Инеліктер (Odonata) – жәндіктер класының бір отряды. Олар жыртқыш жәндіктер. Қазба қалдықтары тас көмір кезеңінен сақталған. Жер шарында кең тараған. Негізінен тропиктік және субтропиктік белдеулерде кездеседі.
Инеліктер | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Инелік | ||||||||||
|
Отряд тармақтары
Қанаттарының құрылысына қарай инеліктер: теңқанаттылары (Zygoptera), әр түрлі қанаттылар (Anisoptera) және Anisozygoptera (тек Жапония және Үндістанда ғана кездеседі) отряд тармақтарына бөлінеді.
Сипаты
Инеліктердің 4500-ден астам түрі белгілі. Қазақстанда 7 түрі қорғауға алынып, Қазақстанның «Қызыл кітабына» енгізілген. Ұзындығы 14–120 мм. Құрсақ бөлімі жіңішке әрі ұзын. Аузы кеміруге бейімделген. Өте үлкен фасетті көздері басының жоғарғы бөлігін алып жатады. Мұртшалары қысқа, көзге әрең көрінеді. Қанаттары торланып жүйкеленген.
Басқа жәндіктерден ерекшелігі: арқа–құрсақ қанатының бұлшық еттері жақсы дамыған, тыныштық күйде қанаттарын денесіне жинамай, жайып жібереді.
Дамуы және қоректенуі
Инеліктер – дара жыныстылар, шала түрленіп дамиды. Жұмыртқаларын суға немесе су өсімдіктерінің сабағына салады. Дернәсілдері су астындағы заттарға жабысып тіршілік етеді. Қорегін (ұсақ су жәндіктерін, т.б.) астыңғы ерні арқылы ұстайды. Қыстап шыққан дернәсілдері келесі жылы жазғытұрым бірнеше рет түлеп, маусым айында ересек инеліктерге айналады. Ересек инеліктер тұщы су қоймаларының маңында жиі кездеседі. Шыбын, маса, шіркей, ұсақ жәндіктерді ауада ұшып жүріп ұстайды. Инеліктер – пайда келтіретін . Дернәсілдері – балықтың, су құстарының қорегі.
Дүниедегі ең мешкей - инелік екені ешкімнің де ойына кіріп шықпас. Күйенте инелік екі сағаттың ішінде 40 шақты шыбын, маса немесе шіркейді жейді. Егер де ол арыстандай үлкен болса, тұтас бір сиырды жеп жүре беруші еді. Инеліктей мешкейдің қарны тою үшін оған бірнеше сағат бойы тоқтаусыз шыбын-шіркей жеу керек болады.
Тағы қараңыз
Дереккөздер
- Балалар энциклопедиясы
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Inelikter Odonata zhәndikter klasynyn bir otryady Olar zhyrtkysh zhәndikter Қazba kaldyktary tas komir kezeninen saktalgan Zher sharynda ken taragan Negizinen tropiktik zhәne subtropiktik beldeulerde kezdesedi InelikterInelikDүniesi ZhanuarlarZhamagaty BuynayaktylarTaby ZhәndikterSaby Қoskanattylar Kishi saby Otryad tarmaktaryҚanattarynyn kurylysyna karaj inelikter tenkanattylary Zygoptera әr tүrli kanattylar Anisoptera zhәne Anisozygoptera tek Zhaponiya zhәne Үndistanda gana kezdesedi otryad tarmaktaryna bolinedi SipatyInelikterdin 4500 den astam tүri belgili Қazakstanda 7 tүri korgauga alynyp Қazakstannyn Қyzyl kitabyna engizilgen Ұzyndygy 14 120 mm Қursak bolimi zhinishke әri uzyn Auzy kemiruge bejimdelgen Өte үlken fasetti kozderi basynyn zhogargy boligin alyp zhatady Murtshalary kyska kozge әren korinedi Қanattary torlanyp zhүjkelengen Baska zhәndikterden ereksheligi arka kursak kanatynyn bulshyk etteri zhaksy damygan tynyshtyk kүjde kanattaryn denesine zhinamaj zhajyp zhiberedi Damuy zhәne korektenuiInelikter dara zhynystylar shala tүrlenip damidy Zhumyrtkalaryn suga nemese su osimdikterinin sabagyna salady Dernәsilderi su astyndagy zattarga zhabysyp tirshilik etedi Қoregin usak su zhәndikterin t b astyngy erni arkyly ustajdy Қystap shykkan dernәsilderi kelesi zhyly zhazgyturym birneshe ret tүlep mausym ajynda eresek inelikterge ajnalady Eresek inelikter tushy su kojmalarynyn manynda zhii kezdesedi Shybyn masa shirkej usak zhәndikterdi auada ushyp zhүrip ustajdy Inelikter pajda keltiretin Dernәsilderi balyktyn su kustarynyn koregi Dүniedegi en meshkej inelik ekeni eshkimnin de ojyna kirip shykpas Kүjente inelik eki sagattyn ishinde 40 shakty shybyn masa nemese shirkejdi zhejdi Eger de ol arystandaj үlken bolsa tutas bir siyrdy zhep zhүre berushi edi Ineliktej meshkejdin karny toyu үshin ogan birneshe sagat bojy toktausyz shybyn shirkej zheu kerek bolady Tagy karanyzZhәndikterDerekkozderBalalar enciklopediyasy