Танымайтын, бөтен, жат синонимі ретінде тілімізде сирек қолданылады. «Мен емен сол өмірге бөгде, бөтен».
Түркі, моңғол тобына жататын не араб, иран тілдерінен тұлғасы не мағынасы сәйкес келерлік сөзді ұшыратпадық. Алайда, тунгус-маньчжур тілдерінің ішінде эвенкілерде: богдо — басқа ұлттардың адамы дегенді білдіреді. Дәлірек айтсақ, бурят, моңғол, қытай халықтарының өкілін осылай атаған. Әрине, қазақ тіліне «бөгде» сөзі эвенкілерден өткен деу шындыққа жанаспас еді.
Аталған үш халық өкілдеріне «бөгде» атауының қойылуы тегін емес. Бұлар табынатын пұттың (идолдың) аты «богдо» тұлғасымен белгіленген. Біздің ойымызша, «богдо» (бөгде) қалмақтардың қазақ жеріне жасаған шапқыншылығы арқылы келген сияқты. Қазақтар пұтқа (идолға)—богдаға табынушыларды олардың пір, әулие тұтқан тәңірісінің есімімен атап, кейін келе жалпылама қолданылу нәтижесінде «бөтен, жат» сөздерінің синонимі болып қалыптасып кеткен тәрізді.
Дереккөздер
- Бес жүз бес сөз.— Алматы: Рауан, 1994 жыл. ISBN 5-625-қ2459-6
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Tanymajtyn boten zhat sinonimi retinde tilimizde sirek koldanylady Men emen sol omirge bogde boten Tүrki mongol tobyna zhatatyn ne arab iran tilderinen tulgasy ne magynasy sәjkes kelerlik sozdi ushyratpadyk Alajda tungus manchzhur tilderinin ishinde evenkilerde bogdo baska ulttardyn adamy degendi bildiredi Dәlirek ajtsak buryat mongol kytaj halyktarynyn okilin osylaj atagan Әrine kazak tiline bogde sozi evenkilerden otken deu shyndykka zhanaspas edi Atalgan үsh halyk okilderine bogde atauynyn kojyluy tegin emes Bular tabynatyn puttyn idoldyn aty bogdo tulgasymen belgilengen Bizdin ojymyzsha bogdo bogde kalmaktardyn kazak zherine zhasagan shapkynshylygy arkyly kelgen siyakty Қazaktar putka idolga bogdaga tabynushylardy olardyn pir әulie tutkan tәnirisinin esimimen atap kejin kele zhalpylama koldanylu nәtizhesinde boten zhat sozderinin sinonimi bolyp kalyptasyp ketken tәrizdi DerekkozderBes zhүz bes soz Almaty Rauan 1994 zhyl ISBN 5 625 k2459 6Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz