Кикапу — Мексика мен АҚШ-тағы Алгонкин тобындағы үнді халқы. Олар Коауила штатының солтүстігінде және Оклахома мен Канзас штаттарының резервацияларында тұрады. Саны 500-ден 4,4 мың адамға дейін (2008, бағалау)
Кикапу | |
![]() | |
Бүкіл халықтың саны | |
---|---|
500 - 4 400 | |
Ең көп таралған аймақтар | |
Тілдері | |
Діні | |
дәстүрлі наным-сенімдер |
Тілі
сөйлейді. Испан тілі де кең таралған, ал ағылшын тілінде жартылай сөйлейді.
Діні
Сенушілердің діни наным-сенімдері: дәстүрлі наным-сенімдер.
Тарихы
Олар бастапқыда қазіргі Висконсин штатында тұрды. 18 ғасырда Солтүстік Американың отарлануына байланысты Миссури өзеніне қоныс аударды, 19 ғасырда тайпаның бір бөлігі үндіс территориясына (қазіргі Оклахома) көшті. 1850 жылы Мексика үкіметімен Мексика шекаралық жерлерін Команчтардан қорғау туралы келісім бойынша Липандар Рио-Гранде өзенінің оңтүстігіндегі аумақты алды. 19 ғасырдың аяғында резервация құрылды.
Кәсібі
Олар қолмен атқарылатын егіншілікпен (жүгері, бұршақ, асқабақ), аңшылықпен, терушілікпен және балық аулаумен айналысты. Кикапулар ХІХ-ғасырдың ортасында жылқы саудасында делдал ретінде қызмет етті. Дәстүрлі қолөнер – былғары, ағаш (мал, ер-тұрман, қасық, бесік), күміс өңдеу, туристерге сату үшін садақ пен жебе жасау, тоқыма станоктарында тоқу, сабан мен өсімдік талшықтарынан (кілемше, кілемше, кілемше) тоқу. АҚШ-та фермерлік кәсіп дамыды.
Тұрмыс салты
Отбасы үлкен және кіші, неке патрилокалды, содан кейін неолокалды, полигиния белгілі. Қауымдастықты мұрагерлік жолмен көсем мен ақсақалдар кеңесі басқарады. Ауылдың ақ және қара (бұрынғы экзогамиялық фратриялар) салттық бөлінуі сақталған. Төрт салттық қоғам бар
Елді мекендері ретсіз орналасады және 60-тан астам үйді қамтиды. Дәстүрлі қысқы тұрғын үй – 2 тіреуіш тірегі бар, сабан төсеніштермен жабылған сопақша күмбезді вигвам, жазғы тұрғын үй – сырықтардан, қамыстан және сабаннан жасалған, сырықтарда шатыры және бекітілген ас үйі бар кішірек вигвам.
Әйелдер ұзын жеңді көйлек және ұзын белдемше, мокасиндер, сабан қалпақ киіп, моншақтар, сырғалар, сақиналар, кулондар тағады. Ерлер мексикалық киім киеді. Салт-дәстүрлер кезінде дәстүрлі белдік, мокасиндер, қауырсындардан жасалған бас киім, ленталармен кестеленген тігістерде ұзын жиектері бар түрлі-түсті мақта күртеше.
Дереккөздер
- https://oglasi.ru/stati/36648-kikapu-narod.html
- https://rus-modern-enc.slovaronline.com/5067-%D0%9A%D0%98%D0%9A%D0%90%D0%9F%D0%A3
- https://travel-journal.ru/ethno/38/771/(қолжетпейтін сілтеме)
- https://old.bigenc.ru/ethnology/text/2063384?ysclid=lqetsm3tuh792443384
- http://www.etnolog.ru/people.php?id=KIKA
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Kikapu Meksika men AҚSh tagy Algonkin tobyndagy үndi halky Olar Koauila shtatynyn soltүstiginde zhәne Oklahoma men Kanzas shtattarynyn rezervaciyalarynda turady Sany 500 den 4 4 myn adamga dejin 2008 bagalau KikapuBүkil halyktyn sany500 4 400En kop taralgan ajmaktar Meksika AҚShTilderi ispan tiliDinidәstүrli nanym senimderTilisojlejdi Ispan tili de ken taralgan al agylshyn tilinde zhartylaj sojlejdi DiniSenushilerdin dini nanym senimderi dәstүrli nanym senimder TarihyOlar bastapkyda kazirgi Viskonsin shtatynda turdy 18 gasyrda Soltүstik Amerikanyn otarlanuyna bajlanysty Missuri ozenine konys audardy 19 gasyrda tajpanyn bir boligi үndis territoriyasyna kazirgi Oklahoma koshti 1850 zhyly Meksika үkimetimen Meksika shekaralyk zherlerin Komanchtardan korgau turaly kelisim bojynsha Lipandar Rio Grande ozeninin ontүstigindegi aumakty aldy 19 gasyrdyn ayagynda rezervaciya kuryldy KәsibiOlar kolmen atkarylatyn eginshilikpen zhүgeri burshak askabak anshylykpen terushilikpen zhәne balyk aulaumen ajnalysty Kikapular HIH gasyrdyn ortasynda zhylky saudasynda deldal retinde kyzmet etti Dәstүrli koloner bylgary agash mal er turman kasyk besik kүmis ondeu turisterge satu үshin sadak pen zhebe zhasau tokyma stanoktarynda toku saban men osimdik talshyktarynan kilemshe kilemshe kilemshe toku AҚSh ta fermerlik kәsip damydy Turmys saltyOtbasy үlken zhәne kishi neke patrilokaldy sodan kejin neolokaldy poliginiya belgili Қauymdastykty muragerlik zholmen kosem men aksakaldar kenesi baskarady Auyldyn ak zhәne kara buryngy ekzogamiyalyk fratriyalar salttyk bolinui saktalgan Tort salttyk kogam bar Eldi mekenderi retsiz ornalasady zhәne 60 tan astam үjdi kamtidy Dәstүrli kysky turgyn үj 2 tireuish tiregi bar saban tosenishtermen zhabylgan sopaksha kүmbezdi vigvam zhazgy turgyn үj syryktardan kamystan zhәne sabannan zhasalgan syryktarda shatyry zhәne bekitilgen as үji bar kishirek vigvam Әjelder uzyn zhendi kojlek zhәne uzyn beldemshe mokasinder saban kalpak kiip monshaktar syrgalar sakinalar kulondar tagady Erler meksikalyk kiim kiedi Salt dәstүrler kezinde dәstүrli beldik mokasinder kauyrsyndardan zhasalgan bas kiim lentalarmen kestelengen tigisterde uzyn zhiekteri bar tүrli tүsti makta kүrteshe Derekkozderhttps oglasi ru stati 36648 kikapu narod html https rus modern enc slovaronline com 5067 D0 9A D0 98 D0 9A D0 90 D0 9F D0 A3 https travel journal ru ethno 38 771 kolzhetpejtin silteme https old bigenc ru ethnology text 2063384 ysclid lqetsm3tuh792443384 http www etnolog ru people php id KIKA