Бөденешөп (лат. Veronica) – бақажапырақ тұқымдасына жататын далада, шабындықтарда өсетін бір не көп жылдық шөптесін өсімдіктер.
Бөденешөп | ||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||
L., 1753 | ||||||||||||||||
түрлері | ||||||||||||||||
450 түрі белгілі |
Бөденешөп өзен жағаларында, далалы, шалғынды жерлерде, биік тауларда өседі. Қазақстанда 47 түрі кездеседі. Сабақтары, көбінесе, тік өседі. Жай жапырақтары тілімденген немесе бүтін жиекті, қарама-қарсы, кейде кезектесіп орналасады. Кейбір түрлерінің жапырақтарының сыртын түк басқан. Гүлшоғыры шашақ, масақ, сыпырғыш тәрізді. Гүлдері алқызыл, көк, көгілдір, күлгін түсті болады. Тостағанша жапырағы 4, күлте жапырақтары 5, аталығы 2, аналығы біреу. Мамыр — тамыз айларында гүлдеп, шілде — қазанда жемістенеді. Жемісі — . Ұзына бойына қақырап ашылады. Тұқымдарының сырты тегіс, кейде қыртысты, түк басқан. Бөденешөптің пішенін мал жақсы жейді, кейбір түрінен , алынады. Бөденешөптің Алатау бөденешөбі және киікшөптес Бөденешөп аталатын түрлері Қазақстанның “Қызыл кітабына” енгізілген. Киікшөптес бөденешөп (V. serpylloіdes) — көп жылдық шөптесін өсімдік, биіктігі 8 см-дей. Тарамдалған тамыры бар. Сабағы жіңішке, сыртын түк басқан. Жапырақтарының ұзындығы 8 мм, ені 5 мм, сағақсыз, өркен бойына қарама-қарсы орналасады. Ақ, көк түсті гүлдері масақ тәрізді гүлшоғырына топталған. Тұқымынан көбейеді. Шілде — тамызда гүлдейді. Жемісі — қауашақ. Оның шағын ареалдары Жетісу (Жоңғар) Алатауы мен Сайрам өзендері бойында ғана кездеседі. Құрамында — 250—260 мг‰ , 8— 10 мг‰ (каротин) бар. Мал мұны көк күйінде жемейді, кепкен шөбін жей береді.
Түрлері
- Veronica alatavica – Алатау бөденешөбі
- Veronica dillenii – Көкжаулық
- Veronica serpylloides – Киікшөптес бөденешөп
Дереккөздер
- Қазақ Энциклопедиясы
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Bodeneshop lat Veronica bakazhapyrak tukymdasyna zhatatyn dalada shabyndyktarda osetin bir ne kop zhyldyk shoptesin osimdikter BodeneshopDүniesi ӨsimdikterBolimi Gүldi osimdikterTaby Қos zharnaktylar unranked AsteridsSaby Tukymdasy PlantaginaceaeTajpasy Tegi Veronica Karl LinnejL 1753tүrleri450 tүri belgili Bodeneshop ozen zhagalarynda dalaly shalgyndy zherlerde biik taularda osedi Қazakstanda 47 tүri kezdesedi Sabaktary kobinese tik osedi Zhaj zhapyraktary tilimdengen nemese bүtin zhiekti karama karsy kejde kezektesip ornalasady Kejbir tүrlerinin zhapyraktarynyn syrtyn tүk baskan Gүlshogyry shashak masak sypyrgysh tәrizdi Gүlderi alkyzyl kok kogildir kүlgin tүsti bolady Tostagansha zhapyragy 4 kүlte zhapyraktary 5 atalygy 2 analygy bireu Mamyr tamyz ajlarynda gүldep shilde kazanda zhemistenedi Zhemisi Ұzyna bojyna kakyrap ashylady Tukymdarynyn syrty tegis kejde kyrtysty tүk baskan Bodeneshoptin pishenin mal zhaksy zhejdi kejbir tүrinen alynady Bodeneshoptin Alatau bodeneshobi zhәne kiikshoptes Bodeneshop atalatyn tүrleri Қazakstannyn Қyzyl kitabyna engizilgen Kiikshoptes bodeneshop V serpylloides kop zhyldyk shoptesin osimdik biiktigi 8 sm dej Taramdalgan tamyry bar Sabagy zhinishke syrtyn tүk baskan Zhapyraktarynyn uzyndygy 8 mm eni 5 mm sagaksyz orken bojyna karama karsy ornalasady Ak kok tүsti gүlderi masak tәrizdi gүlshogyryna toptalgan Tukymynan kobejedi Shilde tamyzda gүldejdi Zhemisi kauashak Onyn shagyn arealdary Zhetisu Zhongar Alatauy men Sajram ozenderi bojynda gana kezdesedi Қuramynda 250 260 mg 8 10 mg karotin bar Mal muny kok kүjinde zhemejdi kepken shobin zhej beredi TүrleriVeronica alatavica Alatau bodeneshobi Veronica dillenii Kokzhaulyk Veronica serpylloides Kiikshoptes bodeneshopDerekkozderҚazak Enciklopediyasy