Мюрдаль Карл Гуннар (Myrdal, (Karl) Gunnar) (6 желтоқсан. 1898, Густафс, Даларна, Швеция — 17 мамыр 1987, Стокгольм) — швед экономисі және әлеуметтанушысы.
Gunnar Myrdal | |
c. 1937 | |
Туған күні | |
---|---|
Туған жері | , |
Қайтыс болған күні | 1987 ж. мамырдың 17 (88 жаста) |
Қайтыс болған жері | , |
Азаматтығы |
|
Ғылыми аясы | Экономика, Саясат, Әлеуметтану |
Стокгольм университетінде докторлық дәреже алып, онда 1933 жылдан бастап 1967 жылға дейін дәріс берді. Оның алғашқы еңбектері таза теорияға қатысты болды. Бірақ кейінірек қолданбалы экономикаға және әлеуметтік мәселелерге бейімделді. АҚШ-тағы негрлердің әлеуметтік және экономикалық мәселелерін зерттеді және 1944 жылы «Америкалық дилемма» атты классикалық зерттеуін жарыққа шығарды. Онда өзінің «кедейлік – кедейлікті тудырады» деген теориясын баяндады. Дамушы елдердің экономикасына байланысты елдің бай және кедей адамдары конвергенция орнына қайта ара жігі ашыла түседі. Ал кедей елдер одан сайын кедейлене береді деп көрсетті. Осы кезеңде бай елдер масштабына сай одан әрі баи түседі. Кедейлер өзінің экономикасын алғашқы өнімді өндіру арқылы ғана жетілдіруге мәжбүр болады. 1974 жылы Ф. фон Хайекпен бірге Нобель сыйлығын алады. Оның әйелі Алва Мюрдаль (1902-86) әлеуметтанушы, дипломат, БҰҰ-да шенеулік қызметін атқарып, соғысқа қарсы қозғалыстың белсендісі болған. 1982 жылы ол бірге бірлесіп, Нобель сыйлығымен марапатталған.
Швед экономисті -Гуннар Мюрдаль Стокгольм экономика мектебінің негізін қалаушылардың бірі, құрылымдық реформаларды институционалдық теориясын ойлап, «үшінші әлем» елдеріне арнап әзірледі. Дегенмен, бұл елдердің экономикалық процесстері доминантты күш ретінде жүрмейді. Табыс тек әлеуметтік мәселелерді шешуге, олардың өзара тығыз іс-қимыл негізінде қол жеткізуге болады.
Оңтүстік және Оңтүстік-Шығыс Азия елдерінде болып жатқан нақты процесстерді мұқият талдау негізінде, Мюрдаль қоғамдық өмірдің барлық салаларында индустрияландыру мәселелері мен қиындықтар, капиталдың жетіспеушілігі және әлеуметтік қайшылықтармен байланысты емес деген қорытындыға келіп, адамдардың өз жұмысына бейім болмауы мен индустриялық даму үшін еңбек жеткіліксіз екенінің салдарынан туындап бара жатқанына көзі жетті. Білімнің төмен жағдайда болуы ауыл шаруашылығының индустрия мен қалаларға беретін жұмыс күші әлсіздеуіне алып соғады. «Үшінші әлем» елдеріндегі нарықтық экономика әдеттегі православ теориясы схемалары бойынша емес, басқа да түрлі дәстүрлер мен тәсілдерді ынталандыру сақталынып отырады.
Реформаларға сүйене, Мюрдаль тұжырымдамасына сәйкес, нарыққа негізделген болуы тиіс назарға толық жергiлiктi жағдайлар мен ерекшелiктерге сүйене отырып, тиімді мемлекеттік саясатты іске асыру автоматизм ғана емес, инвестиция көздері болып табылады, сонымен қатар, тұтынудың тиісті деңгейі, ішкі сұранысты ынталандыру және әлеуметтік-экономикалық дамуының жаңа моделі, өмір салты бойынша көнерген пікір өзгеріп, еңбекке деген көзқарасын қамтиды. «Жұмыстағы қарым-қатынасты өзгерту - мемлекеттік мекемелерде түбегейлі өзгеруін білдіреді». Оның жаңа институттарын құру үшін қазіргі заманғы инфрақұрылымды дамыту қажет.
Мюрдальдің социалды қорғанышы келесі бағыттарды қарастырды:
1. қоғамның өмір сүру мүшелеріне жоғары құнын қамтамасыз ету. 2. Құқықтық жұмыстар шарттары. 3. Білім беру және медицина саласында қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін жағдай. 4. қолайлы еңбек жағдайлары. 5. Экологиялық қауіпсіздік. 6. Қылмыстан қорғау. 7. Азаматтардың құқықтарын қорғау. 8. Әкімшілік озбырлықты қорғау. 9. Рухани өмір бостандығы. 10. Қолайлы әлеуметтік-психологиялық климат. 11. Қоғамдық өмірдің тұрақтылығы.
Дереккөздер
- Нобель әдебиеті, Қазіргі заман мәселелері.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Myurdal Karl Gunnar Myrdal Karl Gunnar 6 zheltoksan 1898 Gustafs Dalarna Shveciya 17 mamyr 1987 Stokgolm shved ekonomisi zhәne әleumettanushysy Gunnar Myrdalc 1937Tugan kүnizheltoksannyn 6 1898 12 06 125 zhas Tugan zheri Қajtys bolgan kүni1987 zh mamyrdyn 17 88 zhasta Қajtys bolgan zheri AzamattygyҒylymi ayasyEkonomika Sayasat Әleumettanu Stokgolm universitetinde doktorlyk dәrezhe alyp onda 1933 zhyldan bastap 1967 zhylga dejin dәris berdi Onyn algashky enbekteri taza teoriyaga katysty boldy Birak kejinirek koldanbaly ekonomikaga zhәne әleumettik mәselelerge bejimdeldi AҚSh tagy negrlerdin әleumettik zhәne ekonomikalyk mәselelerin zerttedi zhәne 1944 zhyly Amerikalyk dilemma atty klassikalyk zertteuin zharykka shygardy Onda ozinin kedejlik kedejlikti tudyrady degen teoriyasyn bayandady Damushy elderdin ekonomikasyna bajlanysty eldin baj zhәne kedej adamdary konvergenciya ornyna kajta ara zhigi ashyla tүsedi Al kedej elder odan sajyn kedejlene beredi dep korsetti Osy kezende baj elder masshtabyna saj odan әri bai tүsedi Kedejler ozinin ekonomikasyn algashky onimdi ondiru arkyly gana zhetildiruge mәzhbүr bolady 1974 zhyly F fon Hajekpen birge Nobel syjlygyn alady Onyn әjeli Alva Myurdal 1902 86 әleumettanushy diplomat BҰҰ da sheneulik kyzmetin atkaryp sogyska karsy kozgalystyn belsendisi bolgan 1982 zhyly ol birge birlesip Nobel syjlygymen marapattalgan Shved ekonomisti Gunnar Myurdal Stokgolm ekonomika mektebinin negizin kalaushylardyn biri kurylymdyk reformalardy institucionaldyk teoriyasyn ojlap үshinshi әlem elderine arnap әzirledi Degenmen bul elderdin ekonomikalyk processteri dominantty kүsh retinde zhүrmejdi Tabys tek әleumettik mәselelerdi sheshuge olardyn ozara tygyz is kimyl negizinde kol zhetkizuge bolady Ontүstik zhәne Ontүstik Shygys Aziya elderinde bolyp zhatkan nakty processterdi mukiyat taldau negizinde Myurdal kogamdyk omirdin barlyk salalarynda industriyalandyru mәseleleri men kiyndyktar kapitaldyn zhetispeushiligi zhәne әleumettik kajshylyktarmen bajlanysty emes degen korytyndyga kelip adamdardyn oz zhumysyna bejim bolmauy men industriyalyk damu үshin enbek zhetkiliksiz ekeninin saldarynan tuyndap bara zhatkanyna kozi zhetti Bilimnin tomen zhagdajda boluy auyl sharuashylygynyn industriya men kalalarga beretin zhumys kүshi әlsizdeuine alyp sogady Үshinshi әlem elderindegi naryktyk ekonomika әdettegi pravoslav teoriyasy shemalary bojynsha emes baska da tүrli dәstүrler men tәsilderdi yntalandyru saktalynyp otyrady Reformalarga sүjene Myurdal tuzhyrymdamasyna sәjkes narykka negizdelgen boluy tiis nazarga tolyk zhergilikti zhagdajlar men erekshelikterge sүjene otyryp tiimdi memlekettik sayasatty iske asyru avtomatizm gana emes investiciya kozderi bolyp tabylady sonymen katar tutynudyn tiisti dengeji ishki suranysty yntalandyru zhәne әleumettik ekonomikalyk damuynyn zhana modeli omir salty bojynsha konergen pikir ozgerip enbekke degen kozkarasyn kamtidy Zhumystagy karym katynasty ozgertu memlekettik mekemelerde tүbegejli ozgeruin bildiredi Onyn zhana instituttaryn kuru үshin kazirgi zamangy infrakurylymdy damytu kazhet Myurdaldin socialdy korganyshy kelesi bagyttardy karastyrdy 1 kogamnyn omir sүru mүshelerine zhogary kunyn kamtamasyz etu 2 Қukyktyk zhumystar sharttary 3 Bilim beru zhәne medicina salasynda kazhettilikterin kanagattandyru үshin zhagdaj 4 kolajly enbek zhagdajlary 5 Ekologiyalyk kauipsizdik 6 Қylmystan korgau 7 Azamattardyn kukyktaryn korgau 8 Әkimshilik ozbyrlykty korgau 9 Ruhani omir bostandygy 10 Қolajly әleumettik psihologiyalyk klimat 11 Қogamdyk omirdin turaktylygy DerekkozderNobel әdebieti Қazirgi zaman mәseleleri