Бичурин Никита Яковлевич (монахтық есімі — Иакинф) 29.8(9.9).1777, Қазан губ. Чебоксар у. Акулево с. — 11(23).5.1853, Санкт-Петербург] — шығыстанушы. Ұлты — чуваш (чăваш). Қазан діни академиясын бітірген (1799). 1800 жылы монахтықты қабылдады. 1807 — 21 жылы Ресейдің Қытайдағы (Пекиндегі) діни миссиясын басқарды.
Мұнда қытай тілін жетік меңгеріп, Қытай тарихы, географиясына қатысты бірқатар еңбектерді аударумен шұғылданды. Қытайдан оралған соң, Бичурин Валаам монастырына жіберілді. 1826 жылы Азия департаментінің өтінішімен Санкт-Петербургке оралып, департаментте аудармашы болып қызмет атқарды. Бичурин Ресей ғылым академиясының корр. мүшесі (1828), Париждегі мүшесі (1831) болып сайланды. Ол Кяхтаға барған сапарынан (1830 — 32 жылдары, 1835 — 37 жылдары) тибет, моңғол кітаптарының жинағын, бұрхандар жөнінде құнды деректер әкелді. Бичуриннің Қытай деректерінің негізінде жазылған еңбектерінің дені Орта және Орталық Азияның түркі тілдес халықтары тарихына, этнографиясына, сонымен қатар ежелгі заманғы, ортағасырлық және жаңа заманғы Қытай тарихы, философиясы, мәдениетіне арналған. Бичуриннің 1851 жылы жарық көрген “Собрание сведений о народах, обитавших в Средней Азии в древние времена” аталатын көлемді еңбегінде Орталық Азия халықтарының этногенезі жөнінде құнды деректер берілген.
Дереккөздер
« бұл тұлғаға қатысты шежіре бар: Иакинф (Бичурин) |
- «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 жыл, ISBN 5-89800-123-9, II том
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Bichurin Nikita Yakovlevich monahtyk esimi Iakinf 29 8 9 9 1777 Қazan gub Cheboksar u Akulevo s 11 23 5 1853 Sankt Peterburg shygystanushy Ұlty chuvash chăvash Қazan dini akademiyasyn bitirgen 1799 1800 zhyly monahtykty kabyldady 1807 21 zhyly Resejdin Қytajdagy Pekindegi dini missiyasyn baskardy Lhasanyn zhospary Bichurinnyn zhumysy Bichurinnyn Sankt Peterburgtegi kabiri Munda kytaj tilin zhetik mengerip Қytaj tarihy geografiyasyna katysty birkatar enbekterdi audarumen shugyldandy Қytajdan oralgan son Bichurin Valaam monastyryna zhiberildi 1826 zhyly Aziya departamentinin otinishimen Sankt Peterburgke oralyp departamentte audarmashy bolyp kyzmet atkardy Bichurin Resej gylym akademiyasynyn korr mүshesi 1828 Parizhdegi mүshesi 1831 bolyp sajlandy Ol Kyahtaga bargan saparynan 1830 32 zhyldary 1835 37 zhyldary tibet mongol kitaptarynyn zhinagyn burhandar zhoninde kundy derekter әkeldi Bichurinnin Қytaj derekterinin negizinde zhazylgan enbekterinin deni Orta zhәne Ortalyk Aziyanyn tүrki tildes halyktary tarihyna etnografiyasyna sonymen katar ezhelgi zamangy ortagasyrlyk zhәne zhana zamangy Қytaj tarihy filosofiyasy mәdenietine arnalgan Bichurinnin 1851 zhyly zharyk korgen Sobranie svedenij o narodah obitavshih v Srednej Azii v drevnie vremena atalatyn kolemdi enbeginde Ortalyk Aziya halyktarynyn etnogenezi zhoninde kundy derekter berilgen Derekkozder bul tulgaga katysty shezhire bar Iakinf Bichurin Қazakstan Ұlttyk encklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 zhyl ISBN 5 89800 123 9 II tomBul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet