Бұқар жырау ауданы Қарағанды облысының солтүстік шығысындағы әкімшілік бірлік Аудан 1938 жылы құрылды Аумағы 14 6 мың ша

Бұқар жырау ауданы — Қарағанды облысының солтүстік шығысындағы әкімшілік бірлік. Аудан 1938 жылы құрылды. Аумағы 14,6 мың шаршы километрге тең. Орталығы – Ботақара кенті.

Қазақстан ауданы

Бұқар жырау ауданы

Елтаңбасы

Әкімшілігі

Облысы

Қарағанды облысы

Аудан орталығы

Ботақара

Ауылдық округтер саны

26

Кенттік әкімдіктер саны

3

Ауыл саны

67

Әкімі

Ерлан Құсайын

Аудан әкімдігінің мекенжайы

Ботақара кенті, Абылайхан көшесі, №39

Тарихы мен географиясы

Координаттары

49°57′21″ с. е. 73°43′01″ ш. б. / 49.95583° с. е. 73.71694° ш. б. / 49.95583; 73.71694 ^(G) ^(O) ^(Я)Координаттар: 49°57′21″ с. е. 73°43′01″ ш. б. / 49.95583° с. е. 73.71694° ш. б. / 49.95583; 73.71694 ^(G) ^(O) ^(Я)

Құрылған уақыты

1938

Жер аумағы

14,5 мың км²

Уақыт белдеуі

UTC+5:00

Тұрғындары

Тұрғыны

53 606 адам (2023)

Ұлттық құрамы

қазақтар (63,33%), орыстар (24,16%), немістер (3,52%), украиндар (2,67%), татарлар (1,68%), беларустар (1,1%), басқа ұлт өкілдері (3,54%)

Сандық идентификаторлары

Пошта индексі

100400-100435

Автомобиль коды

09

Бұқар жырау ауданының әкімдігі

Басқа мағыналар үшін Бұқар жырау (айрық) деген бетті қараңыз.

Географиялық орны

Аудан батысында Нұра, шығысында Қарқаралы, оңтүстігінде Абай, Шет аудандарымен, солтүстігінде Осакаров және Павлодар облысының Баянауыл аудандарымен шектеседі.

Тарихы

1938 жылы 14 ақпанда Ворошилов ауданы болып құрылып, орталығы Колхозное ауылы болды. Ауданға Баянауыл ауданының 4 ауылдық кеңесі, Қарқаралы ауданының 4 ауылдық кеңесі, Тельман ауданының 2 ауылдық кеңесі және Қарағанды қалалық кеңесінің 4 ауылдық кеңесі енді.

1941 жылы Ақжар, Елтай, Зеленая Балка, Миньков, Сенокосный ауылдық кеңестері Тельман ауданына берілді.

1944 жылы Калинин, Пролетар, Пушкин ауылдық кеңестері және Семізбұғы кенттік кеңесі құрылды.

1954 жылы Жаңақала ауылдық кеңесі Пушкин ауылдық кеңесіне қосылды.

1957 жылы Тельман ауданынан Кузнецкий ауылдық кеңесі берілді.

1961 жылы Ворошилов ауданы Ульянов ауданы және орталығы Колхозное ауылы Ульяновское ауылы болып өзгертілді. Пролетар, Шалқар ауылдық кеңестері таратылды. Үлгі ауылдық кеңесі Бабаев ауылдық кеңесі болып өзгертілді.

1962 жылы Ворошилов ауылдық кеңесі Хорошев, Колхозный ауылдық кеңесі Ульянов ауылдық кеңесі болып өзгертілді.

1963 жылы Ульянов ауданы таратылып, аумағы Тельман ауданының құрамына енді. Семізбұғы кенті Қарағанды қаласының қарамағына өтті.

1964 жылы Ульянов ауданы қайта құрылып, Қарағанды қалалық кеңесінен Семізбұғы кенті және Тельман ауданынан Ақбастау, Ақжар, Бабаев, Дмитриев, Калинин, Көкпекті, Кузнецкий, Пушкин, Ульянов, Үштөбе, Хорошев ауылдық кеңестері берілді.

