Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Барақ Сатыбалдыұлы (1743, Үстірт, Сам құмы — 1840, сонда) — батыр, Кіші жүз қазақтарының ұлт-азаттық қозғалысы басшыларының бірі.
| Барақ Сатыбалдыұлы | |
| Туған күні | |
|---|---|
| Туған жері | Сам құмы, Үстірт, Бейнеу ауданы |
| Қайтыс болған күні | |
| Қайтыс болған жері | Сам құмы, Үстірт, Бейнеу ауданы |
| Мемлекет | |
| Әскер түрі | |
| Қызмет еткен жылдары | 1761-1840 |
| Атағы | |
| Шайқасы | |
Өмірбаяны
Барақ Сатыбалдыұлының батыр атағы 18 жасында (1761) торғауыт батыры жекпе-жекте жеңгеннен кейін шықты. 18 ғасырдың 70-жылдарына дейін шөмішті-табын қолын бастап, Еділ мен Жайық арасында қалмақтармен соғысты. 1785-1792 жылдары Сырым Датұлы бастаған Ресей отаршылдығына қарсы күресте көтеріліс басшыларының қатарында болды.
Сырымның жақын серігі Барақ Сатыбалдыұлы 3 мыңдық жасағымен Орынбор шебіндегі қамал-бекіністер бойында және қазақ даласына жіберілген патша үкіметінің жазалаушы отрядтарымен кескілескен шайқастар жүргізді. Орал әскери кеңесінің рапортында (1785 жылы наурыз) Барақ Сатыбалдыұлының екімыңдық жасағымен үкімет әскеріне қарсы тұрғаны жазылған. Барақ Сатыбалдыұлының әскери күші туралы барон О.А. Игельстромның император Екатерина ІІ-ге жазған хатында да айтылады. Батырдың тегеурінді қарсылық әрекеттері орыс отаршыларының зорлық-зомбылығын шектеп, Жайықтың оң жағалауындағы қазақ жерлерін сақтап қалуға септігін тигізді, Батыс Қазақстанның отарлануын тежеп, әскери бекіністердің көптеп салынуына жол бермеді. Барақ Сатыбалдыұлының есімі табын руының ұранына айналды.
Отбасы және естелік
Оның ерліктері “Барақ батыр” дастанына арқау болған. Барақтың ұлы (1763-1846) мен немересі Дәуіт те атақты батырлар болған. Барақ пен Асау батырлар Сам құмында Тұрыш ауылының оңтүстік-шығысында, 15 км жерде жерленген. 1993 жылы Барақтың бейітіне күмбезді кесене тұрғызылды.
Дереккөздер
- Айбын. Энциклопедия. / Бас ред. Б.Ө.Жақып. - Алматы: «Қазақ энциклопедиясы», 2011. - 880 бет.ISBN 9965-893-73-Х
- «Маңғыстау» энциклопедиясы, Компьютерлік-баспа орталығы, 2007
- «Батыс Қазақстан облысы» энциклопедиясы, Алматы, 2002;
- “Қазақстан”: Ұлттық энцклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9
 | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
| Бұл мақалада еш сурет жоқ. Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Barak Satybaldyuly 1743 Үstirt Sam kumy 1840 sonda batyr Kishi zhүz kazaktarynyn ult azattyk kozgalysy basshylarynyn biri Barak SatybaldyulyTugan kүni1743 1743 Tugan zheriSam kumy Үstirt Bejneu audanyҚajtys bolgan kүni1840 1840 Қajtys bolgan zheriSam kumy Үstirt Bejneu audanyMemleketKishi zhүzӘsker tүrizhasakҚyzmet etken zhyldary1761 1840AtagybatyrShajkasySyrym Datuly bastagan kazaktardyn ult azattyk kozgalysyBarak Satybaldyuly tuyBarak Satybaldyuly shapanyӨmirbayanyBarak Satybaldyulynyn batyr atagy 18 zhasynda 1761 torgauyt batyry zhekpe zhekte zhengennen kejin shykty 18 gasyrdyn 70 zhyldaryna dejin shomishti tabyn kolyn bastap Edil men Zhajyk arasynda kalmaktarmen sogysty 1785 1792 zhyldary Syrym Datuly bastagan Resej otarshyldygyna karsy kүreste koterilis basshylarynyn katarynda boldy Syrymnyn zhakyn serigi Barak Satybaldyuly 3 myndyk zhasagymen Orynbor shebindegi kamal bekinister bojynda zhәne kazak dalasyna zhiberilgen patsha үkimetinin zhazalaushy otryadtarymen keskilesken shajkastar zhүrgizdi Oral әskeri kenesinin raportynda 1785 zhyly nauryz Barak Satybaldyulynyn ekimyndyk zhasagymen үkimet әskerine karsy turgany zhazylgan Barak Satybaldyulynyn әskeri kүshi turaly baron O A Igelstromnyn imperator Ekaterina II ge zhazgan hatynda da ajtylady Batyrdyn tegeurindi karsylyk әreketteri orys otarshylarynyn zorlyk zombylygyn shektep Zhajyktyn on zhagalauyndagy kazak zherlerin saktap kaluga septigin tigizdi Batys Қazakstannyn otarlanuyn tezhep әskeri bekinisterdin koptep salynuyna zhol bermedi Barak Satybaldyulynyn esimi tabyn ruynyn uranyna ajnaldy Otbasy zhәne estelikOnyn erlikteri Barak batyr dastanyna arkau bolgan Baraktyn uly 1763 1846 men nemeresi Dәuit te atakty batyrlar bolgan Barak pen Asau batyrlar Sam kumynda Turysh auylynyn ontүstik shygysynda 15 km zherde zherlengen 1993 zhyly Baraktyn bejitine kүmbezdi kesene turgyzyldy DerekkozderAjbyn Enciklopediya Bas red B Ө Zhakyp Almaty Қazak enciklopediyasy 2011 880 bet ISBN 9965 893 73 H Mangystau enciklopediyasy Kompyuterlik baspa ortalygy 2007 Batys Қazakstan oblysy enciklopediyasy Almaty 2002 Қazakstan Ұlttyk encklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 ISBN 5 89800 123 9 Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet Bul makalada esh suret zhok Makalany zhetildiru үshin kazhetti suretti engizip komek beriniz Suretti koskannan kejin bul үlgini makaladan alastanyz Suretti mynnan tabuga bolady osy makalanyn takyrybyna bajlanysty suret Ortak korda tabyluy mүmkin makalanyn ozge til uikilerindegi nuskalaryn karap koriniz oziniz zhasagan suretti zhүkteniz avtorlyk kukykpen korgalgan suret kospanyz