Жыланшықтүрме – Торғай төрткілді үстіртінің шығысын алып жатқан таулы қырат.
Жыланшықтүрме қыраты | |
Сипаттамасы | |
---|---|
Пайда болған кезеңі | |
Ұзындығы | 150 км |
Ені | 40 км |
Биіктігі | 340 м |
Орналасуы | |
49°45′47″ с. е. 65°53′30″ ш. б. / 49.76306° с. е. 65.89167° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 49°45′47″ с. е. 65°53′30″ ш. б. / 49.76306° с. е. 65.89167° ш. б. (G) (O) (Я) | |
Елдер | Қазақстан Қостанай облысы Амангелді және Ұлытау облысы Ұлытау аудандары жерінде |
| |
|
Географиялық орны
Қостанай облысының Амангелді және Ұлытау облысының Ұлытау аудандары жерінде орналасқан. Шығыс етегі Ұлытауға ұласады.
Жер бедері
Қараторғай және Ұлы Жыланшық өзендері аралығында жатқан Жыланшықтүрме солтүстіктен оңтүстікке қарай 150 км-ге созылған, енді жері 40 км, абсолюттік биіктігі 340 м (оңтүстік бөлігінде). Қараторғай және Ұлы Жыланшық өзендерінің жоғарғы суайрығы саналатын қыраттың беткі бедері эрозиялық қолаттармен тілімденіп, өзенаралық еңкішті-жонды жазық болып келген.
Геологиялық құрылымы
Жер қыртысы неоген кезеңінің саз, алеврит және құмдақтарынан түзілген.
Климаты
Климаты шөлдік континенттік, қысы суық, жазы ыстық. Қаңтар айының орташа температурасы –16°С, шілдеде 22°С. Жауын-шашынның жылдық орташа мөлшері 250 мм.
Топырағы, өсімдігі
Жер бедеріне бозғылт қоңыр және сортаңдау топырақты қуаң дала тән. Онда астық тұқымдас және жусан, қылқан боз өсімдіктер қауымдастығы қалыптасқан. Суайрықтар және жондардың беткейлері мен етегінде Лерх жусаны, сарепта бозы, қылқан боз, бетеге, ойпаң жерлерінде қара жусан, бұйырғын, көкпек, ши, айрауық өскен. Жыланшықтүрме көктемгі және күзгі жайылым ретінде пайдаланылады.
Дереккөздер
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Zhylanshyktүrme Torgaj tortkildi үstirtinin shygysyn alyp zhatkan tauly kyrat Zhylanshyktүrme kyratySipattamasyPajda bolgan kezeniNeogenҰzyndygy150 kmEni40 kmBiiktigi340 mOrnalasuy49 45 47 s e 65 53 30 sh b 49 76306 s e 65 89167 sh b 49 76306 65 89167 G O Ya Koordinattar 49 45 47 s e 65 53 30 sh b 49 76306 s e 65 89167 sh b 49 76306 65 89167 G O Ya T Elder Қazakstan Қostanaj oblysy Amangeldi zhәne Ұlytau oblysy Ұlytau audandary zherindeZhylanshyktүrme kyratyZhylanshyktүrme kyratyGeografiyalyk ornyҚostanaj oblysynyn Amangeldi zhәne Ұlytau oblysynyn Ұlytau audandary zherinde ornalaskan Shygys etegi Ұlytauga ulasady Zher bederiҚaratorgaj zhәne Ұly Zhylanshyk ozenderi aralygynda zhatkan Zhylanshyktүrme soltүstikten ontүstikke karaj 150 km ge sozylgan endi zheri 40 km absolyuttik biiktigi 340 m ontүstik boliginde Қaratorgaj zhәne Ұly Zhylanshyk ozenderinin zhogargy suajrygy sanalatyn kyrattyn betki bederi eroziyalyk kolattarmen tilimdenip ozenaralyk enkishti zhondy zhazyk bolyp kelgen Geologiyalyk kurylymyZher kyrtysy neogen kezeninin saz alevrit zhәne kumdaktarynan tүzilgen KlimatyKlimaty sholdik kontinenttik kysy suyk zhazy ystyk Қantar ajynyn ortasha temperaturasy 16 S shildede 22 S Zhauyn shashynnyn zhyldyk ortasha molsheri 250 mm Topyragy osimdigiZher bederine bozgylt konyr zhәne sortandau topyrakty kuan dala tәn Onda astyk tukymdas zhәne zhusan kylkan boz osimdikter kauymdastygy kalyptaskan Suajryktar zhәne zhondardyn betkejleri men eteginde Lerh zhusany sarepta bozy kylkan boz betege ojpan zherlerinde kara zhusan bujyrgyn kokpek shi ajrauyk osken Zhylanshyktүrme koktemgi zhәne kүzgi zhajylym retinde pajdalanylady DerekkozderҚazak enciklopediyasy