Колпаковский қызғалдағы (лат. Tulipa kolpakowskiana) – лалагүлдер тұқымдасының қызғалдақ туысына жататын көп жылдық жуашықты өсімдік. Қазақстанда Солтүстік Тянь-Шаньдағы Іле Алатауында, Жетісу (Жоңғар) Алатауында, Кетпен (Ұзынқара) жотасында кездеседі. Таудың тасты, қиыршықтасты беткейлерінде, жарықтарында, құздарында өседі. Биіктігі 15 – 35 см, жуашығының пішіні жұмыртқа тәрізді, қалыңдығы 3 см-дей, сыртын қара қоңыр қабық жапқан. Сабақтары жіңішке. Жапырақтарының саны үшеу, төменгілері қандауыр, жоғарғылары таспа сияқты. Дара гүлі сары түсті, сабағының ұшында жетіледі. Тұқымынан көбейеді. Сәуір – мамыр айларында гүлдеп, жемістенеді. Жемісі – қауашақ, ұзындығы 2 – 4 см, ені 1,5 см-дей. Колпаковский қызғалдағы – сәндік өсімдік, жылдан-жылға таралу аймағы қысқаруда. Сондықтан қорғауға алынып, Қазақстанның «Қызыл кітабына» енгізілген.
Колпаковский қызғалдағы | ||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||
Tulipa kolpakowskiana Regel, 1877 |
Сипаттама
Биіктігі 15-35 см, пиязшығы жұмыртқа тәрізді, жуандығы 1,5-2 см, қара қоңыр, терілі, ішкі жағының ұшы жатаған қалың түкті қабықты. Сабағы жалаңаш; жапырақ саны - 3-5, шамалы алшақ орналасқан, кірпікшелі, әдетте гүлден биік, төменгісі таспа тәрізді, ені 1- см. Гүлі біреу ; гүл шанағында бүтілген, гүл серігі сары, ұзындығы 2,5-6 см, сүйір, сыртқыларының жотасы көбіне күлгін реңді, кері сопақша, ішкілерікері сопақша таспа тәрізді; аталықтары гүл серігінен 2-3 есе қысқа, тозаңдықтары сары, жіпшелерімен тең; түйіні аталықтардын шамалы қысқа, аналық аузы орнықты дерлік
Дереккөздер
- Tulipa kolpakowskiana Regel Описание таксона.
- Тюльпаны и другие луковичные растения Казахстана. Tulipa kolpakowskiana - Тюльпан Колпаковского.
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Kolpakovskij kyzgaldagy lat Tulipa kolpakowskiana lalagүlder tukymdasynyn kyzgaldak tuysyna zhatatyn kop zhyldyk zhuashykty osimdik Қazakstanda Soltүstik Tyan Shandagy Ile Alatauynda Zhetisu Zhongar Alatauynda Ketpen Ұzynkara zhotasynda kezdesedi Taudyn tasty kiyrshyktasty betkejlerinde zharyktarynda kuzdarynda osedi Biiktigi 15 35 sm zhuashygynyn pishini zhumyrtka tәrizdi kalyndygy 3 sm dej syrtyn kara konyr kabyk zhapkan Sabaktary zhinishke Zhapyraktarynyn sany үsheu tomengileri kandauyr zhogargylary taspa siyakty Dara gүli sary tүsti sabagynyn ushynda zhetiledi Tukymynan kobejedi Sәuir mamyr ajlarynda gүldep zhemistenedi Zhemisi kauashak uzyndygy 2 4 sm eni 1 5 sm dej Kolpakovskij kyzgaldagy sәndik osimdik zhyldan zhylga taralu ajmagy kyskaruda Sondyktan korgauga alynyp Қazakstannyn Қyzyl kitabyna engizilgen Kolpakovskij kyzgaldagyDүniesi ӨsimdikterBolimi Gүldi osimdikterTaby Dara zharnaktylarSaby Tukymdasy LiliaceaeKishi tukymdasy Tegi TulipaTүri T kolpakowskianaTulipa kolpakowskiana Regel 1877SipattamaBiiktigi 15 35 sm piyazshygy zhumyrtka tәrizdi zhuandygy 1 5 2 sm kara konyr terili ishki zhagynyn ushy zhatagan kalyn tүkti kabykty Sabagy zhalanash zhapyrak sany 3 5 shamaly alshak ornalaskan kirpiksheli әdette gүlden biik tomengisi taspa tәrizdi eni 1 sm Gүli bireu gүl shanagynda bүtilgen gүl serigi sary uzyndygy 2 5 6 sm sүjir syrtkylarynyn zhotasy kobine kүlgin rendi keri sopaksha ishkilerikeri sopaksha taspa tәrizdi atalyktary gүl seriginen 2 3 ese kyska tozandyktary sary zhipshelerimen ten tүjini atalyktardyn shamaly kyska analyk auzy ornykty derlikDerekkozderTulipa kolpakowskiana Regel Opisanie taksona Tyulpany i drugie lukovichnye rasteniya Kazahstana Tulipa kolpakowskiana Tyulpan Kolpakovskogo Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet