Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Мысық көзі тұмандығы (NGC 6543) — аспандағы ең танымал ғаламшарлық тұмандықтардың бірі. Оның ең танымал ерекшелігі тұмандықтың орталық аймағында осы керемет кең бұрышты кескінде көрінеді. Композициялық кескін өте жоғары және төменгі ысырма жылдамдықтарын біріктіріп, сыртқы әлсіз сәуле жиегін анықтайды. Бұл тұмандық Жерден шамамен 3 мың жарық жылы қашықтықта солтүстік жарты шардағы Айдаһар шоқжұлдызында орналасқан, ал сыртқы сәуле жиегі 5 жарық жылына созылған деп есептеледі. Астрономдар ашқан ең алғашқы ғаламшарлық тұмандықтардың бірі, бірақ оның құрылымы ең күрделі болып табылады. Ғаламшарлық тұмандықтар Күн тәрізді жұлдыздар өздерінің сыртқы газ қабаттарынан босатылған кезде пайда болатыны белгілі, олар таңғажайып және күрделі формалары бар жұлдыздың қыздыру ядросының сәулелерімен жарықтандырылған жарқын тұманды құрайды. Ғаламшарлық тұмандықтың фазасы шамамен 10 000 жыл деп есептелсе, астрономдар бұл сәуле жиегінің сыртқы жіп тәрізді бөліктерін 50-90 000 жыл деп есептейді. NGC 6552 спиральды галактикасы сол жақта көрінетін NGC 6543 ғаламшарлық тұмандықтың қырағы көзінен 50 миллион жарық жылы қашықтықта орналасқан.
| Мысық көзі тұмандығы | |
 | |
| Зерттелу тарихы | |
|---|---|
| Ашушы | |
| Ашылу уақыты | |
| Бақылау мәліметтері ((Дәуірі): J2000.0) | |
| Шоқжұлдызы | |
| Тура шарықтауы |
|
| Еңісуі |
|
| Көрінерлік өлшемі | 23″×17″ (орталық) |
| Көрінерлік жұлдыздық шамасы mV | −1,9 |
| Фотографиялық жұлдыздық шамасы mB | 8,8 |
| Сипаттамалары | |
| Қашықтығы | 3,3 ± 0,9 тыс. жарық жылы (1,0 ± 0,3 к пк) |
| Радиусы | 0,2 жарық жылы |
| Өзге атаулары | |
| NGC 6543, PK 96+29.1, 7ZW 759 | |
Қызықты фактілер
Тұмандықтың өзінен басқа, оның сәулелік жиегіне назары аударылады, ол шамамен 5 жарық жылы қашықтыққа созылады (тұмандықтың өзі 0,2 жарық жылы). Сәуле жиегінің жасы 50 000-нан 90 000 жылға дейін деп есептеледі (тұмандықтың өзі шамамен 1000 жыл). Полюстің жұлдызына жақын орналасуына байланысты (және, сәйкесінше, солтүстік жарты шарда жақсы бақылау жағдайлары), мысық көзі ең зерттелген тұмандықтардың бірі болып табылады. -ның "Хаббл" ғарыштық телескопынан алынған егжей-тегжейлі суретте Мысық көзі тұмандығы Толкие кітабынің әйгілі "Сақиналар иесі" (Властелин колец) фильмі негізінде түсірілген зұлым сиқыршы Сауронның жын-шайтан көзіне ұқсайды.
Ерекшелігі
1994 жылы Хаббл NGC 6543 таңқаларлықтай күрделі құрылымдарды, соның ішінде газдың концентрлі қабықшаларын, жылдам қозғалатын газдың ағындарын және ерекше соққыдан туындаған газ тораптарын қамтитынын көрсетті. Хабблдың ACS (сауалнамаға арналған жетілдірілген камера) камерасындағы жаңа сурет он бір немесе одан да көп концентрлі сақинаны, басқаша айтқанда, Мысық көзі тұмандығының айналасындағы снарядтарды көрсетеді. Әрбір осындай сақина - бұл іс жүзінде аспан сферасына проекцияланған сфералық көпіршіктің кесіндісі, сондықтан олар сыртқы контур бойымен өте жарқын көрінеді. Бұл жұлдызды конвульсиялар (конвульсия — дененің дірілдеуі) шаң қабықтарын құрды, олардың әрқайсысы өзіміздің Күн жүйесіндегі барлық ғаламшарлардың массасын (немесе Күн массасының бір пайызын) құрайды. Бұл концентрлі көпіршіктер сөніп бара жатқан жұлдыздың айналасында қабатты, пияз тәрізді құрылымды құрайды. Олардың кеңеюі 1994, 1997, 2000 және 2002 жылдары алынған Хаббл суреттерін салыстыру кезінде байқалады. Соңғы уақытқа дейін ғаламшарлық тұмандықтың айналасындағы мұндай қабықтар сирек кездеседі деп сенген. Алайда, испандық Романо Корради және оның әріптестері 2004 жылдың сәуірінде Еуропалық Астрономия және Астрофизика (Astronomy and Astrophysics) журналында жарияланған мақаласында бұл сақиналардың пайда болуы ереже екенін көрсетті. Жұлдыздың өмірінің соңында заттың жоғалуы 1500 жыл сайын қайталануы мүмкін екендігі астрономдарға таңқаларлық жағдай болды. Бұл факт бойынша бірнеше түсініктемелер ұсынылды, соның ішінде біздің күніміздегі Күн дақтарының циклына ұқсас магниттік белсенділік циклдарының әрекеті, сөніп бара жатқан жұлдызды айналып өтетін жұлдыз серігі (немесе серіктері) әрекеті және жұлдызды пульсациялар. Тағы бір мүмкін түсіндірме заттың бір рет қана шығарылғандығын және сақина жүйесі кейін шығарылған материалда толқындардың пайда болуына байланысты кейінірек пайда болғанын білдіреді.
Дереккөздер
- Туманность Кошачий глаз (NGC 6543)
- Фантастические скульптуры в Туманности Кошачий Глаз
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Mysyk kozi tumandygy NGC 6543 aspandagy en tanymal galamsharlyk tumandyktardyn biri Onyn en tanymal ereksheligi tumandyktyn ortalyk ajmagynda osy keremet ken buryshty keskinde korinedi Kompoziciyalyk keskin ote zhogary zhәne tomengi ysyrma zhyldamdyktaryn biriktirip syrtky әlsiz sәule zhiegin anyktajdy Bul tumandyk Zherden shamamen 3 myn zharyk zhyly kashyktykta soltүstik zharty shardagy Ajdaһar shokzhuldyzynda ornalaskan al syrtky sәule zhiegi 5 zharyk zhylyna sozylgan dep esepteledi Astronomdar ashkan en algashky galamsharlyk tumandyktardyn biri birak onyn kurylymy en kүrdeli bolyp tabylady Ғalamsharlyk tumandyktar Kүn tәrizdi zhuldyzdar ozderinin syrtky gaz kabattarynan bosatylgan kezde pajda bolatyny belgili olar tangazhajyp zhәne kүrdeli formalary bar zhuldyzdyn kyzdyru yadrosynyn sәulelerimen zharyktandyrylgan zharkyn tumandy kurajdy Ғalamsharlyk tumandyktyn fazasy shamamen 10 000 zhyl dep eseptelse astronomdar bul sәule zhieginin syrtky zhip tәrizdi bolikterin 50 90 000 zhyl dep eseptejdi NGC 6552 spiraldy galaktikasy sol zhakta korinetin NGC 6543 galamsharlyk tumandyktyn kyragy kozinen 50 million zharyk zhyly kashyktykta ornalaskan Mysyk kozi tumandygyZerttelu tarihyAshushyUilyam GershelAshylu uakyty15 akpan 1786 zhylBakylau mәlimetteri Dәuiri J2000 0 ShokzhuldyzyAjdaһarTura sharyktauy17h 58m 33 42sEnisui 66 37 59 52 Korinerlik olshemi23 17 ortalyk 5 8 galo Korinerlik zhuldyzdyk shamasy mV 1 9Fotografiyalyk zhuldyzdyk shamasy mB8 8SipattamalaryҚashyktygy3 3 0 9 tys zharyk zhyly 1 0 0 3 k pk Radiusy0 2 zharyk zhylyӨzge ataularyNGC 6543 PK 96 29 1 7ZW 759Қyzykty faktilerTumandyktyn ozinen baska onyn sәulelik zhiegine nazary audarylady ol shamamen 5 zharyk zhyly kashyktykka sozylady tumandyktyn ozi 0 2 zharyk zhyly Sәule zhieginin zhasy 50 000 nan 90 000 zhylga dejin dep esepteledi tumandyktyn ozi shamamen 1000 zhyl Polyustin zhuldyzyna zhakyn ornalasuyna bajlanysty zhәne sәjkesinshe soltүstik zharty sharda zhaksy bakylau zhagdajlary mysyk kozi en zerttelgen tumandyktardyn biri bolyp tabylady nyn Habbl garyshtyk teleskopynan alyngan egzhej tegzhejli surette Mysyk kozi tumandygy Tolkie kitabynin әjgili Sakinalar iesi Vlastelin kolec filmi negizinde tүsirilgen zulym sikyrshy Sauronnyn zhyn shajtan kozine uksajdy Ereksheligi1994 zhyly Habbl NGC 6543 tankalarlyktaj kүrdeli kurylymdardy sonyn ishinde gazdyn koncentrli kabykshalaryn zhyldam kozgalatyn gazdyn agyndaryn zhәne erekshe sokkydan tuyndagan gaz toraptaryn kamtitynyn korsetti Habbldyn ACS saualnamaga arnalgan zhetildirilgen kamera kamerasyndagy zhana suret on bir nemese odan da kop koncentrli sakinany baskasha ajtkanda Mysyk kozi tumandygynyn ajnalasyndagy snaryadtardy korsetedi Әrbir osyndaj sakina bul is zhүzinde aspan sferasyna proekciyalangan sferalyk kopirshiktin kesindisi sondyktan olar syrtky kontur bojymen ote zharkyn korinedi Bul zhuldyzdy konvulsiyalar konvulsiya denenin dirildeui shan kabyktaryn kurdy olardyn әrkajsysy ozimizdin Kүn zhүjesindegi barlyk galamsharlardyn massasyn nemese Kүn massasynyn bir pajyzyn kurajdy Bul koncentrli kopirshikter sonip bara zhatkan zhuldyzdyn ajnalasynda kabatty piyaz tәrizdi kurylymdy kurajdy Olardyn keneyui 1994 1997 2000 zhәne 2002 zhyldary alyngan Habbl suretterin salystyru kezinde bajkalady Songy uakytka dejin galamsharlyk tumandyktyn ajnalasyndagy mundaj kabyktar sirek kezdesedi dep sengen Alajda ispandyk Romano Korradi zhәne onyn әriptesteri 2004 zhyldyn sәuirinde Europalyk Astronomiya zhәne Astrofizika Astronomy and Astrophysics zhurnalynda zhariyalangan makalasynda bul sakinalardyn pajda boluy erezhe ekenin korsetti Zhuldyzdyn omirinin sonynda zattyn zhogaluy 1500 zhyl sajyn kajtalanuy mүmkin ekendigi astronomdarga tankalarlyk zhagdaj boldy Bul fakt bojynsha birneshe tүsiniktemeler usynyldy sonyn ishinde bizdin kүnimizdegi Kүn daktarynyn ciklyna uksas magnittik belsendilik cikldarynyn әreketi sonip bara zhatkan zhuldyzdy ajnalyp otetin zhuldyz serigi nemese serikteri әreketi zhәne zhuldyzdy pulsaciyalar Tagy bir mүmkin tүsindirme zattyn bir ret kana shygarylgandygyn zhәne sakina zhүjesi kejin shygarylgan materialda tolkyndardyn pajda boluyna bajlanysty kejinirek pajda bolganyn bildiredi DerekkozderTumannost Koshachij glaz NGC 6543 Fantasticheskie skulptury v Tumannosti Koshachij Glaz