Классикалық теория

Классикалық теория, классикалық мектеп – классикалық саяси экономияны жасаған экономикалық ой-пікір мектебі. Классикалық теория өкілдері нарықтық экономиканың қалыптасып, дамуын зерттеді, экономика санаттар мен заңдар жүйесін, экономика құбылыстарды танып-білудің себеп-салдарлық әдісін талдап жасады. Олар мемлекеттің экономикаға араласпауын және еркін нарықтық бәсекені қолдауды көздейтін экономикалық либерализм тұжырымдамасын әзірледі. Мектеп 17-ғасырдың аяғында дүниеге келіп, 200 жыл өмір сүрді.

Оның дамуы 4 кезеңді қамтиды.

1) 17-ғасырдың аяғы мен 18-ғасырдың ортасы классикалық теория идеясының пайда болуы. Англияда У.Петти (1623 – 87), Францияда П.Буатильбер бір мезгілде еңбек құны теориясын ұсынды. Олар ақшаны адамдарға қасірет әкелетін бірінші зұлымдық деп қарады. Олардың идеяларын физиократтар мектебіне біріккен француз экономистері дамытты, бұл мектептің негізін қалаушы – Ф.Кенэ (1694 – 1774) болды.

2) 18-ғасырдың аяғында ағылшынның ұлы экономисі Адам Смит классикалық саяси экономияны қалыптастырды.

3) 19-ғасырдың алғашқы жартысында Ұлыбританияда Д.Рикардо, Т.Р. Мальтус, Францияда Ж.-Б. Сэй, Америкада Г.Ч. Кэри бұл ілімді ары қарай дамытты. 4) 19-ғасырдың 2-жартысында ағылшын экономисі Дж. С. Милль мен неміс экономисі К.Маркс Классикалық теорияны жаңа сатыға көтерді. Классикалық теорияның негізгі зерттеу нысаны ретінде өндіріс үдерісі қарастырылды. Қоғамдық ұдайы өндірістің қалған кезеңдері өндірістің заңдылықтарымен байланысты туындайтын тәуелді кезеңдер ретінде қарастырылды. Классикалық теория қаржы, ақша және несие теориясының дамуына үлкен үлес қосты.

Сілтемелер

• Классикалық теория(қолжетпейтін сілтеме)

Дереккөздер

1. «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 жыл. ISBN 5-89800-123-9, X том