Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Динамометр (көне грекше: δύναμις — «күш» және μέτρεω — «өлшеймін») — күшті өлшеу үшін арнайы кұралдар - динамометрлер (грекше динамис – күш және метрео - өлшеймін) колданылады. Динамометрдің негізгі бөлігі серпімді деформацияның әрекет ету аралығында созылатын серіппе болып табылады. Серіппеге шкала бойымен жылжитын кәрсеткіш бекітіледі.
Тігінен орналасқан серіппеге әр түрлі күш түсіре отырып,оның әр жолы қаншалыкты созылғанын шкаланың көмегімен анықтауға болады. Ол үшін алдымен серіппе шкаласы градуирленеді. Градуирлеу дегеніміз-құралды накты бөліктері бар шкаламен жабдыктау. Алдымен серіппе созылмаған кездегі кәрсеткіштің орны белгіленеді. Осыдан кейін оған 1Н күш түсіріледі.
Түсірілген күш әрекетінен серіппе, мысалы, 1 см-ге созылған болсын. Гук заңына сөйкес серіппенің созылуы түсірілген күшке пропорционал екенін білеміз. Онда 2 см серіппе созылуына 2 Н күш, 3 см серіппе созылуына 3 Н күш сәйкес келеді. Осылайша градуирленген серіппе -динамометр көмегімен әр түрлі күштерді өлшеуге болады.
Динамометрдің бірнеше түрі бар. Қолдың Бұлшық етінің күшін өлшеу үшін қол динамометрі, тракторлардың, локомотивтердің тарту күшін өлшеу үшін арнайы динамометрлер пайдаланылады.
Дереккөздер
- О.Д.Дайырбеков, Б.Е.Алтынбеков, Б.К.Торғауытов, У.И.Кенесариев, Т.С.Хайдарова Аурудың алдын алу және сақтандыру бойынша орысша-қазақша терминологиялық сөздік. Шымкент. “Ғасыр-Ш”, 2005 жыл. ISBN 9965-752-06-0
- Орысша-қазақша түсіндірме жалпы сөздік: Көлік/ профессор Е. Арын — Павлодар : «ЭКО» ҒӨФ. 2006.
- Физика және астрономия. - Алматы: Атамұра,2007.ISBN 9965-34-634-8
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
 | Бұл — физика бойынша мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Dinamometr kone grekshe dynamis kүsh zhәne metrew olshejmin kүshti olsheu үshin arnajy kuraldar dinamometrler grekshe dinamis kүsh zhәne metreo olshejmin koldanylady Dinamometrdin negizgi boligi serpimdi deformaciyanyn әreket etu aralygynda sozylatyn serippe bolyp tabylady Serippege shkala bojymen zhylzhityn kәrsetkish bekitiledi Tiginen ornalaskan serippege әr tүrli kүsh tүsire otyryp onyn әr zholy kanshalykty sozylganyn shkalanyn komegimen anyktauga bolady Ol үshin aldymen serippe shkalasy graduirlenedi Graduirleu degenimiz kuraldy nakty bolikteri bar shkalamen zhabdyktau Aldymen serippe sozylmagan kezdegi kәrsetkishtin orny belgilenedi Osydan kejin ogan 1N kүsh tүsiriledi Tүsirilgen kүsh әreketinen serippe mysaly 1 sm ge sozylgan bolsyn Guk zanyna sojkes serippenin sozyluy tүsirilgen kүshke proporcional ekenin bilemiz Onda 2 sm serippe sozyluyna 2 N kүsh 3 sm serippe sozyluyna 3 N kүsh sәjkes keledi Osylajsha graduirlengen serippe dinamometr komegimen әr tүrli kүshterdi olsheuge bolady Dinamometrdin birneshe tүri bar Қoldyn Bulshyk etinin kүshin olsheu үshin kol dinamometri traktorlardyn lokomotivterdin tartu kүshin olsheu үshin arnajy dinamometrler pajdalanylady DinamometrDerekkozderO D Dajyrbekov B E Altynbekov B K Torgauytov U I Kenesariev T S Hajdarova Aurudyn aldyn alu zhәne saktandyru bojynsha oryssha kazaksha terminologiyalyk sozdik Shymkent Ғasyr Sh 2005 zhyl ISBN 9965 752 06 0 Oryssha kazaksha tүsindirme zhalpy sozdik Kolik professor E Aryn Pavlodar EKO ҒӨF 2006 Fizika zhәne astronomiya Almaty Atamura 2007 ISBN 9965 34 634 8 Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul fizika bojynsha makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz