Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Шерхан Мұртазаұлы Мұртаза (28 қыркүйек 1932 жыл, Жамбыл облысы − 8 қазан 2018 жыл, Алматы) — қазақ жазушысы, қоғам қайраткері, Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген мәдениет қызметкері (1984), Қазақстанның халық жазушысы (1992)
| Мұртаза Шерхан Мұртазаұлы | |
| | |
| Туған күні | |
|---|---|
| Туған жері | Талапты ауылы, Жуалы ауданы, Қазақ АКСР, РКФСР, КСРО (қазіргі Жамбыл облысы) |
| Қайтыс болған күні | |
| Қайтыс болған жері | |
| Азаматтығы | |
| Ұлты | Қазақ |
| Шығармалардың тілі | |
Өмірбаяны
М.В. Ломоносов атындағы Мәскеу мемлекеттік университетін бітірген (1955).
1955 — 56 жылы Қазақ мемлекет көркем әдебиет баспасында, 1956 — 60 жылы “Лениншіл жас” (қазіргі “Жас алаш”), 1960 — 63 жылы “Социалистік Қазақстан” (қазіргі “Егемен Қазақстан”) газеттерінде тілші, әдеби қызметкер, редактор, 1970 — 72 жылы “Жазушы” баспасы жанындағы Балалар мен жастар әдебиеті бас редакциясының және “Жалын” альманахының бас редакторы, 1972 — 75 жылы “Жұлдыз” журналының бас редакторы, 1975 — 80 жылы Қазақстан Жазушылар одағы басқармасының 2-хатшысы, 1980 — 89 жылы “Қазақ әдебиеті” газетінің бас редакторы, 1989 — 92 жылы “Егемен Қазақстан” газетінің бас редакторы, 1989 жылдан-«Егемен Қазақстан» республикалық газетінің редакторы. «Қазақстан» мемлекеттік телерадиокомпаниясының төрағасы.
1990 жылдан - Ұлттық саясат, мәдениет және тілді дамыту жөніндегі комитет мүшесі.
1994 жылдан - Мәдениет, баспа, бұқаралық ақпарат құралдары, қоғамдық бірлестіктер жөніндегі комитет мүшесі, Мәдениет, баспа, бұқаралық ақпарат құралдары, қоғамдық бірлестіктер жөніндегі комитеттің мәдениет, әдебиет және өнер бөлімдік комитетінің төрағасы.
ҚазКСР Халық депутаты (1990-1993). ҚР Жоғарғы Кеңесінің (1994-1995), ҚР Парламенті Мәжілісінің 2-ші шақырылым (1999-2004) депутаты.
1992 — 94 жылы “Қазақстан” мемлекет компаниясының төрағасы қызметтерін атқарды. 12, 13-шақырылған ҚР Жоғ. Кеңесінің, 2-шақырылған ҚР Парламенті Мәжілісінің депутаты болды. Сондай-ақ ол ҚР Президенті жанындағы Ұлттық кеңестің мүшесі.
1995 жылдан - шығармашылық жұмыспен айналысуда.
1996 жылдан - «Егемен Қазақстан» газетінің қызметкері.
Марапаттары
«Құрмет белгісі», «Отан» ордендерімен марапатталған (1999). «Қара алқа» романы үшін ҚазКСР Мемлекеттік сыйлығының (1978); Қазақстандық Лениндік Коммунистік Жастар Одағы, Жалпыодақтық Лениндік Коммунистік Жастар Одағы, «Тарлан» тәуелсіз сыйлықтарының лауреаты (2000). ҚазКСР мәдениетіне Еңбек сіңірген қызметкері. Қазақстанның Халық жазушысы (1992). Қырғыз Республикасының Халық ақыны.
Шығармашылығы
Тұңғыш кітабы — “Құрылысшы Дәку” очерктер жинағы 1958 жылы жарық көрді. Қазіргі замандас бейнесі, соғыс жылдарындағы тылдағы адамдардың қажырлы еңбегін баяндаған “Табылған теңіз” (1963), “Бұлтсыз күнгі найзағай” (1965), “Белгісіз солдаттың баласы” (1967), “Мылтықсыз майдан” (1969), “41-жылғы келіншек” (1972), “Ахметжанның анты” (1973), т.б. повестер мен “Интернат наны” (1974) атты әңгімелер жинақтары жарияланды. Өндірістің дамуы жөнінде, адам мен қоршаған ортаға қамқорлық туралы маңызды мәселелер көтерген, ғылыми-техникалық төңкеріс жайын сипаттаған “Қара маржан” (1976; ҚР Мемлекет сыйлығы, 1978) романы, мемлекет қайраткері Т.Рысқұловтың өміріне арналған (“Қызыл жебе”, 1, 2-кіт. 1980; “Жұлдыз көпір”, 3 кіт., 1984) роман-трилогиясы басылды. Драматургия саласында жазушының “Қызыл жебе” (1987, Қ.Ысқақовпен бірге), “Сталинге хат” (1988), сондай-ақ “Бесеудің хаты” (1989) атты пьесалары қойылды. «41-ші жыл келіні», «Интернат наны», «Жүрек қартаймайды» әңгімелер жинақтарының; «Қара алқа», «Қызыл садақ» романдарының; «Сталинге хат», «Бесеудіңхаты», «Бесінші бұрыш» пьесаларының авторы.
Аудармалары
Шерхан Мұртаза шығармашылық жолын студент кезінде Л. Лагиннің “Хоттабыч қарт”, М.Кәрімнің “Біздің үйдің қуанышы” шығармаларын қазақ тіліне аударумен бастады. Ол Г.Х. Андерсеннің әңгімелерін, венгр халық ертегілерін, Ш.Айтматовтың “Ботагөз”, “Қош бол, Гүлсары”, “Теңіз жағалап жүгірген тарғыл төбет” повестерін, “Боранды бекет”, “Жанпида” романдарын қазақ тіліне аударды. Екі томдық таңдамалы шығармалар жинағы жарық көрді (1982). Ш. Айтматовтың туындыларын қазақ тіліне аударды.
Жеке өмірі
Отбасы
Дулат руының Шымыр тармағынан.
Әйелі — Ақбілек Кененқызы. Екі баласы: бір ұлы Батылжан Шерханұлы, және бір қызы Алма Шерханқызы.
Хоббиі
Хоббиі — төс белгілер және асықтар жинау.
Дереккөздер
- Қазақстан Республикасында кімнің кім екені . Екі томдық анықтамалық. Алматы, 2011 жыл. ISBN 978-601-278-473-2
- http://adebiportal.kz/upload/iblock/e1c/e1cae3d262cb9dc1a2e32a8dcc920ec2.pdf
- http://aqjolgazet.kz/?p=88014
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Sherhan Murtazauly Murtaza 28 kyrkүjek 1932 zhyl Zhambyl oblysy 8 kazan 2018 zhyl Almaty kazak zhazushysy kogam kajratkeri Қazakstan Respublikasynyn enbek sinirgen mәdeniet kyzmetkeri 1984 Қazakstannyn halyk zhazushysy 1992 Murtaza Sherhan MurtazaulyTugan kүni28 kyrkүjek 1932 1932 09 28 Tugan zheriTalapty auyly Zhualy audany Қazak AKSR RKFSR KSRO kazirgi Zhambyl oblysy Қajtys bolgan kүni8 kazan 2018 2018 10 08 86 zhas Қajtys bolgan zheriAlmaty ҚazakstanAzamattygy KSRO ҚazakstanҰltyҚazakShygarmalardyn tilikazakshaӨmirbayanyM V Lomonosov atyndagy Mәskeu memlekettik universitetin bitirgen 1955 1955 56 zhyly Қazak memleket korkem әdebiet baspasynda 1956 60 zhyly Leninshil zhas kazirgi Zhas alash 1960 63 zhyly Socialistik Қazakstan kazirgi Egemen Қazakstan gazetterinde tilshi әdebi kyzmetker redaktor 1970 72 zhyly Zhazushy baspasy zhanyndagy Balalar men zhastar әdebieti bas redakciyasynyn zhәne Zhalyn almanahynyn bas redaktory 1972 75 zhyly Zhuldyz zhurnalynyn bas redaktory 1975 80 zhyly Қazakstan Zhazushylar odagy baskarmasynyn 2 hatshysy 1980 89 zhyly Қazak әdebieti gazetinin bas redaktory 1989 92 zhyly Egemen Қazakstan gazetinin