Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Бөлүк Герей (қырымтат. Bölük Geray; 1535—1551) — Қырым ханзадасы және қалғайы, Қазан ханы Сафа Герей хандің үлкен ұлы.
| Бөлүк Герей қырымтат. Bölük Geray | ||||
| Лауазымы | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
| 1551 | ||||
| Ізашары | Әмин Герей | |||
| Ізбасары | Ахмет Герей | |||
| Өмірбаяны | ||||
| Діні | ислам | |||
| Дүниеге келуі | 1535 | |||
| Қайтыс болуы | 1551 Қырым | |||
| Династия | Герейлер | |||
| Әкесі | Сафа Герей хан | |||
өңдеу  | ||||
Өмірбаяны
Бастапқыда Бөлүк Герей Астрахан ханының сарайында тәрбиеленді. 1545 жылы Қырым ханы Астраханды қоршауға алып, басып алады. 10 жасар ханзада Бөлүк Герейді Сахиб Герей Қырымға апарып, хан сарайында тәрбиелейді.
1549 жылы наурызда 38 жастағы Қазан ханы Сафа Герей хан түсініксіз жағдайда қайтыс болды. Оның үш ұлы болды: Бөлүк Герей, Мүбарак Герей және Өтеміс Герей. Небәрі екі жасар Өтеміс қана әкесінің қасында Қазанда болған. Үлкен ұлдары Бөлүк пен Мүбарак Қырым ханы I Сахиб Герейдің сарайында тұрды.
Сафа Герей хан қайтыс болғаннан кейін Қазан бейлері Қырым ханы I Сахиб Герейге хабаршы жіберіп, Сафаның үлкен ұлы Бөлүк Герейді Қазан хан тағына отырғызуды өтінеді. Өзінің бір ұлын Қазан тағына отырғызғысы келген I Сахиб кәмелет жасына толмағандығын сылтауратып Бөлүк Герейді Қазанға жіберуден бас тартады. Хан жарлығымен Бөлүк пен Мүбарак ханзадалар бекінісінде қамауда болды.
1551 жылы Османлы сұлтаны Сүлеймен өзіне жарамсыз болған I Сахиб Герей ханды орнынан алып, оның інісі Дәулет Герейді жаңа хан етіп тағайындау туралы шешім қабылдады. Осы кезде I Сахиб үлкен әскермен Қырымнан Кавказға жорыққа аттанады. Жаңа хан I Дәулет Герей түрік жаңа шеріктерінің үлкен жасағымен Көзлевке түсіп, тез арада Бақшасарайды басып алады. I Дәулет ағайынды Бөлүк пен Мүбарак Герейлерді Інкерман зынданынан босатуды бұйырады. Жаңа хан Бөлүк Герейге қарт I Сахиб Герейді өлтіруді бұйырады. Бөлүк Герей жаңа шеріктер жасағымен келіп, тақтан айырылған ханды өзі өлтіреді.
I Дәулет Герей хан алдымен туысы Бөлүк Герейді өзіне жақындатып, хандықта ханнан кейінгі екінші тұлға - қалғай етіп тағайындайды. Алайда хан көп ұзамай оның «бір жаман ниеті бар» деп күдіктеніп, қанжарымен өз қолымен өлтіреді.
Әдебиет
- Олекса Гайворонский. Екі құрлық билеушілері. — Т. 1. — Киев—Бақшасарай, 2007. — Б. 124—128. — ISBN 978-966-96917-1-2.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Bolүk Gerej kyrymtat Boluk Geray 1535 1551 Қyrym hanzadasy zhәne kalgajy Қazan hany Safa Gerej handin үlken uly Bolүk Gerej kyrymtat Boluk GerayLauazymyTu Tu1551Izashary Әmin GerejIzbasary Ahmet GerejӨmirbayanyDini islamDүniege kelui 1535 1535 Қajtys boluy 1551 1551 ҚyrymDinastiya GerejlerӘkesi Safa Gerej hanondeu ӨmirbayanyBastapkyda Bolүk Gerej Astrahan hanynyn sarajynda tәrbielendi 1545 zhyly Қyrym hany Astrahandy korshauga alyp basyp alady 10 zhasar hanzada Bolүk Gerejdi Sahib Gerej Қyrymga aparyp han sarajynda tәrbielejdi 1549 zhyly nauryzda 38 zhastagy Қazan hany Safa Gerej han tүsiniksiz zhagdajda kajtys boldy Onyn үsh uly boldy Bolүk Gerej Mүbarak Gerej zhәne Өtemis Gerej Nebәri eki zhasar Өtemis kana әkesinin kasynda Қazanda bolgan Үlken uldary Bolүk pen Mүbarak Қyrym hany I Sahib Gerejdin sarajynda turdy Safa Gerej han kajtys bolgannan kejin Қazan bejleri Қyrym hany I Sahib Gerejge habarshy zhiberip Safanyn үlken uly Bolүk Gerejdi Қazan han tagyna otyrgyzudy otinedi Өzinin bir ulyn Қazan tagyna otyrgyzgysy kelgen I Sahib kәmelet zhasyna tolmagandygyn syltauratyp Bolүk Gerejdi Қazanga zhiberuden bas tartady Han zharlygymen Bolүk pen Mүbarak hanzadalar bekinisinde kamauda boldy 1551 zhyly Osmanly sultany Sүlejmen ozine zharamsyz bolgan I Sahib Gerej handy ornynan alyp onyn inisi Dәulet Gerejdi zhana han etip tagajyndau turaly sheshim kabyldady Osy kezde I Sahib үlken әskermen Қyrymnan Kavkazga zhorykka attanady Zhana han I Dәulet Gerej tүrik zhana sherikterinin үlken zhasagymen Kozlevke tүsip tez arada Bakshasarajdy basyp alady I Dәulet agajyndy Bolүk pen Mүbarak Gerejlerdi Inkerman zyndanynan bosatudy bujyrady Zhana han Bolүk Gerejge kart I Sahib Gerejdi oltirudi bujyrady Bolүk Gerej zhana sherikter zhasagymen kelip taktan ajyrylgan handy ozi oltiredi I Dәulet Gerej han aldymen tuysy Bolүk Gerejdi ozine zhakyndatyp handykta hannan kejingi ekinshi tulga kalgaj etip tagajyndajdy Alajda han kop uzamaj onyn bir zhaman nieti bar dep kүdiktenip kanzharymen oz kolymen oltiredi ӘdebietOleksa Gajvoronskij Eki kurlyk bileushileri T 1 Kiev Bakshasaraj 2007 B 124 128 ISBN 978 966 96917 1 2