Галогенидтер, табиғи галогенидтер, галоидтар – минералдар тобы, галлосутекті қышқылдардың тұздары (НҒ, HCl, HBr, HJ).
Сипаты
![image](https://www.wp1.kk-kz.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud3AxLmtrLWt6Lm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTh5THpKaEwxTnBiSFpsY2kxamFHeHZjbWxrWlMwelJDMXBiMjVwWXk1d2JtY3ZNakl3Y0hndFUybHNkbVZ5TFdOb2JHOXlhV1JsTFRORUxXbHZibWxqTG5CdVp3PT0ucG5n.png)
Құрамына сәйкес 4 топқа бөлінеді:
Табиғатта көбірек тарағаны хлоридтер (70-ке жуық минерал) мен фторидтер (30-ға жуық минерал), иодиттер өте сирек (не бары 5 – 6 минерал). Бромидтер мен иодиттерге, сондай-ақ халькофильді элементтер қосылыстарының құрылымында коваленттік байланыстың рөлі арта түседі. Көпшілік қосылыстары, әсіресе, литофильді катионды қосылыстар әдетте түссіз, халькофильді катионды қосылыстардың түсі қанық (Cu қосылысы – көк, жасыл, Bі – сары, Fe – қоңыр, жасыл, Ag – сары, жасылдау, қара). Литофильді элементтердің хлориді суда жақсы ериді. Фторидтер тобының минералдары: флюорит СаҒ2, NaҒ, криолит Na3AlҒ6, т.б; хлоридтер класының минералдары: галит NaCl, сильвин KCl, бишофит MgCl2•6H2O, т.б.
Алу
Фторидтердің жаратылысы гипогендік (пегматиттер мен гидротермальды желілерде), хлоридтер және т.б. Г. гипергенді жағдайда (шөгінді және тотығу аймағы) түзіледі.
Калдануы
Г. флюс ретінде, электр металлургиясында (тазартылған Аl және Mg алуда), кристалл өсіруде еріткіш ретінде, химия және энергетика өнеркәсібінде қолданылады.
Дереккөздер
- Қазақ Энциклопедиясы
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
![]() | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Galogenidter tabigi galogenidter galoidtar mineraldar toby gallosutekti kyshkyldardyn tuzdary NҒ HCl HBr HJ Sipaty AgCl Қuramyna sәjkes 4 topka bolinedi hloridter Tabigatta kobirek taragany hloridter 70 ke zhuyk mineral men ftoridter 30 ga zhuyk mineral ioditter ote sirek ne bary 5 6 mineral Bromidter men ioditterge sondaj ak halkofildi elementter kosylystarynyn kurylymynda kovalenttik bajlanystyn roli arta tүsedi Kopshilik kosylystary әsirese litofildi kationdy kosylystar әdette tүssiz halkofildi kationdy kosylystardyn tүsi kanyk Cu kosylysy kok zhasyl Bi sary Fe konyr zhasyl Ag sary zhasyldau kara Litofildi elementterdin hloridi suda zhaksy eridi Ftoridter tobynyn mineraldary flyuorit SaҒ2 NaҒ kriolit Na3AlҒ6 t b hloridter klasynyn mineraldary galit NaCl silvin KCl bishofit MgCl2 6H2O t b AluFtoridterdin zharatylysy gipogendik pegmatitter men gidrotermaldy zhelilerde hloridter zhәne t b G gipergendi zhagdajda shogindi zhәne totygu ajmagy tүziledi KaldanuyG flyus retinde elektr metallurgiyasynda tazartylgan Al zhәne Mg aluda kristall osirude eritkish retinde himiya zhәne energetika onerkәsibinde koldanylady DerekkozderҚazak EnciklopediyasyBul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet