Карпинский Александр Петрович

Карпинский Александр Петрович (26.12.1846, Ресей, Свердлов облысы, Краснотурьинск қаласы – 15.7.1936, Мәскеу) – орыс ғалымы, қоғам қайраткері.

• 1866 жылы Санкт-Петербург тау-кен институтын бітірген;
• 1869 жылы институттың адьюнкті, профессор (1877 – 95) болып қызмет атқарды;
• 1882 жылы Геология комитетті ұйымдастыруға белсене қатысты;
• 1903 – 29 жылдары осы институтың аға геологы, директоры болды;
• 1886 жылы Санкт-Петербург ғылым академиясының адьюнкті;
• 1889 жылы экстраординары академигі;
• [[1896}} жылы ординар академигі;
• 1917–36 жылдары КСРО ғылым академиясының президенті;

Негізгі ғылыми еңбектері КСРО-ның еуропа бөлігін, әсіресе, Оралдың геология құрылымын, тектоникасын, палеогеографиясын, палеонтологиясын зерттеуге, ондағы платина, алтын, никель, темір, тас көмір, тұз, тағы басқа кен орындарының орналасу заңдылықтарын анықтауға арналған. Алғаш рет Орыс платформасының екі сатылы құрылымын негіздеген және оның геолология тарихының заңдылықтарын анықтаған. КСРО ҒА-н жаңадан құруға, оның негізгі ғылыми бағыттарын анықтауға, ғылыми мекемелерді, институттарды ашуға, мамандар даярлауға елеулі үлес қосты. Франция ғылым академиясының Кювье атындағы сыйлықтың лауреаты (1922). 1946 жылы КСРО ҒА геология саласындағы көрнекті еңбектері үшін Карпинский атындағы сыйлық және алтын медаль тағайындады. Ресейдің Свердлов облысындағы қала, Солтүстік Оралдағы тау, КСРО ғылым академиясының Карпинскийдің есімімен аталған.

Дереккөздер:

1. «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, IV том