Ыбырайым немесе Ибраһим (ивр. אַבְרָהָם, Авраха́м, көне грекше: Ἀβραάμ, лат. Abraham, араб.: ابراهيم) — Құран Кәрімде аты аталған Пайғамбар. Кең тараған есімдерінің бірі – Халил Аллаһ («Аллаһтың досы»), оны
Ибраһим ﵇ | |
араб.: إِبْرَاهِيْمُ | |
Туған күні | Б. з. д. XIX ғасыр |
---|---|
Туған жері | Ур қаласы, Қосөзен |
Қайтыс болған күні | Б. з. д. XVII ғасыр |
Қайтыс болған жері | Хеврон (Әл-Халил), Палестина |
Қызметі | Пайғамбар, құрылысшы (Исмаилмен бірге Қағбаны салған) |
Әкесі | Азар |
Анасы | Лаюса |
Жұбайы | Сара, |
Балалары |
Имам, Сыддық, Ханиф деп те атайды. Құран Кәрімде Ибраһимнің өмірі мен қызметі туралы бірнеше рет егжей-тегжейлі баяндалған. Ол жастайынан-ақ өзінің тайпаластары мен әкесі Азар табынған пұтқа сенудің мәнсіздігін түсінеді. Ибраһим әуелі күнге, Айға, Жұлдыздарға сенеді, содан соң бір Аллаһқа деген сезімі оянады.
Себебі, ол айдан да, жұлдыздан да биік, барлығын жаратқан, Құдіреті шексіз бір жаратушының бар екенін сезді. Ибраһим өзінің сезімін әкесіне және халқына түсіндіре алмайды.
Сонан соң, қасиетті орындарға кіріп, бірнеше пұтты зақымдайды да, келгендерге мұны ең басты пұт жасады дейді. Олардың өз сөзіне сенімсіздігін пұтқа сенімдерінің жалғандығынан деп түсіндіреді. Бірақ Ибраһим уағызын олар түсінбейді. Ибраһимді патшаларына алып барады, ол Ибраһимді өртеп жіберуді бұйырады. Алайда, Аллаһ өзінің Пайғамбарын оған сенген Лұтпен бірге құтқарып қалып, Палестинаға апарып қоныстандырады. Бірде Ибраһимге Лұт орныққан қаланың опасыз тұрғындарын жазалауға бара жатқан періштелер келеді. Олар Ибраһимге өзінің және әйелінің қартайғанына қарамастан ұлды болатынын хабарлайды.
Ислам мақалалар тізбегінің бөлігі |
Елшілер мен пайғамбарлар |
Адам ﵇ • Ыдырыс ﵇ |
Ибраһим өзінің ұлы Исмаилмен бірге Меккедегі Қағбаны салады. Ибраһим Аллаһтан өзінің өліге жан бітіретін қасиетін көрсетуді сұрайды. Оған төрт құстың қалдығын төрт тауға апарып қою тапсырылады. Аллаһ Тағала шақырғанда әлгі төрт құсқа жан бітіп, ұшып келеді. Аллаһ Тағала Ибраһимді әр кез жебеп-желеп отырады, оның ұрпақтары арасынан бірнеше Пайғамбар шыққан. Құран Кәрімнен кейін шыққан аңыздарда Ибраһимнің көп саяхаттағандығы, Мысырда да болғандығы, сонда перғауын оның әйелі Сараны тартып алмақ болғанда, Аллаһтың құтқарып қалғандығы
айтылады.
Ибраһимді Арабиямен байланыстырған аңыздар да көп тараған. Негізгі арқауы – оның арабтар мен еврейлердің атасы екендігі. Сара оның күңі Хаджарды баласы Исмаилмен бірге қуып жіберген соң, Ибраһим оларды Меккеге әкеліп қоныстандырады. Өзі де жиі келіп тұрады. Бір келген сапарында ол Исмаилмен бірге тасқын қиратқан Қағбаны қалпына келтіреді. Меккенің жанында И. өзінің ұлын құрбандыққа шалмақ болады. Бірақ Құран Кәрімде ұлының аты аталмайды, аңыздарда Исмаил делінеді. Аллаһ Тағала Ибраһимнің ниетіне риза болып, ұлының орнына құрбандыққа шалуға көктен тоқты түсіреді. Содан бері Аллаһ жолына құрбандыққа қой шалу дәстүрі орныққан.
Ибраһим – Інжіл аңызы бойынша ежелгі еврейлердің түп атасы. Інжіл оны Урдан шыққан деп есептейді. Авраам Эламдарды, олармен одақтас Вавилон патшасы Хаммурапиді жеңді деген қауесет бар. Ол өзінің туған ұлы Исаакты (мұсылманша Ысқақты) Элоһ құдайға құрбандыққа шалмақ болады. Бірақ оның қылшылдап тұрған қанжары өтпей қалады. Бұл адамды құрбандыққа шалуды тыюдың басы деп саналады. (Ифгений туралы ежелгі грек мифі).
Құранда Авраам-Ибраһим деп аталады және еврейлер мен арабтардың түп атасы болып саналады. Мұхаммедтен бұрынғы пайғамбарлардың бірі деп есептелінеді. Ислам діні Ибраһимді Құрбан айтпен байланыстырады. Құрбандыққа мал шалу салты содан қалыпты-мыс.
