Білге Құтылық, Елтеріс (шамамен 650 — 691) — Екінші Шығыс Түрік қағанатының алғашқы қағаны. Өз есімі —, — лауазымы. 682 — 687 ж. шығыс түркілер Қытайға қарсы азаттық күрестің нәтижесінде өз мемлекеттерін қайта құрады. Күлтегін жазбасы бойынша, Білге Құтылық “” лауазымында қытайларға, оғыздарға, , қырғыздарға, хятандар мен татабилерге қарсы 47 жорық жасап, ірі-ірі 20 шайқаста түркілер қолын бастап жеңіске жеткен. Білге Құтылықтың әкесі де Ашина тайпасын бастап жорыққа қатысқан. Білге Құтылық 687 ж. Орхон өз. бойында қаған болып сайланып, “Елтеріс Білге қаған” (“Елінің басын қосқан білгір данышпан”) деген лауазымға ие болады. Білге Құтылық ел ордасын ежелгі Өтүкенге (Отгон тэнгэр) тігеді. Білге Құтылық тұсында Шығыс Түркі қағанаты территориясы Алтайдан Шығыс Моңғол құмына ( жотасы) дейін созылды. Білге Құтылық қайтыс болған соң, таққа інісі Қапаған (693 — 716) отырды. Білге қаған ескерткішінде түркі халқын біріктіріп, іргелі ел еткен Білге Құтылық жайында құнды берілген.
Дереккөздер
- Қазақ Энциклопедиясы
- Айбын. Энциклопедия. / Бас редакторы Б.Ө.Жақып. - Алматы: «Қазақ энциклопедиясы», 2011. ISBN 9965-893-73-Х
“Қазақ Энциклопедиясы”, 5-том
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Bilge Қutylyk Elteris shamamen 650 691 Ekinshi Shygys Tүrik kaganatynyn algashky kagany Өz esimi lauazymy 682 687 zh shygys tүrkiler Қytajga karsy azattyk kүrestin nәtizhesinde oz memleketterin kajta kurady Kүltegin zhazbasy bojynsha Bilge Қutylyk lauazymynda kytajlarga ogyzdarga kyrgyzdarga hyatandar men tatabilerge karsy 47 zhoryk zhasap iri iri 20 shajkasta tүrkiler kolyn bastap zheniske zhetken Bilge Қutylyktyn әkesi de Ashina tajpasyn bastap zhorykka katyskan Bilge Қutylyk 687 zh Orhon oz bojynda kagan bolyp sajlanyp Elteris Bilge kagan Elinin basyn koskan bilgir danyshpan degen lauazymga ie bolady Bilge Қutylyk el ordasyn ezhelgi Өtүkenge Otgon tenger tigedi Bilge Қutylyk tusynda Shygys Tүrki kaganaty territoriyasy Altajdan Shygys Mongol kumyna zhotasy dejin sozyldy Bilge Қutylyk kajtys bolgan son takka inisi Қapagan 693 716 otyrdy Bilge kagan eskertkishinde tүrki halkyn biriktirip irgeli el etken Bilge Қutylyk zhajynda kundy berilgen DerekkozderҚazak Enciklopediyasy Ajbyn Enciklopediya Bas redaktory B Ө Zhakyp Almaty Қazak enciklopediyasy 2011 ISBN 9965 893 73 H Қazak Enciklopediyasy 5 tom Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet