Жарнама, реклама (франц. reclame, лат. reclamo — жар саламын) — тауарлардың, қызмет көрсетудің тұтынушылық қасиеті туралы ақпарат беру және оған деген сұранысты көбейту мақсатында таратылатын хабарлама; белгілі бір адамдар, ұйымдар, әдебиет пен өнер шығармалары туралы хабар таратып, оларды әйгілеу. Жарнама көпшілік ақпарат құралдары (теледидар, радио, газет, Интернет, проспектілер, плакаттар, т.б.) арқылы жүзеге асырылатын коммуникацияның ақылы түрі болып табылады. Кез келген Жарнама хабарламалық, болмаса назар аудартушылық сипатымен ерекшеленді. Жарнаманың түрлері көп: сату орнындағы Жарнама, (жақсы пікір қалыптастыру мақсатындағы) Жарнама, хабарламалық Жарнама, сауда және көлік жүйесіндегі Жарнама, көше Жарнамасы (плакат, афиша), ауызша Жарнама, баспалық Жарнама т.б. Жарнаманың қарапайым түрлері б.з.б. пайда болды. Ежелгі Грекия мен Ежелгі Римде Жарнама хабарландыруларын ағаш тақтайларға жазып, халық көп жиналатын алаңдарда айғайлап жар салатын болған. Баспаға басылған Жарнамалар Англия мен Францияда 17 ғ-да пайда болды. Жарнама қазақ халқына да ежелден белгілі. Оның ауызша үлгілері фольклорлық әдебиетте “жарлық шашу”, “жар салу” ұғымдарымен берілген. Жарнама үлгілері “Қобыланды батыр”, “Мұңлық-Зарлық” және “Оғызнама” жырларында бар. 19 ғ-дың аяғында “Түркістан уалаяты”, “Дала уалаяты” газеттерінде саяси-экон. мәселелерге байланысты, оқу-ағарту, әдебиет және өнер-білім бойынша Жарнамалар берілген. 20 ғ-да Жарнаманың мақсаты мен мазмұны кеңейіп, икемділігі артты, Жарнама тілінің ішкі құрылымы сараланды. Нарықтық экономиканың қанат жаюына орай Қазақстанда жарнамалық қызмет түрлері сан алуан болып дамуда. Жарнама стратегиясымен айналысатын Жарнама компаниялары пайда болды. Жарнаманың бір түрі — афиша (affіcher — хабарландыру, іліп қою). Театр афишалары — спектакльдер және басқа да көңіл көтеретін шаралар туралы хабарландырулар. Афишалар театрдың алдына, көшелерге, алаңдарға және басқа да көпшілік жүретін орындарға ілінеді.
Жарнама — тауарларға сұранымды қалыптастырып, ұлғайту мақсатында олардың қасиеттері мен көрсетілетін қызметтер туралы ақпаратты тиімді бағытта тарату. Жарнама – тауардың немесе қызметтің сапасының кепілдемесі деп есептейтін негіздеме бар. Жалған, алдамшы жарнама тауардың нарықта жойылуына алып келеді. Тек қана қанағаттандырылған тұтынушы жарнамаланған қызметтің нарықта тұрақтануын қамтамасыз етеді. Бір де бір өсіп келе жатқан кәсіпкер сапасы төмен қызметті жарнамалап өз қаражатын шашпайды. Мұндай жағдайға кері істерді нарықта тұрақтанбайтын «уақытшалар», «біркүндік бизнесмендер» пайдаланады, нарықтың заңына сай сапасы төмен қызмет көп уақыт ұзамай жойылады.
Дереккөздер
- "Қазақ Энциклопедиясы"
- Банк терминдері мен ұғымдарының қазақша-орысша сөздігі. / Ғ. Сейіткасымов, Б. Бейсенғалиев, Ж. Бекболатұлы — Алматы: Экономика, 2006. ISBN 9965-783-20-9
Тағы қараңыз
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Zharnama reklama franc reclame lat reclamo zhar salamyn tauarlardyn kyzmet korsetudin tutynushylyk kasieti turaly akparat beru zhәne ogan degen suranysty kobejtu maksatynda taratylatyn habarlama belgili bir adamdar ujymdar әdebiet pen oner shygarmalary turaly habar taratyp olardy әjgileu Zharnama kopshilik akparat kuraldary teledidar radio gazet Internet prospektiler plakattar t b arkyly zhүzege asyrylatyn kommunikaciyanyn akyly tүri bolyp tabylady Kez kelgen Zharnama habarlamalyk bolmasa nazar audartushylyk sipatymen erekshelendi Zharnamanyn tүrleri kop satu ornyndagy Zharnama zhaksy pikir kalyptastyru maksatyndagy Zharnama habarlamalyk Zharnama sauda zhәne kolik zhүjesindegi Zharnama koshe Zharnamasy plakat afisha auyzsha Zharnama baspalyk Zharnama t b Zharnamanyn karapajym tүrleri b z b pajda boldy Ezhelgi Grekiya men Ezhelgi Rimde Zharnama habarlandyrularyn agash taktajlarga zhazyp halyk kop zhinalatyn alandarda ajgajlap zhar salatyn bolgan Baspaga basylgan Zharnamalar Angliya men Franciyada 17 g da pajda boldy Zharnama kazak halkyna da ezhelden belgili Onyn auyzsha үlgileri folklorlyk әdebiette zharlyk shashu zhar salu ugymdarymen berilgen Zharnama үlgileri Қobylandy batyr Munlyk Zarlyk zhәne Ogyznama zhyrlarynda bar 19 g dyn ayagynda Tүrkistan ualayaty Dala ualayaty gazetterinde sayasi ekon mәselelerge bajlanysty oku agartu әdebiet zhәne oner bilim bojynsha Zharnamalar berilgen 20 g da Zharnamanyn maksaty men mazmuny kenejip ikemdiligi artty Zharnama tilinin ishki kurylymy saralandy Naryktyk ekonomikanyn kanat zhayuyna oraj Қazakstanda zharnamalyk kyzmet tүrleri san aluan bolyp damuda Zharnama strategiyasymen ajnalysatyn Zharnama kompaniyalary pajda boldy Zharnamanyn bir tүri afisha afficher habarlandyru ilip koyu Teatr afishalary spektaklder zhәne baska da konil koteretin sharalar turaly habarlandyrular Afishalar teatrdyn aldyna koshelerge alandarga zhәne baska da kopshilik zhүretin oryndarga ilinedi Zharnama tauarlarga suranymdy kalyptastyryp ulgajtu maksatynda olardyn kasietteri men korsetiletin kyzmetter turaly akparatty tiimdi bagytta taratu Zharnama tauardyn nemese kyzmettin sapasynyn kepildemesi dep eseptejtin negizdeme bar Zhalgan aldamshy zharnama tauardyn narykta zhojyluyna alyp keledi Tek kana kanagattandyrylgan tutynushy zharnamalangan kyzmettin narykta turaktanuyn kamtamasyz etedi Bir de bir osip kele zhatkan kәsipker sapasy tomen kyzmetti zharnamalap oz karazhatyn shashpajdy Mundaj zhagdajga keri isterdi narykta turaktanbajtyn uakytshalar birkүndik biznesmender pajdalanady naryktyn zanyna saj sapasy tomen kyzmet kop uakyt uzamaj zhojylady Derekkozder Қazak Enciklopediyasy Bank terminderi men ugymdarynyn kazaksha oryssha sozdigi Ғ Sejitkasymov B Bejsengaliev Zh Bekbolatuly Almaty Ekonomika 2006 ISBN 9965 783 20 9Tagy karanyzZharnama tarihyBul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz