Кпелле кпесе герзе песси Батыс Африкадағы халық Орталық және Солтүстік Либерияда және Гвинеяның оңтүстік шығысында тұрад

Кпелле (кпесе, герзе, песси) — Батыс Африкадағы халық. Орталық және Солтүстік Либерияда және Гвинеяның оңтүстік-шығысында тұрады. Жалпы саны 1,2 млн.адам. Либерияда 758 мың адам (2008 ж., бағалау) Гвинеяда 514 мың адам.

Бүкіл халықтың саны
Кпелле
кпесе, герзе, песси

1,2 млн.
Ең көп таралған аймақтар
Либерия	758 000
Гвинея	514 000
Тілдері

Діні
дәстүрлі нанымдар, суннизм

Тілі

Тілі - , манде тілдер отбасының оңтүстік тобына жатады. Жазуы 1960 жылдан бастап латын әліпбиіне негізделген.

Діні

Дәстүрлі нанымдарды ұстанады, бір бөлігі-сүнниттік мұсылмандар, христиандар және синкреттік культтердің жақтаушылары.

Кәсібі

Негізгі дәстүрлі кәсіптері -қолмен атқарылатын егіншілік (кассава, таро, күріш, жүгері, кола ағашы), майлы пальма жемістерін жинау, аң аулау, балық аулау, кофе, какао, гевея және хин ағашы да өсіріледі. Қолөнерден -темір ұстасы, керамика, тоқу, тоқымашылық, ағаш ою дамыған.

Өмір салты

Дәстүрлі қоғамдық ұйымға көп балалы отбасылар, туыстық есепке патрилинейлік, құпия одақтарға (ерлер – поро, әйелдер – санде) кіреді. Неке қонысы вирилокалды болып табылады. Полигиния, левират, кездеседі.

Дәстүрлі наным-сенімдерге ата-бабалар культі (кофо, гофо), табиғат күштері, тотемизм, фетишизм, сиқыршылық пен бақсылыққа сену жатады.

Олар шағын ауылдық қауымдастықтарда тұрады, елді мекендердің орталығында олардың ата-бабаларының қабірлері бар. Үйлері балшықпен сыланған дөңгелек, шөп немесе сабан төбесі бар конустық болып келеді.

Дәстүрлі киімдері - жамбасты жауып тұратын таңғыш.

Негізгі тағам - күріштен, жүгеріден, ащы көкөніс дәмдеуіштері мен пальма майынан жасалған жармалар мен бұқтырылған тағамдар.

Дереккөздер

Российские универсальные энциклопедии http://gatchina3000.ru/great-soviet-encyclopedia/bse/065/556.htm
Большая российская энциклопедия 2004–2017 https://old.bigenc.ru/ethnology/text/2105281
Большая советская энциклопедия https://dic.academic.ru/dic.nsf/bse/99329/%D0%9A%D0%BF%D0%B5%D0%BB%D0%BB%D0%B5
Кпелле https://megabook.ru/article/%D0%9A%D0%BF%D0%B5%D0%BB%D0%BB%D0%B5
Народы и культуры Кпелле https://travel-journal.ru/ethno/38/815/
народы мира / Кпелле http://www.etnolog.ru/people.php?id=KPEL

[1] Российские универсальные энциклопедии http://gatchina3000.ru/great-soviet-encyclopedia/bse/065/556.htm

[2] Большая российская энциклопедия 2004–2017 https://old.bigenc.ru/ethnology/text/2105281

[3] Большая советская энциклопедия https://dic.academic.ru/dic.nsf/bse/99329/%D0%9A%D0%BF%D0%B5%D0%BB%D0%BB%D0%B5

[4] Кпелле https://megabook.ru/article/%D0%9A%D0%BF%D0%B5%D0%BB%D0%BB%D0%B5

[5] Народы и культуры Кпелле https://travel-journal.ru/ethno/38/815/

[6] народы мира / Кпелле http://www.etnolog.ru/people.php?id=KPEL