Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Верный уезі — Ресей империясындағы Түркістан генерал-губернаторлығына (1882-1899 ж. — Дала генерал-губернаторы) қарасты Жетісу облысының әкімшілік-аумақтық бірлігі.
| Уез | |
| Верный уезі | |
| Әкімшілігі | |
|---|---|
| Ел | |
| Кіреді | |
| Уездік қаласы | |
| Тарихы мен географиясы | |
| Құрылған уақыты | 1867 |
| Таратылған уақыты | 3 қыркүйек 1928 |
| Жер аумағы | 66,4 мың км² |
| Тұрғындары | |
| Тұрғыны | 223,9 мың адам (1897) |
Тарихы
Верный уезі 1867 жылы 14 сәуірде құрылды.
Қазан төңкерісінен кейін Верный уезі Түркістан АСКР Жетісу облысының (1918-1922; 1924 ж. бастап Қазақ АКСР Жетісу губерниясы) құрамына енді. Верный уезінің аумағын уақытша басқару үшін Әскери-революциялық комитет құрылып, ол 1918 жылы сәуірде өз өкілеттіктерін Верный уездік-қалалық жұмысшы, солдат, казак, шаруа және мұсылман депутаттары кеңесіне берді. 1918 жылы тамызда Верный уезі Кеңестерінің бірінші съезі болды. Кеңестің алдында 49 ауылдық Кеңестерді ұйымдастыру, Кеңестердің 11 болыстық съезін, Жетісу облысының барлық уездерінен келген делегаттардың жиналысын өткізу (1918 ж. 25-26 мамыр) болды.
1921 жылы 3 наурыздағы Түркістан АСКР ОАК шешімімен Верный қаласы Алматы болып өзгертілгеннен кейін уез де Алматы болып аталды.
1923-1929 жылдардағы әкімшілік-аумақтық реформаның нәтижесінде Жетісу губерниясының Алматы уезі Алматы округінің ауданы болып өзгертілді (БОАК 1928 жылғы 3 қыркүйектегі шешімі).
Болыстары
1921 жылы уез құрамына 20 болыс кірді.
| Болыс | Орталығы |
|---|---|
| Бақай | Балажан а. |
| Бидалы | Ұзынағаш а. |
| Үлкен Алматы | Үлкен Алматы ст. |
| Ботпай | Айдарке м. |
| Шығыс Қастек | Казанско-Богородская ст. |
| Дегерес | Тоқтыөзек м. |
| Жайылмыш | |
| Жанту | Самсоновское а. |
1926 жылы уездің құрамына 9 болыс кірді, ауданы 57 350,26 ш.км болды.
| Болыс | Мекендер | Ауылдар | Орталығы |
|---|---|---|---|
| Алматы | 7 | 7 | Жаңғызаяқ |
| Іле | 1 | 5 | Іле |
| Балқаш | - | 9 | қыс. Шеңгелді жаз. Ақбастау |
| Қастек | 5 | 10 | Тарғап |
| Қызыл Сүйіктүбек | - | 7 | Шелек |
| Талғар | 14 | 4 | Александровск |
| Түрген | 5 | 5 | Маловодное |
| Ұзын Қарқала | 4 | 12 | Ұзынағаш |
| Шелек | 20 | - | Шелек |
Сілтеме
- Вяткин М. П. Очерки по истории Казахстана. — М. — Л., 1941
- Галузо П. Г. Аграрные отношения на Юге Казахстана в 1867—1914 гг. — Алма-Ата, 1965.
- Первая всеобщая перепись населения Российской империи 1897 г.
- Джетысу (семиречье) экономический обзор 1926 г.
Дереккөздер
- Алматы. Энциклопедия / М. Қ. Қозыбаев — Алматы: Қазақ кеңес энциклопедиясы, 1983. — Б. 179. — 608 б. — 60000 таралым.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Vernyj uezi Resej imperiyasyndagy Tүrkistan general gubernatorlygyna 1882 1899 zh Dala general gubernatory karasty Zhetisu oblysynyn әkimshilik aumaktyk birligi UezVernyj ueziӘkimshiligiEl Resej imperiyasyKirediZhetisu oblysyUezdik kalasyVernyjTarihy men geografiyasyҚurylgan uakyty1867Taratylgan uakyty3 kyrkүjek 1928Zher aumagy66 4 myn km TurgyndaryTurgyny223 9 myn adam 1897 Uezdik kalasy Vernyj 1921 zhyldan bastap Almaty TarihyVernyj uezi 1867 zhyly 14 sәuirde kuryldy Қazan tonkerisinen kejin Vernyj uezi Tүrkistan ASKR Zhetisu oblysynyn 1918 1922 1924 zh bastap Қazak AKSR Zhetisu guberniyasy kuramyna endi Vernyj uezinin aumagyn uakytsha baskaru үshin Әskeri revolyuciyalyk komitet kurylyp ol 1918 zhyly sәuirde oz okilettikterin Vernyj uezdik kalalyk zhumysshy soldat kazak sharua zhәne musylman deputattary kenesine berdi 1918 zhyly tamyzda Vernyj uezi Kenesterinin birinshi sezi boldy Kenestin aldynda 49 auyldyk Kenesterdi ujymdastyru Kenesterdin 11 bolystyk sezin Zhetisu oblysynyn barlyk uezderinen kelgen delegattardyn zhinalysyn otkizu 1918 zh 25 26 mamyr boldy 1921 zhyly 3 nauryzdagy Tүrkistan ASKR OAK sheshimimen Vernyj kalasy Almaty bolyp ozgertilgennen kejin uez de Almaty bolyp ataldy 1923 1929 zhyldardagy әkimshilik aumaktyk reformanyn nәtizhesinde Zhetisu guberniyasynyn Almaty uezi Almaty okruginin audany bolyp ozgertildi BOAK 1928 zhylgy 3 kyrkүjektegi sheshimi Bolystary1921 zhyly uez kuramyna 20 bolys kirdi Bolys OrtalygyBakaj Balazhan a Bidaly Ұzynagash a Үlken Almaty Үlken Almaty st Botpaj Ajdarke m Shygys Қastek Kazansko Bogorodskaya st Degeres Toktyozek m ZhajylmyshZhantu Samsonovskoe a 1926 zhyly uezdin kuramyna 9 bolys kirdi audany 57 350 26 sh km boldy Bolys Mekender Auyldar OrtalygyAlmaty 7 7 ZhangyzayakIle 1 5 IleBalkash 9 kys Shengeldi zhaz AkbastauҚastek 5 10 TargapҚyzyl Sүjiktүbek 7 ShelekTalgar 14 4 AleksandrovskTүrgen 5 5 MalovodnoeҰzyn Қarkala 4 12 ҰzynagashShelek 20 ShelekSiltemeVyatkin M P Ocherki po istorii Kazahstana M L 1941 Galuzo P G Agrarnye otnosheniya na Yuge Kazahstana v 1867 1914 gg Alma Ata 1965 Pervaya vseobshaya perepis naseleniya Rossijskoj imperii 1897 g Dzhetysu semireche ekonomicheskij obzor 1926 g DerekkozderAlmaty Enciklopediya M Қ Қozybaev Almaty Қazak kenes enciklopediyasy 1983 B 179 608 b 60000 taralym