Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Генри Дэвид Торо (ағылш. Henry David Thoreau; шынайы есімі – Дэвид Генри Торо; 12 шілде, 1817 жыл, Конкорд, Массачусетс, АҚШ – 6 мамыр, 1862 жыл, Конкорд, Массачусетс, АҚШ) — америкалық жазушы, ақын, ойшыл, қоғам қайраткері, аболиционшы және философ.
| Генри Дэвид Торо | |
| ағылш. Henry David Thoreau | |
 Торо 1856 жылда | |
| Жалпы мағлұмат | |
|---|---|
| Туған күні | |
| Туған жері | |
| Қайтыс болған күні | |
| Қайтыс болған жері | |
| Азаматтығы | |
| Ұлты | |
| Шығармашылығы | |
| Шығармалардың тілі | |
| Мектеп/дәстүр | |
| Бағыты | Батыс философиясы |
| Кезең | XIX ғасыр философиясы |
| Негізгі қызығушылығы | Саяси философия, Әлеуметтік философия, Дін философиясы, Натурализм, Этика, Тарих |
| Ықпал еткендер | Аристотель, Эсхил, Гомер, Пиндар, Марк Порций Катон Аға, Бхагавад гита, Чарлз Дарвин, Томас Карлайл, Александр Гумбольд. |
| Ықпалды жалғастырушылар | Уолт Уитмен, Эрнест Хемингуэй, Мартин Лютер Кинг, Марсель Пруст, Джон Мьюр, Элвин Брукс Уайт, Джордж Бернард Шоу, Лев Толстой, Махатма Ганди, Джон Кеннеди, Уильям Батлер Йейтс, Эдвард Осборн Уилсон, Эптон Синклер, Синклер Льюис, Генри Миллер, Эмма Гольдман, Джон Апдайк, Джон Зерзан |
| Сыйақылары | Ұлы американдықтардың Даңқ залы (1960) |
| Қолтаңбасы |
|
Өмірбаяны
Генри Торо Массачусетс штатындағы Конкорд қаласында дүниеге келген. 1837 жылы Гарвард университетін бітірді. Р. У. Эмерсон әсерімен ол Ж.Ж. Руссо рухындай заманауи өркениетті және табиғатқа қайта оралуын сынаудың идеяларын қабылдады.
1845—1847 жылдары бойы Торо Уолден байламасының жағасында өз құрылған жұпыны үйінде тұрып, өміріне қажетті заттарды өз бетімен қамтамасыз етті. Осы қоғамдан өткізген жалғыздық тәжірибесі туралы Торо «Уолден, немесе тоғайдағы өмір» кітабында 1854 жылы жазды.
Г. Д. Торо қоғамдық тұрмыста белсене қатысты. Сөйтіп, 1846 жылы АҚШ пен Мексима соғысына қатысты наразылық белгісі ретінде ол қыр көрсетіп салық төлеуден бас тартты, осы үшін оны қысқа мерзімге абақтыға қамауды. Аболиционизм қолдаушы болып, Торо зәңгілердің құқықтарын қорғап қалды. Кұрес құралы ретінде ол қоғам зұлымдығына қарсы зорлық-зомбылықсыз жекелей қарсылық көрсетуді ұсынды. Оның «Азаматтық бағынбаушылық борышы туралы»(1849) мақаласы Л. Н. Толстой, М. Ганди мен М. Л. Кингке әсер еткен. 1850-1860 жылдары арасында Бостонда табанды қара нәсілді босатудың жақтаушыларын бірлескен «Паркер үйірмесі» бар болды. Оның ішіне Теодор Паркерден басқа Торо мен оның достары - Р. У. Эмерсон, А. Б. Олкотт, У. Чаннинг кірді.
Бұдан басқа, Торо табиғат зерттеуші болып табиғат қорғауды қолдаған. Ол АҚШ-тағы Ч. Р. Дарвин даму теориясын алғашқы жақтаушылардың біреуі болды.
Генри Дэвид Торо 1862 жылы Конкордта мирасты көкірек аурудан қайтыс болды.
Дереккөздер
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Genri Devid Toro agylsh Henry David Thoreau shynajy esimi Devid Genri Toro 12 shilde 1817 zhyl Konkord Massachusets AҚSh 6 mamyr 1862 zhyl Konkord Massachusets AҚSh amerikalyk zhazushy akyn ojshyl kogam kajratkeri abolicionshy zhәne filosof Genri Devid Toroagylsh Henry David ThoreauToro 1856 zhyldaZhalpy maglumatTugan kүni12 shilde 1817 1817 07 12 Tugan zheriKonkord Massachusets AҚShҚajtys bolgan kүni5 mausym 1862 1862 06 05 44 zhas Қajtys bolgan zheriKonkord Massachusets AҚShAzamattygy AҚShҰltyAmerikandykShygarmashylygyShygarmalardyn tiliAgylshyn tiliMektep dәstүrTranscendentaldykBagytyBatys filosofiyasyKezenXIX gasyr filosofiyasyNegizgi kyzygushylygySayasi filosofiya Әleumettik filosofiya Din filosofiyasy Naturalizm Etika TarihYkpal etkenderAristotel Eshil Gomer Pindar Mark Porcij Katon Aga Bhagavad gita Charlz Darvin Tomas Karlajl Aleksandr Gumbold Ykpaldy zhalgastyrushylarUolt Uitmen Ernest Heminguej Martin Lyuter King Marsel Prust Dzhon Myur Elvin Bruks Uajt Dzhordzh Bernard Shou Lev Tolstoj Mahatma Gandi Dzhon Kennedi Uilyam Batler Jejts Edvard Osborn Uilson Epton Sinkler Sinkler Lyuis Genri Miller Emma Goldman Dzhon Apdajk Dzhon ZerzanSyjakylaryҰly amerikandyktardyn Dank zaly 1960 ҚoltanbasyӨmirbayanyGenri Toro Massachusets shtatyndagy Konkord kalasynda dүniege kelgen 1837 zhyly Garvard universitetin bitirdi R U Emerson әserimen ol Zh Zh Russo ruhyndaj zamanaui orkenietti zhәne tabigatka kajta oraluyn synaudyn ideyalaryn kabyldady 1845 1847 zhyldary bojy Toro Uolden bajlamasynyn zhagasynda oz kurylgan zhupyny үjinde turyp omirine kazhetti zattardy oz betimen kamtamasyz etti Osy kogamdan otkizgen zhalgyzdyk tәzhiribesi turaly Toro Uolden nemese togajdagy omir kitabynda 1854 zhyly zhazdy G D Toro kogamdyk turmysta belsene katysty Sojtip 1846 zhyly AҚSh pen Meksima sogysyna katysty narazylyk belgisi retinde ol kyr korsetip salyk toleuden bas tartty osy үshin ony kyska merzimge abaktyga kamaudy Abolicionizm koldaushy bolyp Toro zәngilerdin kukyktaryn korgap kaldy Kures kuraly retinde ol kogam zulymdygyna karsy zorlyk zombylyksyz zhekelej karsylyk korsetudi usyndy Onyn Azamattyk bagynbaushylyk boryshy turaly 1849 makalasy L N Tolstoj M Gandi men M L Kingke әser etken 1850 1860 zhyldary arasynda Bostonda tabandy kara nәsildi bosatudyn zhaktaushylaryn birlesken Parker үjirmesi bar boldy Onyn ishine Teodor Parkerden baska Toro men onyn dostary R U Emerson A B Olkott U Channing kirdi Budan baska Toro tabigat zertteushi bolyp tabigat korgaudy koldagan Ol AҚSh tagy Ch R Darvin damu teoriyasyn algashky zhaktaushylardyn bireui boldy Genri Devid Toro 1862 zhyly Konkordta mirasty kokirek aurudan kajtys boldy Derekkozder