Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Лингвистикалық терминдер сөздігі —тіл білімі терминдерін қамтып, олардың түсінігін беретін сездік. Лингвистикалық терминдер сөздігі материалдарды іріктеуіне қарай әліпбилік және тематикалық болып жасалады. Ал терминологиялық лексиканы қамтуына орай ол (лингвистикалық терминдерді тұтас қамтыған) жалпы сөздік және тіл білімінің арнаулы саласын ғана қамтитын, фонетикалық яки грамматикалық терминдер сөздігі боп бөлінеді. Мән- мазмұны, берер информациясына қарай лингвистикалық терминдер сөздігінің түсіндірмелі және номенклатуралы түрлері болады. Номенклатуралық сөздікте сөзтізбе, яғни терминдердің тізімі әліпбилік тәртіппен беріледі де, басқаша мағлұмат айтылмайды. Лингвистикалық терминдер сөздігі мән-мақсатына қарай энциклопедиялық (термин туралы мағлұмат, оның ұғымы мен тарихы жайлы, мысапдар мен библиографиялық көрсеткіштер береді), түсіндірмелі (әрбір терминнің мағынасын ашып, толық түсінігін береді) боп екі топқа бөлінеді. Энциклопедиялық сөздікке 1990 жылы орыс тілінде шыққан "Лингвистический энциклопедический словарь" тән болса, тіл білімінің түсіндірме сөздіктеріне Ж. Марузо, О. С. Ахманова, I. Кеңесбаев, Т. Жанұзақов сөздіктері жатады. Лингвистикалық терминдер сөздігі XX ғ. басында шыға бастады. Тұңғыш рет 1924 жылы Н. Н. Дурново "Грамматический словарь" шығарса, 1946 жылы Л. И. Жирковтың "Лингвистический словарь" атты сөздігі, 1960- 1964жылдары Ж. Марузо, И. Вахек, Э. Хемп сөздіктері жарық көрді. Көлемді де, тіл білімі терминдерін мол қамтыған (7 мың термин) түсіндірмелі сөздік - 1966 жылы жарық көрген О. С. Ахманова сөздігі. Лингвистикалық терминдер сөздігін шығару 1954 жылы бастап, Америка, Франция, Германия, Испанияда тілші ғалымдар тарапынан шығарыла бастады. Түркі тілдерінде алғаш рет 1956 жылы жарық көрген I. Кеңесбаев, Т. Жанұзақовтың "Орысша-қазақша тіл білімі терминдерінің сөздігі" еді. Ол толықтырылып, өңделіп, екінші рет 1966 жылы "Тіл білімі терминдерінің орысша-қазақша сөздігі" деген атпен түсіндірме сөздік боп жарық көрді. Кейінгі жылдары, қырғыз, өзбек, түрікмен, татар, ұйғыр тілдерінде де осындай сөздіктер шыға бастады.
Дереккөздер
- Қазақ тілі. Энциклопедия. Алматы: Қазақстан Республикасы Білім, мәдениет және денсаулық сақтау министрлігі, Қазақстан даму институты, 1998 жыл, 509 бет. ISBN 5-7667-2616-3
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
| Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Lingvistikalyk terminder sozdigi til bilimi terminderin kamtyp olardyn tүsinigin beretin sezdik Lingvistikalyk terminder sozdigi materialdardy irikteuine karaj әlipbilik zhәne tematikalyk bolyp zhasalady Al terminologiyalyk leksikany kamtuyna oraj ol lingvistikalyk terminderdi tutas kamtygan zhalpy sozdik zhәne til biliminin arnauly salasyn gana kamtityn fonetikalyk yaki grammatikalyk terminder sozdigi bop bolinedi Mәn mazmuny berer informaciyasyna karaj lingvistikalyk terminder sozdiginin tүsindirmeli zhәne nomenklaturaly tүrleri bolady Nomenklaturalyk sozdikte soztizbe yagni terminderdin tizimi әlipbilik tәrtippen beriledi de baskasha maglumat ajtylmajdy Lingvistikalyk terminder sozdigi mәn maksatyna karaj enciklopediyalyk termin turaly maglumat onyn ugymy men tarihy zhajly mysapdar men bibliografiyalyk korsetkishter beredi tүsindirmeli әrbir terminnin magynasyn ashyp tolyk tүsinigin beredi bop eki topka bolinedi Enciklopediyalyk sozdikke 1990 zhyly orys tilinde shykkan Lingvisticheskij enciklopedicheskij slovar tәn bolsa til biliminin tүsindirme sozdikterine Zh Maruzo O S Ahmanova I Kenesbaev T Zhanuzakov sozdikteri zhatady Lingvistikalyk terminder sozdigi XX g basynda shyga bastady Tungysh ret 1924 zhyly N N Durnovo Grammaticheskij slovar shygarsa 1946 zhyly L I Zhirkovtyn Lingvisticheskij slovar atty sozdigi 1960 1964zhyldary Zh Maruzo I Vahek E Hemp sozdikteri zharyk kordi Kolemdi de til bilimi terminderin mol kamtygan 7 myn termin tүsindirmeli sozdik 1966 zhyly zharyk korgen O S Ahmanova sozdigi Lingvistikalyk terminder sozdigin shygaru 1954 zhyly bastap Amerika Franciya Germaniya Ispaniyada tilshi galymdar tarapynan shygaryla bastady Tүrki tilderinde algash ret 1956 zhyly zharyk korgen I Kenesbaev T Zhanuzakovtyn Oryssha kazaksha til bilimi terminderinin sozdigi edi Ol tolyktyrylyp ondelip ekinshi ret 1966 zhyly Til bilimi terminderinin oryssha kazaksha sozdigi degen atpen tүsindirme sozdik bop zharyk kordi Kejingi zhyldary kyrgyz ozbek tүrikmen tatar ujgyr tilderinde de osyndaj sozdikter shyga bastady DerekkozderҚazak tili Enciklopediya Almaty Қazakstan Respublikasy Bilim mәdeniet zhәne densaulyk saktau ministrligi Қazakstan damu instituty 1998 zhyl 509 bet ISBN 5 7667 2616 3Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz