Кластер ағылш cluster белгілі өз сипаттары бар дербес бірлік деп саналатын бірнеше біртектес даналарды бір топқа бірлеті

Кластер (ағылш. cluster) — белгілі өз сипаттары бар, дербес бірлік деп саналатын, бірнеше біртектес даналарды бір топқа бірлетіруі.

Кластер - жеке компаниялардың ерікті бірлестігі; басқарудың желілік үлгісінен негізделген және ғаламдық экономика жағдайына ыңғайлана алатын инновациялық-бағытталған өндірістік-коммерциялық құрылым. Кластерлерді құру және дамыту теориясы мен тәжірибесі жаһандануға жауап ретінде пайда болды. Жаһандану аймақтардың жеке өзіндік ерекшеліктерін тегістеп, жойып жібереді және униполярлы әлем құруға жағдай жасап, экономикалық кеңістікті гомогендендіреді. 1990-шы жылдары жаһанданумен бәсекелесуші экономикалық белсенділіктің кластерлену үрдісі белең ала бастады, яғни, экономиканың нақтылы салаларына сүйенетін және аймақтың өзіндік ерекшеліктерін пайдаланатын аймақтық белсенділікті ықшамдандыру. Кластерлердің бәсекеге қабілеттілігі мен теориясының негізгі ережелерін 1990 жылы Гарвард М.Портер жасады. Бұған дейінгі аймақтық дамудың әртүрлі стратегияларынан, оның ішінде 70-ші жылдары аса танымал болған "өсу орталықтарынан" принңиптік айырмашылығы жағымсыз кері байланыстың орнына жағымдысын орнатуды мақсат етті. "Өсу орталықтарын" құру жөніндегі әкімшілік-еріктік шешімдердің, тікелей мемлекеттік реттеудің, әлеуметтік маңызды, бірақ бәсекеге қабілетсіз өндіріс орындарын мем¬лекеттік қолдау және аймақтық экономикаларды "теңдестіру" тұжырымдамасының орнына дамудың жағымды спиралын жүзеге асыратын жаңа инновациялық үлгіге түбегейлі көшу орын алды. Бұл үлгі экономикалардың "тиімділігі" тұжырымдамасын қолданады, бастаманы төменнен ынталандырады, күрделі аймақтарда "автономды іске қосу механизмдерін", жеке алғанда start up (венчурлы компанияларды) түрін¬дегі мекемелерді қалыптастыруға сүйенеді, (Public Privete Partnership - мемлекеттік және жеке секторлардың әріптестігі) критерийлерін жетекшілікке алады. Кластердің классикалық мы¬салы - АҚШ-тағы Силикон алқабы. Оның негізі 1990 жылыжергілікті биліктің және күш салуының арқасында қаланды. Қазіргі таңда осы кластердің айналасында 2,5 миллион. Адам жұмыс істейтін, шамамен 20000-дай start up венчурлық компаниялар топтасқан. Кластерлер аймақтық мазмұнда болғанымен, олардың көпшілігі әлемдік танымалдыққа ие болды. Ол Детройттағы көлік кластері, кино саласында - Голливуд, банк және сағат - Швейцарияда, қаржылық – Лондонның , модельдік - Милан мен Парижде, хайтек және - Сиэтлде. Мынадай жаңа кластерлер қарқынды дамуда - "Жаңа Детройт" (), Шанхай ауданында, ауданындағы (Silicon Fen), хайтек-кластер (Үндістан). Кластерлік тәсілдің орасан зор мүмкіндіктерін Финляндия кәрсетуде. университет базасында құрылған, Полярлы шеңбердің ең шетіндегі IТ-телекомдық кластер осы саладағы әлемдік көшбасшыға айналды. 1992 жылы ұшырылған оның қозғаушы күші - . Кластерге 120 астам компаниялар кіреді. Жағымды орта - - медицина және биотехнологиялар саласында, тағы бір кластерді құруға жағдай туғызды, оған 50 астам компания кіреді. Мұндай клас¬терлік тәсіл РРР критерийлерінің үстемдігімен қатар Финляндияға әлемнің бәсекеге қабілетті елдерінің қатарында топ бастауға мүмкіндік туғызуда. Кластерлерді құру үшін келесідей жағдайлар қажет: елде (яғни, макродеңгейде) және аймақтық деңгейде осыған сәйкес инновациялық орта қалыптастыру; аймақтың инфрақұрылымдық артықшылықтарын анықтау және пайдалану; аймаққа тән ділдік ерекшеліктер мен тарихи мұраларды және халықтың дәстүрін қолдану; аймақтық биліктің жергілікті деңгейде бәсекелестікті ынталандыруы; start up сипатындағы мекемелерді қалыптастыруда жергілікті билік тарапынан кәсіпкерлерге кеңес беру, біліми қызмет көрсету арқылы қолдау және т.б.

:

Кластер (деректер сақтау бірлігі) — компьютерлердің алмалы (иілгіш) немесе тұрғылықты дискілеріндесақталатын дерек көлемін өлшеу бірлігі;
— кең жиілікті қосылымбен бірлестірілген, пайдаланушы көзқарасы бойынша бірыңғайлы жабдық қоры боп көрсетілетін, компьютер тобы;
— бірдей ұқсас сұраныстарды өңдететін бірыңғайлы қор деп пайдаланатын логикалық бірлестірілген сервер тобы;
— объединение данных из различных таблиц для ускорения выполнения сложных запросов;
— блогтарды басқаратындардың белгілі сипаттары бар бірлестігі;

Астрономияда:

— тартылыс күштерімен бірі бірімен байланыстырылған жұлдыз тобы;
— бірнеше галактикалары бар ұланғайыр құрылым.

Басқа мағыналар:

Тақырып тұтастығы бар іздеу нәтижелерінің жиыны ғұрлы ;
— санақ жиынтығының біртұқымдас даналар табы;
— бірнеше атом не молекула күрделі бірлестігі;
— корреляция байланысы бар қарапайым бөлшектер тобы;
— бірі біріне жақын тіл не диалект тобы;
Кластер (экономика) — бірі біріне байланысты өндіріс сала тобы.

Бұл — айрық бет. Көп мағыналы термин сұралғанда, оның мағыналарын ажыратып, қолданушыны тиісті мақалаға бағыттау үшін жасалған. Қандай да бір ішкі сілтеме осы бетке бағыттаса, сілтемені өзгертіп, тиісті бетіне тікелей сілтейтін қылып өзгертіңіз.

Дереккөздер

Саяси түсіндірме сөздік. – Алматы, 2007. ISBN 9965-32-491-3

Бұл — мақаланың бастамасы.
Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз.
Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет.

[1] Саяси түсіндірме сөздік. – Алматы, 2007. ISBN 9965-32-491-3