Ақбақай алтын кен орны

Ақбақай алтын кен орны — Жамбыл облысы Мойынқұм ауданындағы Мойынқұм ауылынан солтүстік-шығысқа қарай 60 км жерде орналасқан. 1968 жылы геолог Д. Дүйсенбеков ашқан.

Ақбақай алтын кен орны
45°07′19″ с. е. 72°40′51″ ш. б. / 45.122° с. е. 72.6808° ш. б. / 45.122; 72.6808 ^(G) ^(O) ^(Я)Координаттар: 45°07′19″ с. е. 72°40′51″ ш. б. / 45.122° с. е. 72.6808° ш. б. / 45.122; 72.6808 ^(G) ^(O) ^(Я)^(T)
Ел	Қазақстан
Аймақ	Жамбыл облысы
Ашылған уақыты	1968 жыл
Статусы	өндірілуде
Жер қойнауын пайдаланушы	Алтыналмас
Ақбақай алтын кен орны
Ақбақай алтын кен орны

Жатыс сипаты, геологиялық құрылымы

Кен орны негізгі 5 тік құлайтын (Басты, Түкен т.б.) және 9 көлбеу жатқан желілерден тұрады. Желілердің ұзындығы 250 м-ден 600 м-ге дейін, қалыңдығы бірнеше см-ден 1,5-2 м-ге жетеді. Олар жан-жағынан березит тау жынысымен қоршалған кварц-желілі өзек түзейді. Кентас 900-1300 м тереңдікке дейін таралған. Кен түзілу процесі габбропорфирит және ашафит дайкалары жыныстарды жарып шыққаннан кейін, алтын-сүрмелі минералданумен аяқталған. Кен Қызылжар интрузивті кешенінің ішінде және девон жанартау тастекті шөгінді жыныстарының бойында қалыптасқан.

Кен орнындағы алтын түрлері

Кен орнында алтынның 4 түрі кездеседі:

• 1) арсенопирит минералы бойындағы ұнтақдисперсті алтын;
• 2) кварцтағы сеппе, ұя, желі түрінде шоғырланған бос алтын (өлшемдері 0,01-0,1 мм-ден бірнеше мм дейін);
• 3) кварц-карбонатты желілердегі түйіршік және қабыршақ түріндегі алтын;
• 4) гипергендік процеспен байланысты қабыршықты және дендритті алтын.

Алтынның орташа мөлшері жер бетіне жақын аралықта аса жоғары — 60-109 г/т, ал 500-600 м тереңдікте 7-10 г/т-ға дейін төмендейді. Ақбақай алтын кені Қазақстандағы ірі кен орны қатарына жатады, оның негізінде Ақбақай кен-байыту комбинаты салынған.

Дереккөздер

1. АТАМЕКЕН: Географиялық энциклопедия. / Бас ред. Б.Ө.Жақып. – Алматы: «Қазақ энциклопедиясы», 2011. – 648 бет. ISBN 9965-893-70-5