Дереккөздер
- Ислам. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2010 ISBN 9965-26-322-1
Сыртқы сілтемелер
- “Қазақстан”: Ұлттық энциклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Ybyrajym nemese Ibraһim ivr א ב ר ה ם Avraha m kone grekshe Ἀbraam lat Abraham arab ابراهيم Қuran Kәrimde aty atalgan Pajgambar Ken taragan esimderinin biri Halil Allaһ Allaһtyn dosy onyIbraһim arab إ ب ر اه ي م Tugan kүniB z d XIX gasyrTugan zheriUr kalasy ҚosozenҚajtys bolgan kүniB z d XVII gasyrҚajtys bolgan zheriHevron Әl Halil PalestinaҚyzmetiPajgambar kurylysshy Ismailmen birge Қagbany salgan ӘkesiAzarAnasyLayusaZhubajySara HadzharBalalaryIsmail Ishak Imam Syddyk Hanif dep te atajdy Қuran Kәrimde Ibraһimnin omiri men kyzmeti turaly birneshe ret egzhej tegzhejli bayandalgan Ol zhastajynan ak ozinin tajpalastary men әkesi Azar tabyngan putka senudin mәnsizdigin tүsinedi Ibraһim әueli kүnge Ajga Zhuldyzdarga senedi sodan son bir Allaһka degen sezimi oyanady Sebebi ol ajdan da zhuldyzdan da biik barlygyn zharatkan Қudireti sheksiz bir zharatushynyn bar ekenin sezdi Ibraһim ozinin sezimin әkesine zhәne halkyna tүsindire almajdy Sonan son kasietti oryndarga kirip birneshe putty zakymdajdy da kelgenderge muny en basty put zhasady dejdi Olardyn oz sozine senimsizdigin putka senimderinin zhalgandygynan dep tүsindiredi Birak Ibraһim uagyzyn olar tүsinbejdi Ibraһimdi patshalaryna alyp barady ol Ibraһimdi ortep zhiberudi bujyrady Alajda Allaһ ozinin Pajgambaryn ogan sengen Lutpen birge kutkaryp kalyp Palestinaga aparyp konystandyrady Birde Ibraһimge Lut ornykkan kalanyn opasyz turgyndaryn zhazalauga bara zhatkan perishteler keledi Olar Ibraһimge ozinin zhәne әjelinin kartajganyna karamastan uldy bolatynyn habarlajdy Islam makalalar tizbeginin boligi Қurandagy Islam pajgambarlaryElshilermen pajgambarlarAdam Ydyrys Nuh Һud Salyk Ibraһim Lut Ysmajyl Yskak Zhakyp Zhүsip Әjyub Shugajb Musa Һarun Zul Kifl Dәuit Sүlejmen Iliyas Әl Jasa Zhүnis Zәkәriya Zhakiya Isa Muhammedﷺ k o Ibraһim ozinin uly Ismailmen birge Mekkedegi Қagbany salady Ibraһim Allaһtan ozinin olige zhan bitiretin kasietin korsetudi surajdy Ogan tort kustyn kaldygyn tort tauga aparyp koyu tapsyrylady Allaһ Tagala shakyrganda әlgi tort kuska zhan bitip ushyp keledi Allaһ Tagala Ibraһimdi әr kez zhebep zhelep otyrady onyn urpaktary arasynan birneshe Pajgambar shykkan Қuran Kәrimnen kejin shykkan anyzdarda Ibraһimnin kop sayahattagandygy Mysyrda da bolgandygy sonda pergauyn onyn әjeli Sarany tartyp almak bolganda Allaһtyn kutkaryp kalgandygy ajtylady Ibraһim g s pajgambardyn ziraty әl Halil kalasy Ibraһimdi Arabiyamen bajlanystyrgan anyzdar da kop taragan Negizgi arkauy onyn arabtar men evrejlerdin atasy ekendigi Sara onyn kүni Hadzhardy balasy Ismailmen birge kuyp zhibergen son Ibraһim olardy Mekkege әkelip konystandyrady Өzi de zhii kelip turady Bir kelgen saparynda ol Ismailmen birge taskyn kiratkan Қagbany kalpyna keltiredi Mekkenin zhanynda I ozinin ulyn kurbandykka shalmak bolady Birak Қuran Kәrimde ulynyn aty atalmajdy anyzdarda Ismail delinedi Allaһ Tagala Ibraһimnin nietine riza bolyp ulynyn ornyna kurbandykka shaluga kokten tokty tүsiredi Sodan beri Allaһ zholyna kurbandykka koj shalu dәstүri ornykkan Ibraһimnyn Ishakty Yskak kurbandykka shaluy Rembrandt Ibraһim Inzhil anyzy bojynsha ezhelgi evrejlerdin tүp atasy Inzhil ony Urdan shykkan dep eseptejdi Avraam Elamdardy olarmen odaktas Vavilon patshasy Hammurapidi zhendi degen kaueset bar Ol ozinin tugan uly Isaakty musylmansha Yskakty Eloһ kudajga kurbandykka shalmak bolady Birak onyn kylshyldap turgan kanzhary otpej kalady Bul adamdy kurbandykka shaludy tyyudyn basy dep sanalady Ifgenij turaly ezhelgi grek mifi Қuranda Avraam Ibraһim dep atalady zhәne evrejler men arabtardyn tүp atasy bolyp sanalady Muhammedten buryngy pajgambarlardyn biri dep eseptelinedi Islam dini Ibraһimdi Қurban ajtpen bajlanystyrady Қurbandykka mal shalu salty sodan kalypty mys DerekkozderIslam Enciklopediyalyk anyktamalyk Almaty Aruna Ltd ZhShS 2010 ISBN 9965 26 322 1Syrtky siltemeler Қazakstan Ұlttyk enciklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998