bas redaktory 1989 zhyldan Egemen Қazakstan respublikalyk gazetinin redaktory Қazakstan memlekettik teleradiokompaniyasynyn toragasy 1990 zhyldan Ұlttyk sayasat mәdeniet zhәne tildi damytu zhonindegi komitet mүshesi 1994 zhyldan Mәdeniet baspa bukaralyk akparat kuraldary kogamdyk birlestikter zhonindegi komitet mүshesi Mәdeniet baspa bukaralyk akparat kuraldary kogamdyk birlestikter zhonindegi komitettin mәdeniet әdebiet zhәne oner bolimdik komitetinin toragasy ҚazKSR Halyk deputaty 1990 1993 ҚR Zhogargy Kenesinin 1994 1995 ҚR Parlamenti Mәzhilisinin 2 shi shakyrylym 1999 2004 deputaty 1992 94 zhyly Қazakstan memleket kompaniyasynyn toragasy kyzmetterin atkardy 12 13 shakyrylgan ҚR Zhog Kenesinin 2 shakyrylgan ҚR Parlamenti Mәzhilisinin deputaty boldy Sondaj ak ol ҚR Prezidenti zhanyndagy Ұlttyk kenestin mүshesi 1995 zhyldan shygarmashylyk zhumyspen ajnalysuda 1996 zhyldan Egemen Қazakstan gazetinin kyzmetkeri Marapattary Қurmet belgisi Otan ordenderimen marapattalgan 1999 Қara alka romany үshin ҚazKSR Memlekettik syjlygynyn 1978 Қazakstandyk Lenindik Kommunistik Zhastar Odagy Zhalpyodaktyk Lenindik Kommunistik Zhastar Odagy Tarlan tәuelsiz syjlyktarynyn laureaty 2000 ҚazKSR mәdenietine Enbek sinirgen kyzmetkeri Қazakstannyn Halyk zhazushysy 1992 Қyrgyz Respublikasynyn Halyk akyny ShygarmashylygyTungysh kitaby Қurylysshy Dәku ocherkter zhinagy 1958 zhyly zharyk kordi Қazirgi zamandas bejnesi sogys zhyldaryndagy tyldagy adamdardyn kazhyrly enbegin bayandagan Tabylgan teniz 1963 Bultsyz kүngi najzagaj 1965 Belgisiz soldattyn balasy 1967 Myltyksyz majdan 1969 41 zhylgy kelinshek 1972 Ahmetzhannyn anty 1973 t b povester men Internat nany 1974 atty әngimeler zhinaktary zhariyalandy Өndiristin damuy zhoninde adam men korshagan ortaga kamkorlyk turaly manyzdy mәseleler kotergen gylymi tehnikalyk tonkeris zhajyn sipattagan Қara marzhan 1976 ҚR Memleket syjlygy 1978 romany memleket kajratkeri T Ryskulovtyn omirine arnalgan Қyzyl zhebe 1 2 kit 1980 Zhuldyz kopir 3 kit 1984 roman trilogiyasy basyldy Dramaturgiya salasynda zhazushynyn Қyzyl zhebe 1987 Қ Yskakovpen birge Stalinge hat 1988 sondaj ak Beseudin haty 1989 atty pesalary kojyldy 41 shi zhyl kelini Internat nany Zhүrek kartajmajdy әngimeler zhinaktarynyn Қara alka Қyzyl sadak romandarynyn Stalinge hat Beseudinhaty Besinshi burysh pesalarynyn avtory AudarmalarySherhan Murtaza shygarmashylyk zholyn student kezinde L Laginnin Hottabych kart M Kәrimnin Bizdin үjdin kuanyshy shygarmalaryn kazak tiline audarumen bastady Ol G H Andersennin әngimelerin vengr halyk ertegilerin Sh Ajtmatovtyn Botagoz Қosh bol Gүlsary Teniz zhagalap zhүgirgen targyl tobet povesterin Borandy beket Zhanpida romandaryn kazak tiline audardy Eki tomdyk tandamaly shygarmalar zhinagy zharyk kordi 1982 Sh Ajtmatovtyn tuyndylaryn kazak tiline audardy Zheke omiriOtbasy Dulat ruynyn Shymyr tarmagynan Әjeli Akbilek Kenenkyzy Eki balasy bir uly Batylzhan Sherhanuly zhәne bir kyzy Alma Sherhankyzy Hobbii Hobbii tos belgiler zhәne asyktar zhinau DerekkozderҚazakstan Respublikasynda kimnin kim ekeni Eki tomdyk anyktamalyk Almaty 2011 zhyl ISBN 978 601 278 473 2 http adebiportal kz upload iblock e1c e1cae3d262cb9dc1a2e32a8dcc920ec2 pdf http aqjolgazet kz p 88014