Дутов Александр Ильич (17.08.1879, Ресей, Орынбор облысы Орынбор станциясы — 7.03.1921, Қытай, ) — Орынбор казак-орыс әскерлерінің атаманы, генерал-лейтенант (1919). Николаев атты әскер училищесін және Ресей армиясы Бас штабының академиясын бітірген (1908). қатысқан. 1917 жылы Ақпан төңкерісінен кейін казак-орыс әскерлерінің бүкілресейлік одағы кеңесінің төрағасы болып сайланды. 1917 жылы маусымда кеңестік билікке қарсы Бүкілресейлік казактар съезін басқарды. 1917 жылы қыркүйекте Орынбор казак-орыс әскерінің атаманы және әскери үкіметтің төрағалығына сайланды. 1917 жылы қарашада Орынборда “” құрды. 1917 жылы қараша мен 1918 жылы сәуір аралығында қарсы көтеріліс жасады. 1918 жылдың қаңтарында көтерілісшілер (7 мыңға жуық адам) башқұрттар мен Алаш милициясының қолдауымен Орынбор, Троицк, Жоғары Орал қалаларын басып алды, Сібір мен Орта Азияны Кеңес өкіметі орталығымен жалғастыратын темір жол байланысын бұзды. 1918 жылы маусымда Дутов чехословак корпусының көмегімен Оралдағы Кеңес өкіметін жою үшін күрес ұйымдастырып, Орынбор кеңесінің большевик мүшелерін тұтқындап, әскери-революция комитетті талқандады. Кеңес өкіметі бұл қарсылықты көп күш жұмсап басып жаншыды. 1918 жылы қарашада Дутов әскерінің қалдығы армиясының құрамына кіріп, онда Дутов Орынбор жеке казак-орыс әскерін басқарды. Колчак армиясы кеңестік биліктен жеңіліс тапқан соң, Дутов өз әскерімен Жетісуға шегініп, 1920 жылы наурызда Қытайға өтіп кетті. Дутовты қаласында орналасқан өз штабында Кеңес өкіметінің Бүкілресейлік төтенше комитеті жіберген қазақстандық барлаушылар атып өлтірді. Осы оқиға “Қазақфильм” киностудиясы түсірген “Атаманның ақыры” фильміне арқау болған.
Дереккөздер
Қазақ энцклопедиясы
Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Dutov Aleksandr Ilich 17 08 1879 Resej Orynbor oblysy Orynbor stanciyasy 7 03 1921 Қytaj Orynbor kazak orys әskerlerinin atamany general lejtenant 1919 Nikolaev atty әsker uchilishesin zhәne Resej armiyasy Bas shtabynyn akademiyasyn bitirgen 1908 katyskan 1917 zhyly Akpan tonkerisinen kejin kazak orys әskerlerinin bүkilresejlik odagy kenesinin toragasy bolyp sajlandy 1917 zhyly mausymda kenestik bilikke karsy Bүkilresejlik kazaktar sezin baskardy 1917 zhyly kyrkүjekte Orynbor kazak orys әskerinin atamany zhәne әskeri үkimettin toragalygyna sajlandy 1917 zhyly karashada Orynborda kurdy 1917 zhyly karasha men 1918 zhyly sәuir aralygynda karsy koterilis zhasady 1918 zhyldyn kantarynda koterilisshiler 7 mynga zhuyk adam bashkurttar men Alash miliciyasynyn koldauymen Orynbor Troick Zhogary Oral kalalaryn basyp aldy Sibir men Orta Aziyany Kenes okimeti ortalygymen zhalgastyratyn temir zhol bajlanysyn buzdy 1918 zhyly mausymda Dutov chehoslovak korpusynyn komegimen Oraldagy Kenes okimetin zhoyu үshin kүres ujymdastyryp Orynbor kenesinin bolshevik mүshelerin tutkyndap әskeri revolyuciya komitetti talkandady Kenes okimeti bul karsylykty kop kүsh zhumsap basyp zhanshydy 1918 zhyly karashada Dutov әskerinin kaldygy armiyasynyn kuramyna kirip onda Dutov Orynbor zheke kazak orys әskerin baskardy Kolchak armiyasy kenestik bilikten zhenilis tapkan son Dutov oz әskerimen Zhetisuga sheginip 1920 zhyly nauryzda Қytajga otip ketti Dutovty kalasynda ornalaskan oz shtabynda Kenes okimetinin Bүkilresejlik totenshe komiteti zhibergen kazakstandyk barlaushylar atyp oltirdi Osy okiga Қazakfilm kinostudiyasy tүsirgen Atamannyn akyry filmine arkau bolgan DerekkozderҚazak encklopediyasy Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet