Мезенхима (көне грекше: μέσος және көне грекше: ἔγχυμα — тін, ұлпа) — ұрықтық кезеңде ұрық жапырақшалары мен жартылай эктодерма мен қалыптасып, дамып жетілетін ұрықтың дәнекер тіні. Мезенхимадан жануарлар организмінің барлық ішкі орта немесе тіндері (қан, лимфа, ретикулалдық жасушалар, май, , борпылдақ дәнекер, тығыз дәнекер, шеміршек және сүйек тіндері) дамиды. Мезенхима жасушалары — өсінділі жасушалар. Олар өсінділері арқылы тығыз байланысып синцитий (жасушалар байланысы) түзеді. Жасушааралық кеңістіктерде — дамып жатқан организмнің ішкі ортасы қызметін атқаратын пішінсіз (аморфты) негізгі зат орналасады. Орықтың алғашқы сатыларындағы зат алмасу процесі осы негізгі заттың қатысуымен жүреді. Өсінділерінен айырылып, бір-бірінен оқшауланып дөңгеленген мезенхима жасушаларынан қан жасушалары дамиды. Ал, бір-бірімен байланысқан мезенхима жасушаларынан қан және лимфа тамырларының қабырғалары жетіледі. Кейбір мезенхима жасушалары — жасушааралық талшықтар мен пішінсіз негізгі затты түзуге бейімделеді. Соның нәтижесінде барлық дәнекер тіндерінің жасушааралық заттары түзіледі, ал өздері сол тіндердің жасушаларына айналады. Мезенхима жасушаларынан жануарлар организміндегі барлық дәнекер немесе тірек-трофиктік тіндердің діңгекті жасушалары жетіліп, әр түрлі жарақаттан кейінгі не тіндердің істен шыққан бөліктерін қалпына келтіру қызметін іс жүзіне асыратын камбиалды жасушаларға айналады.
Дереккөздер
- «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 жыл, ISBN 5-89800-123-9, II том
- Цитология және гистология. Оқу құралы. Сапаров Қ.Ә. - Алматы: Қазақ университеті, 2009. - 128 бет. ISBN 978-601-247-057-4
- Биоморфология терминдерінің түсіндірме сөздігі/ - Алматы: "Сөздік-Словарь", 2009. ISBN 9965-822-54-9
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Mezenhima kone grekshe mesos zhәne kone grekshe ἔgxyma tin ulpa uryktyk kezende uryk zhapyrakshalary men zhartylaj ektoderma men kalyptasyp damyp zhetiletin uryktyn dәneker tini Mezenhimadan zhanuarlar organizminin barlyk ishki orta nemese tinderi kan limfa retikulaldyk zhasushalar maj borpyldak dәneker tygyz dәneker shemirshek zhәne sүjek tinderi damidy Mezenhima zhasushalary osindili zhasushalar Olar osindileri arkyly tygyz bajlanysyp sincitij zhasushalar bajlanysy tүzedi Zhasushaaralyk kenistikterde damyp zhatkan organizmnin ishki ortasy kyzmetin atkaratyn pishinsiz amorfty negizgi zat ornalasady Oryktyn algashky satylaryndagy zat almasu procesi osy negizgi zattyn katysuymen zhүredi Өsindilerinen ajyrylyp bir birinen okshaulanyp dongelengen mezenhima zhasushalarynan kan zhasushalary damidy Al bir birimen bajlanyskan mezenhima zhasushalarynan kan zhәne limfa tamyrlarynyn kabyrgalary zhetiledi Kejbir mezenhima zhasushalary zhasushaaralyk talshyktar men pishinsiz negizgi zatty tүzuge bejimdeledi Sonyn nәtizhesinde barlyk dәneker tinderinin zhasushaaralyk zattary tүziledi al ozderi sol tinderdin zhasushalaryna ajnalady Mezenhima zhasushalarynan zhanuarlar organizmindegi barlyk dәneker nemese tirek trofiktik tinderdin dingekti zhasushalary zhetilip әr tүrli zharakattan kejingi ne tinderdin isten shykkan bolikterin kalpyna keltiru kyzmetin is zhүzine asyratyn kambialdy zhasushalarga ajnalady Derekkozder Қazakstan Ұlttyk encklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 zhyl ISBN 5 89800 123 9 II tom Citologiya zhәne gistologiya Oku kuraly Saparov Қ Ә Almaty Қazak universiteti 2009 128 bet ISBN 978 601 247 057 4 Biomorfologiya terminderinin tүsindirme sozdigi Almaty Sozdik Slovar 2009 ISBN 9965 822 54 9Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz