Бразилиялықтар — (өздік атауы — бразильенуш) — Бразилияның тұрғылықты халқы. Парагвай мен Аргентинада да тұрады. Жалпы саны 150 млн-нан астам адам (1995). Нәсілдік жағынан , және тобына бөлінеді, тілінің солт., солтүстік-шығыс, және оңтүстік диалектісінде сөйлейді. Испан тілі де кең тараған. Сондай-ақ, зәңгілердің бір бөлігі португал тілімен қатар африкалық және тілдерінде сөйлейді. Көпшілігі католиктер, аз бөлігі протестанттар. 16 ғасырлардан 19 ғасырдың 2-жартысына дейін Бразилиялықтардың нәсілдік-әлеуметтік құрылымы қалыптасты. Жоғарғы сатыны ақ нәсілдер (еуропалықтар), одан кейінгі басқышты араласқандылар және мулаттар, төменгі сатыны зәңгілерден тұратын құлдар құрады. тұрмыс-тіршілігінен, өнері мен мәдениетінен көп нәрсе үйренді. Сол себепті португал тілінің бразилиялық вариантында 20 мыңдай үндіс тілінен алынған сөз бар. Елдің ішкі аймақтарына қоныс аудару барысында әр алуан нәсілдік топтардың үндіс тайпаларымен араласуынан Бразилиялықтардың “сертан” деп аталатын жаңа қауымдастығы қалыптасты. Олар мал шаруашылығымен айналысады. Дәстүрлі үйлері үндістердің аң терісімен жасалған лашықтарына ұқсас. Бразилияның солтүстік-шығыс өңіріндегі халқының басым көпшілігі (70%) болғандықтан, бұл өңірде африкалық тұрмыс-салт басымырақ. Тәуелсіздік күресі нәтижесінде 1888 жылы құлдық жойылып, Бразилияның республика болып жариялануы халықтың этнос ретінде топтасуын тездетті. Әр алуан халық пен ұлыстар құралғандықтан Бразилиялықтардың кәсібі, тұрмыс-тіршілігі де әрқалай. Егіншілік пен мал шаруашылығы қатар дамыған (кофе, каучук, дәнді дақыл, т.б.). Теңіз жағалауындағы тұрғындар балық аулаумен айналысады. Сәулет өнеріне еуропалық стильге қоса африкалықтардың төбесін пальма жапырағымен жапқан балшық пен шиден тұрғызған үйлері, үндістердің конус формалы лашықтары тән. Ұлттық фольклорында үндістер мен африкалықтардың ауыз әдебиеті желісі, музыкасы мен би өнерінде португалдықтар әсері байқалады. Жыл сайын елде бірнеше күнге созылатын бүкілхалықтық мереке өткізіледі.
Дереккөздер
«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, II том
Дереккөздер
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Braziliyany ezhelgi turgyndary Braziliyalyktar ozdik atauy brazilenush Braziliyanyn turgylykty halky Paragvaj men Argentinada da turady Zhalpy sany 150 mln nan astam adam 1995 Nәsildik zhagynan zhәne tobyna bolinedi tilinin solt soltүstik shygys zhәne ontүstik dialektisinde sojlejdi Ispan tili de ken taragan Sondaj ak zәngilerdin bir boligi portugal tilimen katar afrikalyk zhәne tilderinde sojlejdi Kopshiligi katolikter az boligi protestanttar 16 gasyrlardan 19 gasyrdyn 2 zhartysyna dejin Braziliyalyktardyn nәsildik әleumettik kurylymy kalyptasty Zhogargy satyny ak nәsilder europalyktar odan kejingi baskyshty aralaskandylar zhәne mulattar tomengi satyny zәngilerden turatyn kuldar kurady turmys tirshiliginen oneri men mәdenietinen kop nәrse үjrendi Sol sebepti portugal tilinin braziliyalyk variantynda 20 myndaj үndis tilinen alyngan soz bar Eldin ishki ajmaktaryna konys audaru barysynda әr aluan nәsildik toptardyn үndis tajpalarymen aralasuynan Braziliyalyktardyn sertan dep atalatyn zhana kauymdastygy kalyptasty Olar mal sharuashylygymen ajnalysady Dәstүrli үjleri үndisterdin an terisimen zhasalgan lashyktaryna uksas Braziliyanyn soltүstik shygys onirindegi halkynyn basym kopshiligi 70 bolgandyktan bul onirde afrikalyk turmys salt basymyrak Tәuelsizdik kүresi nәtizhesinde 1888 zhyly kuldyk zhojylyp Braziliyanyn respublika bolyp zhariyalanuy halyktyn etnos retinde toptasuyn tezdetti Әr aluan halyk pen ulystar kuralgandyktan Braziliyalyktardyn kәsibi turmys tirshiligi de әrkalaj Eginshilik pen mal sharuashylygy katar damygan kofe kauchuk dәndi dakyl t b Teniz zhagalauyndagy turgyndar balyk aulaumen ajnalysady Sәulet onerine europalyk stilge kosa afrikalyktardyn tobesin palma zhapyragymen zhapkan balshyk pen shiden turgyzgan үjleri үndisterdin konus formaly lashyktary tәn Ұlttyk folklorynda үndister men afrikalyktardyn auyz әdebieti zhelisi muzykasy men bi onerinde portugaldyktar әseri bajkalady Zhyl sajyn elde birneshe kүnge sozylatyn bүkilhalyktyk mereke otkiziledi Derekkozder Қazakstan Ұlttyk encklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 ISBN 5 89800 123 9 II tomDerekkozderBul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet