Баб (атақ)

Баб - (арабша - қақпа) – орта ғасырдағы ислам дінін уағыздаушылардың құрметті атағы. Бабтар қазақ даласының оңтүстік өңірінде халық тарапынан жоғары құрметке ие болған. Қожа Ахмет Ясауидың «Сайрамда бар сансыз баб, Түркістанда түмен баб, Бабтар бабы Арыстан баб» деп айтатыны сондықтан. 9 – 10 ғасырларда жергілікті тайпалар – қыпшақ, қаңлы, , оғыз-салжұқтардан және әулетінен Бабтар көп шыққан. «Бабтардың бабы» есептелінген Арыстан баб Қожа Ахмет Ясауидың ұстазы болған. Оның шәкірті халық деп атаған. Академик Әлкей Марғұланның еңбектерінде халықтың Баба Түкті Шашты Әзіз Баба Түкті Шашты Әзізге қойған аты делінеді және шын есімі деп те көрсетіледі. Қожа Ахмет Ясауидың Баб атағын алған шәкірттері халыққа ислам дінін, араб жазуын үйретуге ден қойып, мектеп-медреселер салдырған. Ондай оқу орындары Түркістанда, Сауранда, Сығанақта, Отырарда, Сайрамда, Шымкентте, Созақта ашылған. Оларда , , , , , , (Маргубс) дәріс берген. Бұлардың барлығы да Қожа Ахмет Ясауидың адамгершілік, ақиқат, әділет жөніндегі «хикметтерін» қадірлеген, ағартушылық жұмыспен айналысқан.

Дереккөздер

1. Оңтүстік Қазақстан облысының энциклопедиясы
2. «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, I том
3. Отырар. Энциклопедия. – Алматы.«Арыс» баспасы, 2005 ISBN 9965-17-272-2
4. Ислам. Энциклопедиялық анықтамалық. Алматы: “Аруна Ltd.” ЖШС, 2010 ISBN 9965-26-322-1