Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Жұмырбас кесірткелер (лат. Phrynocephalus) – ешкіемерлер тұқымдасының бір туысы.
| Батбат кесірткелер | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Phrynocephalus versicolor | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| c. 40 sp., see text |
Батыс және Орталық Азияның құмды жерлерінде мекендейтін 30-дай түрі белгілі.
Денесі жалпақ, басы жұмыр, артына қарай иілген құйрығы бар. Денесінің ұзындығы 25 см-дей. Денесі бірыңғай ұсақ қабыршақтармен жабылған. Аяқтары жақсы дамыған. Жұмырбас кесірткелерде алқым (тамақ) қапшықтары болмайды. Түсі өзі тіршілік ететін топырақ түстес болып келеді. Жұмырбас кесірткелердің барлық түрі жұмыртқа (1–7-ден) салып көбейеді, тек тибеттік түрі ғана баласын тірі туады.
Ұсақ жәндіктерді, олардың дернәсілдерін, т.б. омыртқасыздарды, сондай-ақ, шырынды өсімдіктерді де жейді. Жұмырбас кесірткенің Қазақстанның шөл және шөлейтті аймақтарында таралған 7 түрі бар, оның ішінде өте жиі кездесетін түрі – батбат кесіртке, ал сирек кездесетін жұмырбас шұбар кесіртке (P. versіcolor) мен Зайсан жұмырбас кесірткесі (P. melanurus) қорғауға алынып, Қазақстанның “Қызыл кітабына” енгізілген (1996).
Дереккөздер
- Қазақ энциклопедиясы, 4 том;
| Ортаққорда бұған қатысты медиа санаты бар: Phrynocephalus |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Zhumyrbas kesirtkeler lat Phrynocephalus eshkiemerler tukymdasynyn bir tuysy Batbat kesirtkelerPhrynocephalus versicolorDүniesi ZhanuarlarZhamagaty HordalylarTaby Bauyrymen zhorgalaushylarSaby ҚabyrshaktylarTukymdasy eshkiemerlerKishi tukymdasy Tegi Phrynocephalus Kaup 1825c 40 sp see text Batys zhәne Ortalyk Aziyanyn kumdy zherlerinde mekendejtin 30 daj tүri belgili Denesi zhalpak basy zhumyr artyna karaj iilgen kujrygy bar Denesinin uzyndygy 25 sm dej Denesi biryngaj usak kabyrshaktarmen zhabylgan Ayaktary zhaksy damygan Zhumyrbas kesirtkelerde alkym tamak kapshyktary bolmajdy Tүsi ozi tirshilik etetin topyrak tүstes bolyp keledi Zhumyrbas kesirtkelerdin barlyk tүri zhumyrtka 1 7 den salyp kobejedi tek tibettik tүri gana balasyn tiri tuady Ұsak zhәndikterdi olardyn dernәsilderin t b omyrtkasyzdardy sondaj ak shyryndy osimdikterdi de zhejdi Zhumyrbas kesirtkenin Қazakstannyn shol zhәne sholejtti ajmaktarynda taralgan 7 tүri bar onyn ishinde ote zhii kezdesetin tүri batbat kesirtke al sirek kezdesetin zhumyrbas shubar kesirtke P versicolor men Zajsan zhumyrbas kesirtkesi P melanurus korgauga alynyp Қazakstannyn Қyzyl kitabyna engizilgen 1996 DerekkozderҚazak enciklopediyasy 4 tom Ortakkorda bugan katysty media sanaty bar Phrynocephalus