk Aziya men Zhaponiya koshbasshylary arasynda sammitter otkizudin bastapky ideyasy eshkashan zhүzege asyrylgan zhok Tagy karanyzҚazakstannyn syrtky sayasatyDerekkozderJoint Statement Central Asia Japan Dialogue Foreign Ministers Meeting Foreign Ministry of Japan Press Release Central Asia plus Japan Dialogue Foreign Ministers Meeting Foreign Ministry of Japan Central Asia and Japan 15 Years of Multilateral Cooperation Central Asia plus Japan Dialogue Action Plan Foreign Ministry of Japan Central Asia plus Japan Dialogue Senior Officials Meeting Foreign Ministry of Japan Second Central Asia plus Japan Intellectual Dialogue Foreign Ministry of Japan Japan to Provide 700 Million to Central Asia Satrapia 13 November 2012 Central Asia as a Corridor of Peace and Stability Foreign Ministry of Japan Japan joins the energy race Asia Times Online http japan tsukuba ac jp research JIAJS PRINTED01 Dissyukov pdf kolzhetpejtin silteme