1967 жылы Пролетар, Петров ауылдық кеңестері құрылды.

1970 жылы Ақбастау ауылдық кеңесі Тельман ауданына берілді.

1972 жылы Ульяновское ауылына қалалық кент мәртебесі берілді.

1973 жылы Суықсу, Ботақара ауылдық кеңестері, 1975 жылы Озёрный ауылдық кеңесі құрылды.

1977 жылы Қарақұдық ауылдық кеңесі құрылды. Семізбұғы кенті ауылға айналып, Озёрный ауылдық кеңесінің құрамына енді.

1997 жылы 23 мамырда таратылған Тельман ауданының аумағы еніп, Ульянов ауданы Бұқар жырау ауданы болып өзгертілді.

Шаруашылығы

2006 жылы ауыл шаруашылығы өнімнің айтарлықтай бөлігін мал шаруашылығы құрады. Ауданда ауыл шаруашылығы тауар өндірушілерінде 748,3 мың гектар ауыл шаруашылығы жерлер бар болды, оның ішінде 259,3 мың га егістік алқаптар. 2006 жылғы астыққа 153,8 мың га ауыл шаруашылық дақылдары егілетін егістік жерлер пайдаланылды, оның ішінде 95,0 мың га дәнді дақылдар, картоп – 2,7 мың га, көкөніс – 0,8 мың га.

2006 жылы: 60,8 мың тонна дәндер; 43,7 мың тонна картоп; 17,3 мың тонна көкөніс дақылдары; 23,2 мың тонна ет (тірі салмақта); 59,6 мың тонна сүт; 64,6 млн. дана жұмыртқа өндірілді.
2007 жылғы 1 қаңтар: ірі қара мал саны 57,7 мың бас; қой мен ешкі – 45,2 мың бас; шошқа – 49,2 мың бас; жылқы – 12,2 мың бас; құс – 686,9 мың басты құрады.
Өнеркәсіптік өнімнің негізгі түрлері: көмір өндіру.

2006 жылғы өндірістік өнім көлемі (үй шаруашылық есебінсіз) 2624,8 млн. теңгені құрады.

Әлеуметтік құрылымдары

• 58 күндізгі жалпы білім беретін мектептер жұмыс істейді, онда 10769 оқушы; • 1 кәсіби-техникалық оқу орнында 182 оқушы оқиды; • 36 кітапхана; • 13 клуб типті мекеме; • 1 кино көрсету қызметін жүзеге асыратын ұйым; • 1 мұражай жұмыс істейді.

Халқы

1939	1959	1970	1979	1989	1999	2009	2021
17637	▼16616	▲38978	▼38892	▲44768	▲69617	▼60010	▼54003

Тұрғындары 57 175 адам (2019). Ұлттық құрамы: қазақтар (62,27%), орыстар (24,94%), немістер (3,57%), украиндар (3,29%), татарлар (1,72%), беларустар (1,15%), басқа ұлт өкілдері (3,06%).

Әкімшілік бөлінісі

67 елді мекен 5 ауылдық, 3 кенттік әкімдік пен 21 ауылдық округке біріктірілген:

Халқының саны (2009, 2021)
Ауылдық округтері	2009	2021	2021 2009-ға пайызбен	Ерлер 2009	Ерлер 2021	2021 2009-ға пайызбен	Әйелдер 2009	Әйелдер 2021	2021 2009-ға пайызбен
Ақбел ауылдық округі	880	▼635	72,2	458	▼316	69	422	▼319	75,6
Ақөре ауылдық әкімдігі	519	▼337	64,9	269	▼195	72,5	250	▼142	56,8
Ақтөбе ауылдық округі	1203	▼806	67	615	▼423	68,8	588	▼383	65,1
Баймырза ауылдық округі	2212	▼1975	89,3	1103	▼1018	92,3	1109	▼957	86,3
Белағаш ауылдық округі	717	▼603	84,1	376	▼332	88,3	341	▼271	79,5
Ботақара ауылдық әкімдігі	890	▲898	100,9	443	▲449	101,4	447	▲449	100,4
Ботақара кенттік әкімдігі	5402	▲6497	120,3	2550	▲3230	126,7	2852	▲3267	114,6
Бұқар жырау ауылдық округі	606	▼392	64,7	322	▼212	65,8	284	▼180	63,4
Гагарин ауылдық округі	1149	▼887	77,2	570	▼443	77,7	579	▼444	76,7
Ғабиден Мұстафин кенттік әкімдігі	4078	▼3548	87	1968	▼1716	87,2	2110	▼1832	86,8
Доскей ауылдық округі	4348	▲4416	101,6	2078	▲2178	104,8	2270	▼2238	98,6
Жаңаөзен ауылдық округі	1786	▲1802	100,9	869	▲927	106,7	917	▼875	95,4
Жаңаталап ауылдық әкімдігі	1140	▼920	80,7	598	▼477	79,8	542	▼443	81,7
Керней ауылдық округі	2087	▼1471	70,5	1026	▼745	72,6	1061	▼726	68,4
Көкпекті ауылдық округі	4276	▲4336	101,4	2117	▲2181	103	2159	▼2155	99,8
Қаражар ауылдық округі	1961	▼1374	70,1	973	▼683	70,2	988	▼691	69,9
Қарақұдық ауылдық әкімдігі	861	▼666	77,4	435	▼350	80,5	426	▼316	74,2
Қушоқы кенттік әкімдігі	4308	▼3308	76,8	2109	▼1584	75,1	2199	▼1724	78,4
Қызылқайың ауылдық округі	1424	▼1154	81	724	▼614	84,8	700	▼540	77,1
Петров ауылдық округі	2452	▼2391	97,5	1233	▼1220	98,9	1219	▼1171	96,1
Ростов ауылдық округі	3042	▼2678	88	1496	▼1366	91,3	1546	▼1312	84,9
Самарқан ауылдық округі	1904	▼1519	79,8	986	▼792	80,3	918	▼727	79,2
Суықсу ауылдық әкімдігі	378	▼126	33,3	197	▼68	34,5	181	▼58	32
Тоғызқұдық ауылдық округі	1417	▼1374	97	696	▲707	101,6	721	▼667	92,5
Тұзды ауылдық округі	1084	▼1006	92,8	527	▼502	95,3	557	▼504	90,5
Үміткер ауылдық округі	1255	▼854	68	668	▼458	68,6	587	▼396	67,5
Үштөбе ауылдық округі	5691	▲5701	100,2	2882	▲2914	101,1	2809	▼2787	99,2
Центральный ауылдық округі	1849	▼1460	79	908	▼741	81,6	941	▼719	76,4
Шешенқара ауылдық округі	1091	▼869	79,7	554	▼449	81	537	▼420	78,2
ЖАЛПЫ САНЫ	60010	▼54003	90	29750	▼27290	91,7	30260	▼26713	88,3

Дереккөздер

Қазақстан Республикасы халқының жынысы және жергілікті жердің типіне қарай саны (2023 жылғы 1 қаңтарға)
Қазақстан Республикасы халқының жекелеген этностары бойынша саны (2022 жыл басына)
Қарағанды облысының әкімшілік-аумақтық құрылысының тарихы бойынша анықтамалық (29 шілде 1936 ж. - 1 қаңтар 2006 ж.)
Ресей империясы, КСРО халық санақтары
ҚР халық санақтары
2021 жылғы ұлттық халық санағының қорытындылары

[1] Қазақстан Республикасы халқының жынысы және жергілікті жердің типіне қарай саны (2023 жылғы 1 қаңтарға)

[2] Қазақстан Республикасы халқының жекелеген этностары бойынша саны (2022 жыл басына)

[3] Қарағанды облысының әкімшілік-аумақтық құрылысының тарихы бойынша анықтамалық (29 шілде 1936 ж. - 1 қаңтар 2006 ж.)

[4] Ресей империясы, КСРО халық санақтары

[5] ҚР халық санақтары

[6] 2021 жылғы ұлттық халық санағының қорытындылары