Балиғатқа толу:
- 1) медицинада — жас организмнің анатомиялық және физиологиялық өзгерістер нәтижесінде ұрпақ беру қабілетіне жетуі. Ер балалармен салыстырғанда қыздар балиғатқа ерте толады. Балиғатқа толу барысында жас өспірімдердің сыртқы пішіні мен мінез-құлқында, даусында өзгерістер байқалады. Мысалы, қыздарда май түзілу қызметі күшейіп, ол терінің астына жиналады, ал, ер балаларда бұлшық ет қызметі артып, денесі сомданады. Қыздардың бойы өзімен құрдас ер балалардан әлдеқайда тез өседі. Балиғатқа толу қыздарда 18 — 20 жаста, ер балаларда 19 — 25 жаста аяқталған кезде, олардың бойының өсуі де тоқталады. Мұндай физиологиялық өзгерістер ішкі секреция (әсіресе, гипофизден) және жыныс бездерінен бөлінетін гормондарға байланысты болады. Балиғатқа толуда қыздар мен сыртқы дене пішіні өзгерумен қатар, ішкі жыныс мүшелерінде де өзгерістер пайда болады, сондықтан қыздарда 12 — 18 жастан бастап етеккір келеді де, ер балада шәуһет бөліне бастайды. Балиғатқа толу мерзімдеріне және оның дұрыс өтуіне баланың денсаулығы, күнделікті ішетін тамақ түрлері, тұрмыстық, экологиялық жағдайлар, климат, т.б. әсер етеді. Жасы жеткен жас өспірімдер Балиғатқа толу белгілері білінсе маман дәрігерге көрініп, оның кеңесін бұлжытпай орындауы қажет. Ата-ана, дәрігер жас өспірімдерге олардың организмінде пайда болған өзгерістер (етеккір, шәуһет, т.б.) туралы дұрыс түсінік беруі керек;
- 2) құқықта, қ. .
Дереккөздер
- «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, II том;
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Baligatka tolu 1 medicinada zhas organizmnin anatomiyalyk zhәne fiziologiyalyk ozgerister nәtizhesinde urpak beru kabiletine zhetui Er balalarmen salystyrganda kyzdar baligatka erte tolady Baligatka tolu barysynda zhas ospirimderdin syrtky pishini men minez kulkynda dausynda ozgerister bajkalady Mysaly kyzdarda maj tүzilu kyzmeti kүshejip ol terinin astyna zhinalady al er balalarda bulshyk et kyzmeti artyp denesi somdanady Қyzdardyn bojy ozimen kurdas er balalardan әldekajda tez osedi Baligatka tolu kyzdarda 18 20 zhasta er balalarda 19 25 zhasta ayaktalgan kezde olardyn bojynyn osui de toktalady Mundaj fiziologiyalyk ozgerister ishki sekreciya әsirese gipofizden zhәne zhynys bezderinen bolinetin gormondarga bajlanysty bolady Baligatka toluda kyzdar men syrtky dene pishini ozgerumen katar ishki zhynys mүshelerinde de ozgerister pajda bolady sondyktan kyzdarda 12 18 zhastan bastap etekkir keledi de er balada shәuһet boline bastajdy Baligatka tolu merzimderine zhәne onyn durys otuine balanyn densaulygy kүndelikti ishetin tamak tүrleri turmystyk ekologiyalyk zhagdajlar klimat t b әser etedi Zhasy zhetken zhas ospirimder Baligatka tolu belgileri bilinse maman dәrigerge korinip onyn kenesin bulzhytpaj oryndauy kazhet Ata ana dәriger zhas ospirimderge olardyn organizminde pajda bolgan ozgerister etekkir shәuһet t b turaly durys tүsinik berui kerek 2 kukykta k Er adam Derekkozder Қazakstan Ұlttyk encklopediya Bas redaktor Ә Nysanbaev Almaty Қazak enciklopediyasy Bas redakciyasy 1998 ISBN 5 89800 123 9 II tom Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet