Премьер-лига (ағылш. Premier League) — ағылшын футбол клубтарына арналған кәсіпқой футбол лигасы (сонымен қатар бұл лигада Уэльстың кейбір клубтары қатыса алады). ең жоғарғы дивизион болып табылады. Лигада 20 клуб өнер көрсетеді. Чемпионат тамыз айынан мамыр айына дейін өтеді, әрбір команда 38 ойын өткізеді. 2016 жылға дейін Barclays Премьер-лигасы (ағылш. Barclays Premier League) деп аталып келді, 2016 жылдан бері турнирдің бас демеушісі жоқ. Англиядан тысқары аймақтарда «Ағылшын Премьер-лигасы» (English Premier League) деген атау жиі қолданылады.
Premier League | |
Құрылған жылы | 20 ақпан 1992 |
---|---|
Ел | Англия |
Командалар саны | 20 |
Ағымда | Манчестер Сити (7-ші титул) |
Ұлттық кубок: | Англия Кубогы |
Халықаралық кубок: | УЕФА Чемпиондар Лигасы УЕФА Еуропа Лигасы УЕФА Конференция лигасы |
Ең табысты команда | Манчестер Юнайтед (13 рет) (Премьер-Лига титулдары: 13 Барлық титулдары: 20) |
Хабар таратушы арналар | Sky Sports (негізгі көрсетілімдер) Sky Sports (үзінділер) |
Сайты | www.premierleague.com |
(2023/2024) |
Турнир 1992 жылдың 20 ақпанында «Футбол ассоциациясының Премьер-лигасы» (ағылш. FA Premier League) деген атаумен құрылды. Мұндай өзгеріс клубтары көбірек қаржы табу мақсатында 1888 жылы құрылған кету туралы шешім қабылдағаннан кейін орнады. Содан бері Премьер-лига әлемдегі ең танымал чемпионатқа айналды. Сонымен қатар ол қазіргі таңдағы әлемдегі ең табысты футбол лигасы болып табылады: (2007/08 маусымындағы) клубтардың тұрықты табысы 1,93 млрд фунтты(3,15 млрд доллар) құрады. Қазіргі уақытта, бойынша, Премьер-лига мақтылығы жөнінен испандық «Ла Лигадан» кейінгі Еуропадағы екінші ұлттық чемпионат болып табылады.
Премьер-лига тарихында 50 түрлі клуб өнер көрсетті (48-і Англиядан және 2-і Уэльстен), алайда оның 7-і ғана чемпиондық атаққа қол жеткізді: «Манчестер Юнайтед» (13 рет), «Манчестер Сити» (7 рет), «Челси» (5 рет), «Арсенал» (3 рет), «Блэкберн Роверс» (1 рет), «Лестер Сити» (1 рет) және Ливерпуль (1 рет). Қазіргі уақытта «Манчестер Сити» клубы чемпион болып табылады. Олар (2022/23 маусымында) Премьер-лигадағы өздерінің 7-ші титулына қол жеткізді.
Тарихы
Құрылу барысы
1970-ші жылдардағы ағылшын клубтарының еврокубогтардағы жақсы табыстарына қарамастан, 1980-ші жылдардың соңына таман ағылшын футболының тоқырауы сезілді. Стадиондар нашар жағдайда болды, футболда бұзақылық күнделікті әдетке айналды, оған қоса 1985 жылғы Эйзель трагедиясынан кейін барлық ағылшын клубтары еврокубогтардан шектетілді.1888 жылдан бері ағылшын футболындағы ең жоғарғы дивизионы саналып келген итальяндық Серия А мен испандық Ла Лигадан стадионға келушілер саны мен табыс дәрежесі бойынша едәуір артта қалып қойған еді, осы себептердің кесірінен кейбір алдыңғы қатарлы ағылшын футболшылары шетелге өнер көрсетуге кеткен болатын.Алайда 1990-шы жылдардың басында жағдай жақсы жаққа өзгере бастады: Англия құрамасы 1990 жылғы әлем чемпионатында жартылай финалға дейін жетіп, сәтті ойын көрсетті; УЕФА ағылшын клубтарын еврокубогтарға бесжылдық мерзімге дейін қатыстырмаған тыйымын 1990 жылы қайтарып алды. кейін жарияланды, баяндамада футбол стадиондарындағы қауіпсіздікті күшейту мақсатында бірнеше шаралар қарастырылды — ең алдымен стадиондардағы барлық трибуналарды отыруға арналған дәрежеге көшіру.
Маусым | Жеңімпаз | |||
---|---|---|---|---|
(1992/93) | Манчестер Юнайтед | |||
(1993/94) | Манчестер Юнайтед | |||
(1994/95) | Блэкберн Роверс | |||
(1995/96) | Манчестер Юнайтед | |||
(1996/97) | Манчестер Юнайтед | |||
(1997/98) | Арсенал | |||
(1998/99) | Манчестер Юнайтед | |||
(1999/00) | Манчестер Юнайтед | |||
(2000/01) | Манчестер Юнайтед | |||
(2001/02) | Арсенал | |||
(2002/03) | Манчестер Юнайтед | |||
(2003/04) | Арсенал | |||
(2004/05) | Челси | |||
(2005/06) | Челси | |||
(2006/07) | Манчестер Юнайтед | |||
(2007/08) | Манчестер Юнайтед | |||
(2008/09) | Манчестер Юнайтед | |||
(2009/10) | Челси | |||
(2010/11) | Манчестер Юнайтед | |||
(2011/12) | Манчестер Сити | |||
(2012/13) | Манчестер Юнайтед | |||
Манчестер Сити | ||||
Челси | ||||
Лестер Сити | ||||
(2016/17) | Челси | |||
(2017/18) | Манчестер Сити | |||
|
Телекөрсетілімдерден түсетін табыстың маңызы уақыт өткен сайын жоғарлай берді: 1986 жылғы телекөрсетілімдер үшін екіжылдық құқығын сату келісімінен 6,3 млн фунт көлемінде пайда тапса, 1988 жылғы жаңа төрт жылдық келісімшарттың табыс көлемі 44 млн фунтты құрады. 1988 жылғы келіссөздер болашақта Лиганың бөлінуінің алғашқы нышаны болды: он клуб турнирден шығып, жеке «супер-лига» құру ойымен Лиганы сескендірді, алайда ақыр соңында оларды турнирде қалуға көндірді. Бірақ стадиондардың жаңартылуы, келушілер саны мен билет сатылымдарынан түсетін табыс көлемінің өсуі елдің алдыңғы қатарлы клубтарының футболға келген жаңа табыс көздерінен көбірек пайда табу үшін Футбол лигасынан бөліну ойына қайтадан әкелді.
Құрылуы (1991)
маусымы аяқталғаннан кейін табыс көзіне түсетін ақша көлемін ұлғайту мақсатында жаңа лига кұру туралы ұсыныс келді. 1991 жылдың 17 шілдесінде кіретін клубтар Футбол ассоциациясының Премьер-лигасы(FA Premier League) деп аталған жаңа ұйымның негізгі қағидаларын бекітетін шартқа келісім қолын қояды. Жаңадан құрылған жоғарғы дивизион мен коммерциялық тәуелсіздік алды, және телетрансляциялар үшін көрсету құқықғын сату мен спонсорлық келеісімдерді жеке өзі жүргізе алды. Мұндай өзгерістер ағылшын клубтарының дәрежесін көтеріп, олардың еврокубогтарда сәтті өнер көрсетуі мен Еуропаның алдыңғы қатарлы клубтарын жеңуге септігін тигізеді, сонымен қатар әлемнің үздік футболшыларын чемпионатқа тарттырады деп саналды. Бұлардың барлығы 1991 жылы мүмкін емес нәрсе болып көрінді.
1992 жылы барлық 22 клубы ресми түрде Футбол лигасының құрамынан шықты, ал сол жылдың 27-ші маусымында Футбол ассоциациясының Премьер-лигасы құрылды. Бұл 104 жылы бойы қызмет еткен және осы кезге дейін құрамында төрт дивизионды иеленіп келген Футбол лигасының бөлінуі еді. Премьер-лига құрылғаннан кейін Футбол лигасының құрамында үш дивизион қалды. Алайда чемпионат форматы өзгерген жоқ: турнирге қатысушы командалар саны бұрынғыша Бірінші дивизиондағыдай болып қала берді(22 команда); Премьер-лига мен жаңа Бірінші дивизион арасындағы «жоғарлау мен төмендеу» ережесі бұрынғы Бірінші дивизион мен Екінші дивизионның арасындағыдай болып қала берді.
Премьер-лиганың негізін қалаған 22 клуб: «Арсенал», «Астон Вилла», «Блэкберн Роверс», «Челси», «Ковентри Сити», «Кристал Пэлас», «Эвертон», «Ипсвич Таун», «Лидс Юнайтед», «Ливерпуль», «Манчестер Сити», «Манчестер Юнайтед», «Мидлсбро», «Норвич Сити», «Ноттингем Форест», «, «Куинз Парк Рейнджерс», «Шеффилд Юнайтед», «, «Саутгемптон», «Тоттенхэм Хотспур» және «.
Дереккөздер
- Uefa give Swansea and Cardiff European assurance (ағыл.). (21 March 2012).
- Campbell, Dennis United (versus Liverpool) Nations (ағыл.). The Observer (6 January 2002).
- Premier League revenues near £2bn (ағыл.). BBC (4 June 2009).
- Рейтинг УЕФА для клубных турниров (орыс.). UEFA (2017).
- 1985: English teams banned after Heysel (ағыл.). BBC News. Басты дереккөзінен мұрағатталған 15 ақпан 2012.
- A History of The Premier League (ағыл.). PremierLeague.com. Басты дереккөзінен мұрағатталған 15 ақпан 2012.
- The Taylor Report (ағыл.). Footballnetwork.org. Басты дереккөзінен мұрағатталған 15 ақпан 2012.
- Crawford, Gerry Fact Sheet 8: British Football on Television (ағыл.). University of Leicester Centre for the Sociology of Sport. Басты дереккөзінен мұрағатталған 15 ақпан 2012.
- The History Of The Football League (ағыл.). The Football League. Басты дереккөзінен мұрағатталған 11 сәуір 2008.
- In the matter of an agreement between the Football Association Premier League Limited and the Football Association Limited and the Football League Limited and their respective member clubs (ағыл.). HM Courts Service (2006). Басты дереккөзінен мұрағатталған 27 қыркүйек 2007.
- A history of the Premier League (ағыл.). PremierLeague.com. Басты дереккөзінен мұрағатталған 15 ақпан 2012.
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Premer liga agylsh Premier League agylshyn futbol klubtaryna arnalgan kәsipkoj futbol ligasy sonymen katar bul ligada Uelstyn kejbir klubtary katysa alady en zhogargy divizion bolyp tabylady Ligada 20 klub oner korsetedi Chempionat tamyz ajynan mamyr ajyna dejin otedi әrbir komanda 38 ojyn otkizedi 2016 zhylga dejin Barclays Premer ligasy agylsh Barclays Premier League dep atalyp keldi 2016 zhyldan beri turnirdin bas demeushisi zhok Angliyadan tyskary ajmaktarda Agylshyn Premer ligasy English Premier League degen atau zhii koldanylady Agylshyn Premer ligasyPremier LeagueҚurylgan zhyly 20 akpan 1992El AngliyaKomandalar sany 20Agymda Manchester Siti 7 shi titul Ұlttyk kubok Angliya KubogyHalykaralyk kubok UEFA Chempiondar Ligasy UEFA Europa Ligasy UEFA Konferenciya ligasyEn tabysty komanda Manchester Yunajted 13 ret Premer Liga tituldary 13 Barlyk tituldary 20 Habar taratushy arnalar Sky Sports negizgi korsetilimder Sky Sports үzindiler Sajty www premierleague com2023 2024 Turnir 1992 zhyldyn 20 akpanynda Futbol associaciyasynyn Premer ligasy agylsh FA Premier League degen ataumen kuryldy Mundaj ozgeris klubtary kobirek karzhy tabu maksatynda 1888 zhyly kurylgan ketu turaly sheshim kabyldagannan kejin ornady Sodan beri Premer liga әlemdegi en tanymal chempionatka ajnaldy Sonymen katar ol kazirgi tandagy әlemdegi en tabysty futbol ligasy bolyp tabylady 2007 08 mausymyndagy klubtardyn turykty tabysy 1 93 mlrd funtty 3 15 mlrd dollar kurady Қazirgi uakytta bojynsha Premer liga maktylygy zhoninen ispandyk La Ligadan kejingi Europadagy ekinshi ulttyk chempionat bolyp tabylady Premer liga tarihynda 50 tүrli klub oner korsetti 48 i Angliyadan zhәne 2 i Uelsten alajda onyn 7 i gana chempiondyk atakka kol zhetkizdi Manchester Yunajted 13 ret Manchester Siti 7 ret Chelsi 5 ret Arsenal 3 ret Blekbern Rovers 1 ret Lester Siti 1 ret zhәne Liverpul 1 ret Қazirgi uakytta Manchester Siti kluby chempion bolyp tabylady Olar 2022 23 mausymynda Premer ligadagy ozderinin 7 shi titulyna kol zhetkizdi TarihyҚurylu barysy 1970 shi zhyldardagy agylshyn klubtarynyn evrokubogtardagy zhaksy tabystaryna karamastan 1980 shi zhyldardyn sonyna taman agylshyn futbolynyn tokyrauy sezildi Stadiondar nashar zhagdajda boldy futbolda buzakylyk kүndelikti әdetke ajnaldy ogan kosa 1985 zhylgy Ejzel tragediyasynan kejin barlyk agylshyn klubtary evrokubogtardan shektetildi 1888 zhyldan beri agylshyn futbolyndagy en zhogargy diviziony sanalyp kelgen italyandyk Seriya A men ispandyk La Ligadan stadionga kelushiler sany men tabys dәrezhesi bojynsha edәuir artta kalyp kojgan edi osy sebepterdin kesirinen kejbir aldyngy katarly agylshyn futbolshylary shetelge oner korsetuge ketken bolatyn Alajda 1990 shy zhyldardyn basynda zhagdaj zhaksy zhakka ozgere bastady Angliya kuramasy 1990 zhylgy әlem chempionatynda zhartylaj finalga dejin zhetip sәtti ojyn korsetti UEFA agylshyn klubtaryn evrokubogtarga beszhyldyk merzimge dejin katystyrmagan tyjymyn 1990 zhyly kajtaryp aldy kejin zhariyalandy bayandamada futbol stadiondaryndagy kauipsizdikti kүshejtu maksatynda birneshe sharalar karastyryldy en aldymen stadiondardagy barlyk tribunalardy otyruga arnalgan dәrezhege koshiru Premer liga chempiondary Mausym Zhenimpaz1992 93 Manchester Yunajted1993 94 Manchester Yunajted1994 95 Blekbern Rovers1995 96 Manchester Yunajted1996 97 Manchester Yunajted1997 98 Arsenal1998 99 Manchester Yunajted1999 00 Manchester Yunajted2000 01 Manchester Yunajted2001 02 Arsenal2002 03 Manchester Yunajted2003 04 Arsenal2004 05 Chelsi2005 06 Chelsi2006 07 Manchester Yunajted2007 08 Manchester Yunajted2008 09 Manchester Yunajted2009 10 Chelsi2010 11 Manchester Yunajted2011 12 Manchester Siti2012 13 Manchester YunajtedManchester SitiChelsiLester Siti2016 17 Chelsi2017 18 Manchester SitiTagy karanyz Telekorsetilimderden tүsetin tabystyn manyzy uakyt otken sajyn zhogarlaj berdi 1986 zhylgy telekorsetilimder үshin ekizhyldyk kukygyn satu kelisiminen 6 3 mln funt koleminde pajda tapsa 1988 zhylgy zhana tort zhyldyk kelisimsharttyn tabys kolemi 44 mln funtty kurady 1988 zhylgy kelissozder bolashakta Liganyn bolinuinin algashky nyshany boldy on klub turnirden shygyp zheke super liga kuru ojymen Ligany seskendirdi alajda akyr sonynda olardy turnirde kaluga kondirdi Birak stadiondardyn zhanartyluy kelushiler sany men bilet satylymdarynan tүsetin tabys koleminin osui eldin aldyngy katarly klubtarynyn futbolga kelgen zhana tabys kozderinen kobirek pajda tabu үshin Futbol ligasynan bolinu ojyna kajtadan әkeldi Қuryluy 1991 mausymy ayaktalgannan kejin tabys kozine tүsetin aksha kolemin ulgajtu maksatynda zhana liga kuru turaly usynys keldi 1991 zhyldyn 17 shildesinde kiretin klubtar Futbol associaciyasynyn Premer ligasy FA Premier League dep atalgan zhana ujymnyn negizgi kagidalaryn bekitetin shartka kelisim kolyn koyady Zhanadan kurylgan zhogargy divizion men kommerciyalyk tәuelsizdik aldy zhәne teletranslyaciyalar үshin korsetu kukykgyn satu men sponsorlyk keleisimderdi zheke ozi zhүrgize aldy Mundaj ozgerister agylshyn klubtarynyn dәrezhesin koterip olardyn evrokubogtarda sәtti oner korsetui men Europanyn aldyngy katarly klubtaryn zhenuge septigin tigizedi sonymen katar әlemnin үzdik futbolshylaryn chempionatka tarttyrady dep sanaldy Bulardyn barlygy 1991 zhyly mүmkin emes nәrse bolyp korindi 1992 zhyly barlyk 22 kluby resmi tүrde Futbol ligasynyn kuramynan shykty al sol zhyldyn 27 shi mausymynda Futbol associaciyasynyn Premer ligasy kuryldy Bul 104 zhyly bojy kyzmet etken zhәne osy kezge dejin kuramynda tort diviziondy ielenip kelgen Futbol ligasynyn bolinui edi Premer liga kurylgannan kejin Futbol ligasynyn kuramynda үsh divizion kaldy Alajda chempionat formaty ozgergen zhok turnirge katysushy komandalar sany buryngysha Birinshi diviziondagydaj bolyp kala berdi 22 komanda Premer liga men zhana Birinshi divizion arasyndagy zhogarlau men tomendeu erezhesi buryngy Birinshi divizion men Ekinshi divizionnyn arasyndagydaj bolyp kala berdi Premer liganyn negizin kalagan 22 klub Arsenal Aston Villa Blekbern Rovers Chelsi Koventri Siti Kristal Pelas Everton Ipsvich Taun Lids Yunajted Liverpul Manchester Siti Manchester Yunajted Midlsbro Norvich Siti Nottingem Forest Kuinz Park Rejndzhers Sheffild Yunajted Sautgempton Tottenhem Hotspur zhәne DerekkozderUefa give Swansea and Cardiff European assurance agyl 21 March 2012 Campbell Dennis United versus Liverpool Nations agyl The Observer 6 January 2002 Premier League revenues near 2bn agyl BBC 4 June 2009 Rejting UEFA dlya klubnyh turnirov orys UEFA 2017 1985 English teams banned after Heysel agyl BBC News Basty derekkozinen muragattalgan 15 akpan 2012 A History of The Premier League agyl PremierLeague com Basty derekkozinen muragattalgan 15 akpan 2012 The Taylor Report agyl Footballnetwork org Basty derekkozinen muragattalgan 15 akpan 2012 Crawford Gerry Fact Sheet 8 British Football on Television agyl University of Leicester Centre for the Sociology of Sport Basty derekkozinen muragattalgan 15 akpan 2012 The History Of The Football League agyl The Football League Basty derekkozinen muragattalgan 11 sәuir 2008 In the matter of an agreement between the Football Association Premier League Limited and the Football Association Limited and the Football League Limited and their respective member clubs agyl HM Courts Service 2006 Basty derekkozinen muragattalgan 27 kyrkүjek 2007 A history of the Premier League agyl PremierLeague com Basty derekkozinen muragattalgan 15 akpan 2012