Жетімдер — қазақ халқының құрамындағы ру. Шежіре бойынша, Орта жүз құрамындағы қоңырат тайпасының көтенші бұтағынан таратылады. Ел аузындағы аңыз бойынша, Жетімдер деп әуелде әкесіз өскен Сұркиік деген жетім баладан тараған Сары, Жаппас, Құба, Тебей ұрпақтары ғана аталған. Кейін бұл атау сапар тобына біріккен руластарына да ауысқан. Сары Жетімдер, 19 ғ-дағы қазақ тарихшыларының жазуына қарағанда, көне саржетім руының бір сілемі. Бұл этноним арғын тайпасының құрамына — саржетім, жалайырға — жетімек, алшынға — саржетім, тамаға — жетімсары түрінде енген. Қоңыратқа жататын Жетімдердің сапар тобындағы Қатаған аталығы да, С.Жүсіпұлының жазуынша, кезінде болған осы аттас байырғы тайпадан жеткен. Қатаған тайпасы 16 — 17 ғ-лардағы әр түрлі аласапырандардан ыдырап, нәубетке ұшырап, аман қалғаны өзбек, қазақ, қырғыз, қарақалпақ құрамына сіңген. Сондай-ақ, Сары Жетімдер тобындағы Ырсымбет, Жәдік аталары қарақалпақтың қытай руы құрамында да бір-біріне туыс қауымдар ретінде белгілі. Осы деректер бір жағынан Жетімдер руының түрлі кезеңдерді басынан өткізе жүріп қалыптасқан бірлестік екенін де байқатады. Ұраны — Алатау, таңбасы — босаға.
Тұлғалар
- Нұртас Дәндібайұлы Оңдасынов
- Әшірбек Төребайұлы Сығай
Дереккөздер:
Қазақ ұлттық энциклопедиясы
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Zhetimder kazak halkynyn kuramyndagy ru Shezhire bojynsha Orta zhүz kuramyndagy konyrat tajpasynyn kotenshi butagynan taratylady El auzyndagy anyz bojynsha Zhetimder dep әuelde әkesiz osken Surkiik degen zhetim baladan taragan Sary Zhappas Қuba Tebej urpaktary gana atalgan Kejin bul atau sapar tobyna birikken rulastaryna da auyskan Sary Zhetimder 19 g dagy kazak tarihshylarynyn zhazuyna karaganda kone sarzhetim ruynyn bir silemi Bul etnonim argyn tajpasynyn kuramyna sarzhetim zhalajyrga zhetimek alshynga sarzhetim tamaga zhetimsary tүrinde engen Қonyratka zhatatyn Zhetimderdin sapar tobyndagy Қatagan atalygy da S Zhүsipulynyn zhazuynsha kezinde bolgan osy attas bajyrgy tajpadan zhetken Қatagan tajpasy 16 17 g lardagy әr tүrli alasapyrandardan ydyrap nәubetke ushyrap aman kalgany ozbek kazak kyrgyz karakalpak kuramyna singen Sondaj ak Sary Zhetimder tobyndagy Yrsymbet Zhәdik atalary karakalpaktyn kytaj ruy kuramynda da bir birine tuys kauymdar retinde belgili Osy derekter bir zhagynan Zhetimder ruynyn tүrli kezenderdi basynan otkize zhүrip kalyptaskan birlestik ekenin de bajkatady Ұrany Alatau tanbasy bosaga TulgalarNurtas Dәndibajuly Ondasynov Әshirbek Torebajuly SygajDerekkozder Қazak ulttyk enciklopediyasy Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet