Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Бенгт Ингемар Самуэльсон (швед. Bengt Ingemar Samuelsson; 21 мамыр 1934 ж.т., , Швеция) — швециялық биохимик. Холестериннің метаболизмін және трансформациялық өнімдерін зерттей отырып, Самуэльсон осы өнімдердің арасында, маңызды компоненттер простагландиндер, тромбоксандар және лейкотриендерді тауып сипаттаған.
| Бенгт Ингемар Самуэльсон | |
| швед. Bengt Ingemar Samuelsson | |
 Bengt Ingemar Samuelsson (1964) | |
| Туған күні | |
|---|---|
| Туған жері | , Швеция |
| Қайтыс болған күні | Lua error Module:Wikidata ішіндегі 39 жолында: attempt to concatenate field '?' (a nil value). |
| Азаматтығы | |
| Ғылыми аясы | |
| Ғылыми жетекші | Суне Бергстрем |
| Марапаттары |
|
Физиология немесе медицина саласындағы Нобель сыйлығының лауреаты (1982), « және оған жақын биологиялық белсенді заттарды ашқаны үшін» Суне Бергстреммен және Джон Вейнмен бірігіп алған.
Жастық шағы
Бенгт Самуэльсон шведтік портты қаласында өмірге келген. Оның ата-анасы Кристина мен Андерс Самуэльсондар. Жергілікті мектепті бітіргеннен соң Лунд университетітінің медицина колледжіне түскен ол, физиологиялық химия профессоры Суне Бергстремнің зертеу лабораториясында. 1958 году Самуэльссон Бергстремнің зерттеу тобы ретінде Стокгольмдегі ауысып, онда белсенді түрде медицина мен биохимияны зерттейді.
Ғылыми және кәсіби қызметі
1960 жылы ол диссертациясын қорғап медицина ғылымдарының докторын алды. Келесі жылы медициналық химия ассистент-профессоры болып тағайындалады. 1961 - 1962 жылдары Гарвард университетітінің химия кафедрасындағы лабораториясында істеп жүріп, теориялық химияны және органикалық байланыстардың синтезін зерттейді.
1962 жылы Самуэльсон Каролина институтына оралады қайтадан бұл кезде простагландиндер деп аталатын биологиялық белсенді қосылыстар тобын зерттеуді бастаған Бергстреммен істей бастайды (бірінші рет, осы қосылыстарды Колумбия университетінің терапия және хирургия колледжінде гинекологтар 1930 жылы ашты). Бергстрем простагландиндерді оларды қой ұрығынан тапқан алады. Бергстреммен бір істеп жүріп, Самуэльсон простагландиндердің тірі организмдерде өндірілуін зерттеді. Екі жылдан соң жұмыс істеу басталғаннан кейін, олар простагландиндер кейбір ет және көкөніс өнімдерінің құрамындағы қанықпаған май қышқылы — арахидон қышқылында қалыптасады деп тапты. Алдағы бірнеше жылда, зерттеушілер арахидон қышқылы арнайы фермент әсерінен бұл біріншіден эндопероксидтер деп аталатын затқа айналады және осы заттардың бірінен одан әрі простагландиндер қалыптасады деп тапты. Келесіде Самуэльсон осы арахидон қышқылы мен ферментативті жүйелері қалыптастыру простагландиндері жануарлардың барлық ядролық жасушаларында кездеседі деп тапты. Осылайша әр түрлі жасушалар түрлі простагландиндерді қалыптастырады және соңғылары, өз кезегінде, ұқсамайтын биологиялық функцияларды атқарады. Бергстрем және Самуэльссонның жаңалығы Каролин институтында басталған простагландиндердің биологиялық функцияларына қатысты бірқатар зерттеулерге бұлқыныс туғызды. Е тобы простагландиндері қан тамырларының қабырғаларының тонусын бәсеңдетіп артериялық қан қысымын төмендететіні, яғни, белгілі бір жүрек-қан тамырлары аурулары бар науқастарды емдеу үшін пайдалы заттар болуы мүмкін екені табылған. Сонымен қатар, осы простагландиндер аспиринді және басқа да дәрілерді қабылдау кезінде асқазанның шырышты қабығын қорғап ойық жара ауруының алдын алады. F простагландиндері қан тамырлары қабырғаларының тегіс бұлшықет талшықтарының тарылуын және жоғары қан қысымының көтерілуін мен жатырдың жиырылуын туғызады, сондықтан, кейбір гинекологтар оларды жасанды түсікте пайдалана бастады. 1967 жылдан бастап 1972 жылға дейін Самуэльсон Стокгольм корольдік ветеринарлық колледжінде медициналық химия профессоры болып жұмыс істеді. Алдағы 10 жылда ол Каролин институтында химия кафедрасының басшысы және химия профессоры болып қызмет етті, эндопероксидтер биохимиясы және олардың туындыларына өз зерттеулерін жалғастырды. 1970-ші жылдардың басында Самуэльсон тромбоцитттердегі эндопероксидтердің бірі басқа затқа түрленетін анықтап, оған деп атады. Сондай-ақ, ғалымдар қан ұйығыштық процесінде тромбоксанның рөлін ашты. Осылайша жоғары қауіпті миокард инфарктісі тобындағы науқастарда аспириннің терапиялық әсері ғылыми негізделді.
1970-ші жылдардың ортасында, ол жылы лейкоцитде басқа ферментінің әсерінен арахидон қышқылы өзі лейкотриендер деп атаған затқа айналады деп тапты. Лейкотриендер лейкотриендердің әсерінен демікпе және анафилаксия шабуылына тудырады, лейкоциттер зақымдалған немесе қабынған тінмен өзара жақсы әрекеттеседі, олар осы тіндердің ыдырау өнімдерін жұтады және жояады.
1976 жылы Самуэльсон Гарвард университетінен, ал келесі жылы — Массачусетс технологиялық институтынан шақырылған профессормен жұмыс жасады. Алдағы бес жылда, ол медициналық факультетінің деканы болды.
Нобель жүлдесі
1982 жылы Самуэльсон Бергстреммен және Джон Вейнмен Физиология немесе медицина саласындағы Нобель сыйлығын«простагландиндерге және сабақтас биологиялық белсенді заттарға қатысты жаңалықтары үшін» алды.
Құттықтау сөзінде Каролина институтынан сөйлеген ғалым Бенгт Перн былай деді: «Если Бергстрем простагландиндерді бірінші оқшаулаған және олар бүкіл физиология жүйесінің элементтері екенін көрсеткен болса, Самуэльсон осы жүйенің ең маңызды құрамдас кейбір құрылымдарын анықтап және орнатып қана қоймай, сонымен қоса оның әр түрлі компоненттері арасында қарым-қатынасын анықтады».
Кейінгі қызметі
Самуэльсон Нобель сыйлығын алған жылы Каролин институтының ректоры болып тағайындалды. Ол Швец корольдік ғылым академиясының мүшесі және Американдық ғылым және өнер академиясының шетелдік мүшесі болып сайланды .
Басқа марапаттары
- Медицина саласында Осло университеті марапаттайтын Андерс Яр жүлдесі (1970)
- Колумбия университеті (1975)
- (1977)
- Швед химия қоғамының Бар Холберг медалі (1982)
Жеке өмірі
Бенгт Самуэльссон Карин Бергстен Самуэльсонға үйленген. Екі қызы бар: Элизабет және Астрид Самуэльсондар.
Дереккөздер
- Бенгт САМУЭЛЬСОН - Өмірбаян.
- Bengt I. Samuelsson.
Сілтемелер
- Бенгт Самуэльсонның Нобельдік сайттағы өмірбаяны (ағыл.)
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Bengt Ingemar Samuelson shved Bengt Ingemar Samuelsson 21 mamyr 1934 zh t Shveciya shveciyalyk biohimik Holesterinnin metabolizmin zhәne transformaciyalyk onimderin zerttej otyryp Samuelson osy onimderdin arasynda manyzdy komponentter prostaglandinder tromboksandar zhәne lejkotrienderdi tauyp sipattagan Bengt Ingemar Samuelsonshved Bengt Ingemar SamuelssonBengt Ingemar Samuelsson 1964 Tugan kүni21 mamyr 1934 1934 05 21 90 zhas Tugan zheri ShveciyaҚajtys bolgan kүniLua error Module Wikidata ishindegi 39 zholynda attempt to concatenate field a nil value Azamattygy ShveciyaҒylymi ayasybiohimiyaҒylymi zhetekshiSune BergstremMarapattaryFiziologiya nemese medicina salasyndagy Nobel syjlygy 1982 Fiziologiya nemese medicina salasyndagy Nobel syjlygynyn laureaty 1982 zhәne ogan zhakyn biologiyalyk belsendi zattardy ashkany үshin Sune Bergstremmen zhәne Dzhon Vejnmen birigip algan Zhastyk shagyBengt Samuelson shvedtik portty kalasynda omirge kelgen Onyn ata anasy Kristina men Anders Samuelsondar Zhergilikti mektepti bitirgennen son Lund universitetitinin medicina kolledzhine tүsken ol fiziologiyalyk himiya professory Sune Bergstremnin zerteu laboratoriyasynda 1958 godu Samuelsson Bergstremnin zertteu toby retinde Stokgolmdegi auysyp onda belsendi tүrde medicina men biohimiyany zerttejdi Ғylymi zhәne kәsibi kyzmeti1960 zhyly ol dissertaciyasyn korgap medicina gylymdarynyn doktoryn aldy Kelesi zhyly medicinalyk himiya assistent professory bolyp tagajyndalady 1961 1962 zhyldary Garvard universitetitinin himiya kafedrasyndagy laboratoriyasynda istep zhүrip teoriyalyk himiyany zhәne organikalyk bajlanystardyn sintezin zerttejdi 1962 zhyly Samuelson Karolina institutyna oralady kajtadan bul kezde prostaglandinder dep atalatyn biologiyalyk belsendi kosylystar tobyn zertteudi bastagan Bergstremmen istej bastajdy birinshi ret osy kosylystardy Kolumbiya universitetinin terapiya zhәne hirurgiya kolledzhinde ginekologtar 1930 zhyly ashty Bergstrem prostaglandinderdi olardy koj urygynan tapkan alady Bergstremmen bir istep zhүrip Samuelson prostaglandinderdin tiri organizmderde ondiriluin zerttedi Eki zhyldan son zhumys isteu bastalgannan kejin olar prostaglandinder kejbir et zhәne kokonis onimderinin kuramyndagy kanykpagan maj kyshkyly arahidon kyshkylynda kalyptasady dep tapty Aldagy birneshe zhylda zertteushiler arahidon kyshkyly arnajy ferment әserinen bul birinshiden endoperoksidter dep atalatyn zatka ajnalady zhәne osy zattardyn birinen odan әri prostaglandinder kalyptasady dep tapty Keleside Samuelson osy arahidon kyshkyly men fermentativti zhүjeleri kalyptastyru prostaglandinderi zhanuarlardyn barlyk yadrolyk zhasushalarynda kezdesedi dep tapty Osylajsha әr tүrli zhasushalar tүrli prostaglandinderdi kalyptastyrady zhәne songylary oz kezeginde uksamajtyn biologiyalyk funkciyalardy atkarady Bergstrem zhәne Samuelssonnyn zhanalygy Karolin institutynda bastalgan prostaglandinderdin biologiyalyk funkciyalaryna katysty birkatar zertteulerge bulkynys tugyzdy E toby prostaglandinderi kan tamyrlarynyn kabyrgalarynyn tonusyn bәsendetip arteriyalyk kan kysymyn tomendetetini yagni belgili bir zhүrek kan tamyrlary aurulary bar naukastardy emdeu үshin pajdaly zattar boluy mүmkin ekeni tabylgan Sonymen katar osy prostaglandinder aspirindi zhәne baska da dәrilerdi kabyldau kezinde askazannyn shyryshty kabygyn korgap ojyk zhara auruynyn aldyn alady F prostaglandinderi kan tamyrlary kabyrgalarynyn tegis bulshyket talshyktarynyn taryluyn zhәne zhogary kan kysymynyn koteriluin men zhatyrdyn zhiyryluyn tugyzady sondyktan kejbir ginekologtar olardy zhasandy tүsikte pajdalana bastady 1967 zhyldan bastap 1972 zhylga dejin Samuelson Stokgolm koroldik veterinarlyk kolledzhinde medicinalyk himiya professory bolyp zhumys istedi Aldagy 10 zhylda ol Karolin institutynda himiya kafedrasynyn basshysy zhәne himiya professory bolyp kyzmet etti endoperoksidter biohimiyasy zhәne olardyn tuyndylaryna oz zertteulerin zhalgastyrdy 1970 shi zhyldardyn basynda Samuelson trombocittterdegi endoperoksidterdin biri baska zatka tүrlenetin anyktap ogan dep atady Sondaj ak galymdar kan ujygyshtyk procesinde tromboksannyn rolin ashty Osylajsha zhogary kauipti miokard infarktisi tobyndagy naukastarda aspirinnin terapiyalyk әseri gylymi negizdeldi 1970 shi zhyldardyn ortasynda ol zhyly lejkocitde baska fermentinin әserinen arahidon kyshkyly ozi lejkotriender dep atagan zatka ajnalady dep tapty Lejkotriender lejkotrienderdin әserinen demikpe zhәne anafilaksiya shabuylyna tudyrady lejkocitter zakymdalgan nemese kabyngan tinmen ozara zhaksy әrekettesedi olar osy tinderdin ydyrau onimderin zhutady zhәne zhoyaady 1976 zhyly Samuelson Garvard universitetinen al kelesi zhyly Massachusets tehnologiyalyk institutynan shakyrylgan professormen zhumys zhasady Aldagy bes zhylda ol medicinalyk fakultetinin dekany boldy Nobel zhүldesi1982 zhyly Samuelson Bergstremmen zhәne Dzhon Vejnmen Fiziologiya nemese medicina salasyndagy Nobel syjlygyn prostaglandinderge zhәne sabaktas biologiyalyk belsendi zattarga katysty zhanalyktary үshin aldy Қuttyktau sozinde Karolina institutynan sojlegen galym Bengt Pern bylaj dedi Esli Bergstrem prostaglandinderdi birinshi okshaulagan zhәne olar bүkil fiziologiya zhүjesinin elementteri ekenin korsetken bolsa Samuelson osy zhүjenin en manyzdy kuramdas kejbir kurylymdaryn anyktap zhәne ornatyp kana kojmaj sonymen kosa onyn әr tүrli komponentteri arasynda karym katynasyn anyktady Kejingi kyzmetiSamuelson Nobel syjlygyn algan zhyly Karolin institutynyn rektory bolyp tagajyndaldy Ol Shvec koroldik gylym akademiyasynyn mүshesi zhәne Amerikandyk gylym zhәne oner akademiyasynyn sheteldik mүshesi bolyp sajlandy Baska marapattaryMedicina salasynda Oslo universiteti marapattajtyn Anders Yar zhүldesi 1970 Kolumbiya universiteti 1975 1977 Shved himiya kogamynyn Bar Holberg medali 1982 Zheke omiriBengt Samuelsson Karin Bergsten Samuelsonga үjlengen Eki kyzy bar Elizabet zhәne Astrid Samuelsondar DerekkozderBengt SAMUELSON Өmirbayan Bengt I Samuelsson SiltemelerBengt Samuelsonnyn Nobeldik sajttagy omirbayany agyl