Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Жәнiбек – ХVІІ ғасырдың бiрiншi жартысында өмiр сүрген қазақ батыры, әкесiнiң аты – Төлек, iнiсiнiң есiмi – Қантай. Қантай – бұл күндегi Қантай Керейдiң түп атасы. Жәнiбек жағасында дүниеге келген Қайранкөл оның өз атымен күнi бүгiнге дейiн «Жәнiбектiң Қайранкөлi» деп аталады.
Керей руынан шыққан.
Жәнiбек жасында ауыл молдасынан оқып, хадимше хат танып, дiни бiлiм алыпты. Жәнiбектiң елi – Орта жүз Керей, оның iшiнде – Ашамайлы Керей, оның iшiнде – Тарышы Керей. Тарышы мерген Алтын орда ханы Өзбектiң бас ақылшысы әрi қырық уәзiрiнiң бiрi болған Танаш батыр Фархадұлының ең кiшi ұлы екен. Жәнiбек он жетi жасынан бастап батыр болып, көзге түсiп, жұрттан алғыс алған екен. Ол өзiне елдес Толыбай сыншы Дәулен батыр ұлы 1625–1668 жылдар аралығында әскерiн басқарып, Харақұла, Батар хонтайжылар басқарған жоңғарқалмақ басқыншыларынан мұсылман елдерiнiң жерсуын, халқын қорғаған кезiндегi қазаққалмақ соғысына қатысқан екен. Дұшпандармен соғыста талай ерлiктер көрсетiп, жекпежекте қалмақтың бiрнеше батырын жер жастандырыпты. Жәнiбек заманында , хандардың, ордабасы Толыбай сыншының оң қолы болған екен. Ол өз тұсында Ер Жәнiбек, Жәнiбек баһадүр, Сынықшы Жәнiбек, Жәнiбек сардар деген құрметтi атпен мұсылман қауымына мәшһүр болыпты. Ол туралы шығарған Қожаберген жыраудың «Ер Жәнiбек» атты, Дәстем салдың «Сынықшы Жәнiбек» деген тарихи дастандары болған екен. Бiр өкiнiштiсi сол, дастандарды жатқа бiлетiн ақсақалдардың соңы 1970 жылға дейiн өмiр сүрсе де, ешкiм осы аталмыш мұраларды жазып алған жоқ. Жәнiбек батырдан ұрпақтар бар. Олар облысының Жамбыл ауданындағы Архангелка, Үлгi ауылдарында, облыс орталығы Қызылжар (Петропавловск) шаһарында өмiр сүрiп жатыр. 1916 жылы «Прием» атты тарихи әрi өмiрбаяндық дастан шығарған әйгiлi ақын Бiржан Берденұлы (1890–1921) осы Ер Жәнiбектiң сегiзiншi ұрпағы екендiгi де Солтүстiк Қазақстан облысындағы мұсылмандарға мәлiм. Ұлы Отан соғысының ардагерi, Социалистiк Еңбек Ерi Есiм Шайкеұлы да осы Ер Жәнiбектiң тоғызыншы ұрпағы. Шоқанның өлiмiн Шыңғысқа, Зейнепке естiртушi екi адамның бiрi әрi Шыңғысқа бас көтерткен атақты Жолан батыр Сармантайұлы (1811–1898) да осы Ер Жәнiбектiң алтыншы ұрпағы екен.
Дереккөздер
- Х.М.Ғабжалилов Қазақ ру-тайпаларының тарихы. Керей — Алматы: Алаш ТЗО, Полиграфкомбинат, 2014. — Т. 15. — 607 б. — 1000 таралым. — ISBN 9965-765-46-4.
- Айбын. Энциклопедия.
- Тарихи тұлғалар. Танымдық - көпшілік басылым.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Zhәnibek HVII gasyrdyn birinshi zhartysynda omir sүrgen kazak batyry әkesinin aty Tolek inisinin esimi Қantaj Қantaj bul kүndegi Қantaj Kerejdin tүp atasy Zhәnibek zhagasynda dүniege kelgen Қajrankol onyn oz atymen kүni bүginge dejin Zhәnibektin Қajrankoli dep atalady Kerej ruynan shykkan Zhәnibek zhasynda auyl moldasynan okyp hadimshe hat tanyp dini bilim alypty Zhәnibektin eli Orta zhүz Kerej onyn ishinde Ashamajly Kerej onyn ishinde Taryshy Kerej Taryshy mergen Altyn orda hany Өzbektin bas akylshysy әri kyryk uәzirinin biri bolgan Tanash batyr Farhadulynyn en kishi uly eken Zhәnibek on zheti zhasynan bastap batyr bolyp kozge tүsip zhurttan algys algan eken Ol ozine eldes Tolybaj synshy Dәulen batyr uly 1625 1668 zhyldar aralygynda әskerin baskaryp Harakula Batar hontajzhylar baskargan zhongar kalmak baskynshylarynan musylman elderinin zher suyn halkyn korgagan kezindegi kazak kalmak sogysyna katyskan eken Dushpandarmen sogysta talaj erlikter korsetip zhekpe zhekte kalmaktyn birneshe batyryn zher zhastandyrypty Zhәnibek zamanynda handardyn ordabasy Tolybaj synshynyn on koly bolgan eken Ol oz tusynda Er Zhәnibek Zhәnibek baһadүr Synykshy Zhәnibek Zhәnibek sardar degen kurmetti atpen musylman kauymyna mәshһүr bolypty Ol turaly shygargan Қozhabergen zhyraudyn Er Zhәnibek atty Dәstem saldyn Synykshy Zhәnibek degen tarihi dastandary bolgan eken Bir okinishtisi sol dastandardy zhatka biletin aksakaldardyn sony 1970 zhylga dejin omir sүrse de eshkim osy atalmysh muralardy zhazyp algan zhok Zhәnibek batyrdan urpaktar bar Olar oblysynyn Zhambyl audanyndagy Arhangelka Үlgi auyl darynda oblys ortalygy Қyzylzhar Petropavlovsk shaһarynda omir sүrip zhatyr 1916 zhyly Priem atty tarihi әri omirbayandyk dastan shygargan әjgili akyn Birzhan Berdenuly 1890 1921 osy Er Zhәnibektin segizinshi urpagy ekendigi de Soltүstik Қazakstan oblysyndagy musylmandarga mәlim Ұly Otan sogysynyn ardageri Socialistik Enbek Eri Esim Shajkeuly da osy Er Zhәnibektin togyzynshy urpagy Shokannyn olimin Shyngyska Zejnepke estirtushi eki adamnyn biri әri Shyngyska bas kotertken atakty Zholan batyr Sarmantajuly 1811 1898 da osy Er Zhәnibektin altynshy urpagy eken DerekkozderH M Ғabzhalilov Қazak ru tajpalarynyn tarihy Kerej Almaty Alash TZO Poligrafkombinat 2014 T 15 607 b 1000 taralym ISBN 9965 765 46 4 Ajbyn Enciklopediya Tarihi tulgalar Tanymdyk kopshilik basylym