Бұл мақалада Кореяның XX ғасырға дейінгі тарихы, яғни Солтүстік және Оңтүстік Корея болып, екіге дейінгі кезең тарихы баяндалады.
Ерте тарих
Археологиялық қазба қалдықтары бойынша Корей түбегінде алғаш рет адамдар осыдан 70 мың жыл бұрын пайда болған. , , және провинцияларында палеолит кезеңіне жататын көптеген тастан жасалған еңбек құралдарының қалдықтары табылған. Сол кездегі адамдар үңгірді мекен еткен, сондай-ақ жұпыны үйлер тұрғызған.
Ежелгі Чосон
Аңыз бойынша Корея халқының негізін қалаушылар Тангун атты аспан иесі мен әйел-аюдың ұлы. Бұл оқиға б.з.д. 1300 жылы болған. Тарихшылар Ежелгі Чосон (Ко Чосон) кезеңін Кореяның ең бастапқы кезеңдерінің бірі деп ойлауда. Ежелгі Чосон аумағы Солтүстік Кореяның түбек аралығы мен Ляодун түбегі аралығында орналасқан.
Ерте мемлекеттер (б.з.б. 108 — III ғасыр)
Ко Чосон мемлекеті құлдырағаннан кейін،оның орнына жаңадан 3 мемлекет құрыла бастады. Ол мемлекеттер Махан, Чинхан және Пёнхан. Онымен қоса Ко Чосон ыдырағаннан кейін
Силла, Пэкче және Когурё секілді феодалды мемлекеттер пайда болды. Кейіннен 676 жылы Пэкче мен Когурё Силла елінен жеңіліп Силла елінің аумағына кірді.Жаңа құрылған бұл мемлекет Біріккен Силла деп аталса 935 жылы Корё мемлекеті деген атпен белгілі бола бастады. Дәл осы уақытта Пархэ мемлекеті дами бастады.
Бұл Кореядағы будда дінінің гүлденген сәті еді.
Үш патшалық
«Үш корей мемлекеті» - бұл б.з.д. I-ші ғасырдан б.з. VII ғасырға дейін Корей түбегі мен Маньчжурияны басып алған Когурё, және Силла атты ерте феодалдық корей мемлекеттерінің атауы. Бұл мемлекеттер Қытай жаулап алушыларына қарсы күрес барысында құрылды. Үш мемлекет деп аталатын кезеңде және одан ертеректе басқа кішігірім рулық құрылымдар мен мемлекеттер де болған, соның ішінде Кая, , , және т.б.
Тарихы
Силла аңызға айналған кезде -дің айтуы бойынша үш мемлекет кезеңі б.з.д. 57 жылы басталған. Бүгінгі Қытай мен КХДР-ын бөліп тұрған өзенінің солтүстігі мен оңтүстігінде орналасқан Когурё мемлекеті біздің дәуірімізге дейінгі б.з.д. 37 жылы Қытайдан тәуелсіздікке қол жеткізді. Б.з.д. 18 жылы Когурё билеушісінің екі ұлы мұрагерлік үшін күрескісі келмей, елден қашып, түбектің оңтүстік-батысында Пэкче мемлекетін құрды. Пэкченің астанасы Хансон болды, кейінірек Унчхон (қазіргі ), соңында Собури болды.
Тарихи көрініс бірнеше ерекшеленеді.
Корей тілінен аударғанда «үш мемлекет» дегенді білдіретін «Самгук» сөзі « және « классикалық мәтіндерінің корей атауларында қолданылған. Бұл Қытайдың үш патшалығына еліктеу.
Когурёның алғашқы тарихи расталған билеушісі Юри болды. Оның қайтыс болған күні ғана сенімді түрде белгілі - 18 жыл. Когурё 3 ғасырға дейін империяға айналды. Ол бұл мәртебені басынан бастап талап етті. Оның тарихында екі астанасы болған: 427 жылға дейін - Куннэ, оның орналасқан жері белгісіз, бірақ қытай ұлттық дереккөздері оны Қытайға орналастырған және Пхеньян (427 жылдан кейін).
Шамамен 234 жылы тайпалық одағы мемлекетіне айналды. Мемлекеттің астанасы Виресон қаласы болды, оның орналасқан жері нақтыланбаған. Бірақ, шамасы, ол Асан аймағында болған. Оңтүстік Кореяның ультраұлттық тарихнамасы оны қазіргі Сеулге орналастырғанымен, бұған негіз жоқ.
356 жылы тайпалық одағы Силла мемлекетіне айналды. Силланың астанасы - Сораболь, қазіргі Кёнджу.
356 жылы Будда дінін уағыздаушылар Силлаға келді, онда буддизм мемлекеттік дінге айналды, бұл Чиннан Силлаға өзін-өзі анықтауды өзгертуге себеп болды. 372 жылы буддистік уағыздаушылар Когурёге де келді, оларды салқындықпен қарсы алды, дегенмен олар шаманизмге негізделген өздерінің синкреттік культтарына өздерінің наным-сенімдерін ішінара енгізді. 384 жылы олар Буддизм мемлекеттік дінге айналған Пэкчеге жетті.
Силла мемлекеті 512 жылы тайпалық одағына бас иіп, 562 жылы Кая тайпалық одағын жаулап алды.
Үш корей мемлекетінің территориясының кеңеюімен олардың арасында бүкіл Корея түбегінде үстемдік ету үшін күрес басталды, оны Қытайдың феодалдық билеушілері өз мақсаттарына пайдалануға тырысты. Император 612 жылы үлкен армияны жабдықтап, оны Когурёні жаулап алу жорығына жіберді, бірақ жеңіліске ұшырады.
644 жылдан бастап қытайлық әулеті Когурёға қарсы бірқатар сәтсіз жорықтар жүргізді. Тек Силламен одақтасу Тан әулетіне 660 жылы алдымен Пэкче армиясын, ал 668 жылы - Когурёні жеңуге мүмкіндік берді. Тан әулеті Когурё мен Пэкченің барлық жерлерін қауіпсіздендіруге үміттенген. Бірақ 668 жылы Пэкче территориясын сол жерде қытайлық мүдделерді қорғау деген желеумен өзін Қытайдың вассалы деп таныған Силла мемлекеті қосып алды. 676 жылы басталды, сол кезде Силланың шекаралары Тедон өзеніне дейін көтерілді. Одан кейінгі кезең Оңтүстік Корея тарихнамасында «Біріккен Силла» деп аталады, дегенмен техникалық жағынан осы кезеңде Корей түбегі толықтай біріктірілмеген, ал Хамгён мен Тэдон өзенінің солтүстігіндегі территориялар тунгус-маньчжур мемлекетінің бақылауына өтті.
Пэкче және Біріккен Силла
Кейінгі үш патшалық
Корё
Корё атауы 918-936 жылдары ел атауы ретінде қолданысқа ие бола бастады.
Корея сөзі Корё сөзінен шыққан.
Моңғол шапқыншылығы
1231 жылы Моңғол империясы Корёны қосып ала бастады және 25 жылдық күрестен кейін Корё патша моңғолдың бөлігі болуға мәжбүр болды. Корея келесі 80 жылды Шыңғыс хан әулетінің билігінде өткізді. Моңғолдарға алғашқы сый-құрмет 1241 жылдан басталады; моңғол императорларының сарайында корей билеушілері үнемі пайда болды; тақ мұрагерлері де сонда өмір сүрді, әкесі қайтыс болғаннан кейін ғана өз еліне оралып, тақты (моңғол императорының рұқсатымен) иемдену үшін оралды; кейбір жағдайларда корей билеушілері де, оның айналасындағылар да моңғол костюмін киген.
XIV ғасырдың ортасында Моңғол империясы ішкі жанжалдармен ыдырап, ақырындап жойыла бастады, ал Конмин патша моңғол тәуелділігінен арыла алды.
Юань әулеті Қытайда құлап, Мин әулеті билік құрған кезде Корё екіұшты жағдайға тап болды: бір жағынан ол өзінің жаңа әулетке деген вассалдық қатынасын таныды (1368), екінші жағынан, ол Қытайдан жойылған Юаньмен бұрынғы қарым-қатынасын жалғастырды, тіпті соңғылардың жағына ашық шығып, өз армиясын Қытай шекараларына ауыстырды. Бұл жағдайды Корё әулетінің соңғы билеушісінің қайын атасы - корей армиясының бас қолбасшысы генерал Ли Сон Ге шебер қолданды. Ол Корё әулетін құлатып, жаңадан Чосон деген атпен белгілі әулетті құрды (1392 ж.).
Чосон
Чосон тарих сахынасынан кетуі
Корея — Жапония тары
Тәуелді Корея тарихы
- Ең бірінші болып Корея елін отарлаған ел Моңғол халқы болды. Корея елі 80 жыл бойы тәуелсіздік жолында күресті. Кейіннен моңғол елі әлсіре бастады. Осы сәтті жақсы пайдаланған Комин патша XIV ғасырдың жартысында өз елін тәуелсіз ете алды.
- Орыс-жапон соғысы біткеннен кейін Жапония Кореяны отарлай бастады. Алдағы 35 жылды (1910-1945) Корея Жапондықтардың билігімен өткізді.
- Екінші дүниежүзілік соғыстан кейін Жапония қатты әлсіреп өз отарлауын тоқтатты. Осы сәтті жақсы пайдаланған КСРО мен АҚШ Корея жерін екіге бөліп алды.
Тәуелсіз Корея
1948 жылы Корея өз тәуелсіздігін алып екіге бөлінді.
Солтүстік Корея ( Корей Халық Демократиялық Республикасы)
1945 жылы Кореяны АҚШ пен КСРО бөліп алды.
Тәуелді болған Корея бостандықты қалады. Сол себепті өздерінің билігін жүргізе бастады. Комитет басшысы Ким Ир Сен болды. 1948 жылдың 9 қыркүйегінде Солтүстік Корея кеңес үкіметінен КХДР деген атпен бостандық алды.
Оңтүстік Корея (Корея республикасы)
1948 жылы 15 тамызда Оңтүстік Корея АҚШ-тан тәуелсіздігін алып،гүлдене бастады.Корея республикасы енді Республика болуға шешім қабылдады.
Кореяның бөлінуі
1945 жылы Жапонияның Екінші дүниежүзілік соғыста жеңілгенінен кейін, Корея шекарасы екі ауқымды әскери жауапкершілікті аймаққа бөлінді:
- Кеңестік Социалистік Республикалар Одағының бақылауында — 38° паралелінен солтүстікке қарай.
- АҚШтың бақылауында — 38° паралелінен оңтүстікке қарай. Осының нәтижесінде 1948 жылы осы екі аумақта қос мемлекет орнады:
- солтүстікте — Корей Халық Демократиялық Республикасы
- оңтүстікте — Корея Республикасы
Екі ел арасында 1949 жылы қарулы қақтығыстар
1950 жылы Солтүстік Корея жетекшісі Ким Ир Сен Мәскеуде болып, Кеңес Одағының қолдауымен қайтты. Оңтүстік Кореяның «Әскери азат ету» жоспарын Қытай жетекшісі мақұлданды. 1950 жылы 25 маусымда Солтүстік Корея армиясы оңтүстікке жылжыды. 3 күннен кейін олар оңтүстіктің астанасы - Сеулды алды. Қыркүйектің ортасына қарай бүкіл Жартыарал солтүстіктің қолына өтті. Бірақ 7-ші шілдеде БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесі Оңтүстік Кореяға көмекке Халықаралық әскерді жіберуге дауыс берді.
Қыркүйек айында БҰҰ-ның әскерлері (негізінен Америка әскерлері) Оңтүстіктерге көмекке келді. Енді оқиғалар кері жаққа қарай тез дамыды. Американдықтар Сеулды алды, 38-ші параллельден өтіп, КХДР-ға басып кірді. Солтүстік Корея апатты жағдайда болды, кенеттен бұл іске Қытай араласты. Қытай жетекшілері АҚШ-қа соғыс жарияламай, Солтүстік Кореяға әскерін көмекке жіберді. Қытайда олрды ресми «халық еріктілері» деп атады. Қазан айында Қытайдың миллионға жуық әскери Ялуцзян өзені шекарасын өтіп, американдықтармен шайқасқа түсті. Майдан 38-параллельде теңестірілді.
Уақытша бітім
Соғыс тағы үш жылға созылды. 1950 жылғы американдық шабуылы кезінде Солтүстік Кореяға көмекке КСРО бірнеше авиациялық дивизияларды жіберген болатын. Американдықтар қытайлықтардан техникасы бойынша басым еді, 1953 жылы 27 шілдеде соғыс уақытша бітіммен аяқталды.
Дереккөздер
- Старк Мириам Archaeology Of Asia — Blackwell Publishing, 2005. — P. 137. — ISBN 1405102128.
- 6. Korea, to 540 °C.E. 2001. The Encyclopedia of World History Мұрағатталған 11 қазанның 2008 жылы. (ағыл.)
- «Қазақ энциклопедиясы»
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Bul makalada Koreyanyn XX gasyrga dejingi tarihy yagni Soltүstik zhәne Ontүstik Koreya bolyp ekige dejingi kezen tarihy bayandalady Erte tarihArheologiyalyk kazba kaldyktary bojynsha Korej tүbeginde algash ret adamdar osydan 70 myn zhyl buryn pajda bolgan zhәne provinciyalarynda paleolit kezenine zhatatyn koptegen tastan zhasalgan enbek kuraldarynyn kaldyktary tabylgan Sol kezdegi adamdar үngirdi meken etken sondaj ak zhupyny үjler turgyzgan Ezhelgi ChosonAnyz bojynsha Koreya halkynyn negizin kalaushylar Tangun atty aspan iesi men әjel ayudyn uly Bul okiga b z d 1300 zhyly bolgan Tarihshylar Ezhelgi Choson Ko Choson kezenin Koreyanyn en bastapky kezenderinin biri dep ojlauda Ezhelgi Choson aumagy Soltүstik Koreyanyn tүbek aralygy men Lyaodun tүbegi aralygynda ornalaskan Erte memleketter b z b 108 III gasyr Ko Choson memleketi kuldyragannan kejin onyn ornyna zhanadan 3 memleket kuryla bastady Ol memleketter Mahan Chinhan zhәne Pyonhan Onymen kosa Ko Choson ydyragannan kejin Silla Pekche zhәne Koguryo sekildi feodaldy memleketter pajda boldy Kejinnen 676 zhyly Pekche men Koguryo Silla elinen zhenilip Silla elinin aumagyna kirdi Zhana kurylgan bul memleket Birikken Silla dep atalsa 935 zhyly Koryo memleketi degen atpen belgili bola bastady Dәl osy uakytta Parhe memleketi dami bastady Bul Koreyadagy budda dininin gүldengen sәti edi Үsh patshalyk Үsh korej memleketi bul b z d I shi gasyrdan b z VII gasyrga dejin Korej tүbegi men Manchzhuriyany basyp algan Koguryo zhәne Silla atty erte feodaldyk korej memleketterinin atauy Bul memleketter Қytaj zhaulap alushylaryna karsy kүres barysynda kuryldy Үsh memleket dep atalatyn kezende zhәne odan erterekte baska kishigirim rulyk kurylymdar men memleketter de bolgan sonyn ishinde Kaya zhәne t b Tarihy Silla anyzga ajnalgan kezde din ajtuy bojynsha үsh memleket kezeni b z d 57 zhyly bastalgan Bүgingi Қytaj men KHDR yn bolip turgan ozeninin soltүstigi men ontүstiginde ornalaskan Koguryo memleketi bizdin dәuirimizge dejingi b z d 37 zhyly Қytajdan tәuelsizdikke kol zhetkizdi B z d 18 zhyly Koguryo bileushisinin eki uly muragerlik үshin kүreskisi kelmej elden kashyp tүbektin ontүstik batysynda Pekche memleketin kurdy Pekchenin astanasy Hanson boldy kejinirek Unchhon kazirgi sonynda Soburi boldy Tarihi korinis birneshe erekshelenedi Korej tilinen audarganda үsh memleket degendi bildiretin Samguk sozi zhәne klassikalyk mәtinderinin korej ataularynda koldanylgan Bul Қytajdyn үsh patshalygyna elikteu Koguryonyn algashky tarihi rastalgan bileushisi Yuri boldy Onyn kajtys bolgan kүni gana senimdi tүrde belgili 18 zhyl Koguryo 3 gasyrga dejin imperiyaga ajnaldy Ol bul mәrtebeni basynan bastap talap etti Onyn tarihynda eki astanasy bolgan 427 zhylga dejin Kunne onyn ornalaskan zheri belgisiz birak kytaj ulttyk derekkozderi ony Қytajga ornalastyrgan zhәne Phenyan 427 zhyldan kejin Shamamen 234 zhyly tajpalyk odagy memleketine ajnaldy Memlekettin astanasy Vireson kalasy boldy onyn ornalaskan zheri naktylanbagan Birak shamasy ol Asan ajmagynda bolgan Ontүstik Koreyanyn ultraulttyk tarihnamasy ony kazirgi Seulge ornalastyrganymen bugan negiz zhok 356 zhyly tajpalyk odagy Silla memleketine ajnaldy Sillanyn astanasy Sorabol kazirgi Kyondzhu 356 zhyly Budda dinin uagyzdaushylar Sillaga keldi onda buddizm memlekettik dinge ajnaldy bul Chinnan Sillaga ozin ozi anyktaudy ozgertuge sebep boldy 372 zhyly buddistik uagyzdaushylar Koguryoge de keldi olardy salkyndykpen karsy aldy degenmen olar shamanizmge negizdelgen ozderinin sinkrettik kulttaryna ozderinin nanym senimderin ishinara engizdi 384 zhyly olar Buddizm memlekettik dinge ajnalgan Pekchege zhetti Silla memleketi 512 zhyly tajpalyk odagyna bas iip 562 zhyly Kaya tajpalyk odagyn zhaulap aldy Үsh korej memleketinin territoriyasynyn keneyuimen olardyn arasynda bүkil Koreya tүbeginde үstemdik etu үshin kүres bastaldy ony Қytajdyn feodaldyk bileushileri oz maksattaryna pajdalanuga tyrysty Imperator 612 zhyly үlken armiyany zhabdyktap ony Koguryoni zhaulap alu zhorygyna zhiberdi birak zheniliske ushyrady 644 zhyldan bastap kytajlyk әuleti Koguryoga karsy birkatar sәtsiz zhoryktar zhүrgizdi Tek Sillamen odaktasu Tan әuletine 660 zhyly aldymen Pekche armiyasyn al 668 zhyly Koguryoni zhenuge mүmkindik berdi Tan әuleti Koguryo men Pekchenin barlyk zherlerin kauipsizdendiruge үmittengen Birak 668 zhyly Pekche territoriyasyn sol zherde kytajlyk mүddelerdi korgau degen zheleumen ozin Қytajdyn vassaly dep tanygan Silla memleketi kosyp aldy 676 zhyly bastaldy sol kezde Sillanyn shekaralary Tedon ozenine dejin koterildi Odan kejingi kezen Ontүstik Koreya tarihnamasynda Birikken Silla dep atalady degenmen tehnikalyk zhagynan osy kezende Korej tүbegi tolyktaj biriktirilmegen al Hamgyon men Tedon ozeninin soltүstigindegi territoriyalar tungus manchzhur memleketinin bakylauyna otti Pekche zhәne Birikken SillaKejingi үsh patshalykKoryoKoryo atauy 918 936 zhyldary el atauy retinde koldanyska ie bola bastady Koreya sozi Koryo sozinen shykkan Mongol shapkynshylygy1231 zhyly Mongol imperiyasy Koryony kosyp ala bastady zhәne 25 zhyldyk kүresten kejin Koryo patsha mongoldyn boligi boluga mәzhbүr boldy Koreya kelesi 80 zhyldy Shyngys han әuletinin biliginde otkizdi Mongoldarga algashky syj kurmet 1241 zhyldan bastalady mongol imperatorlarynyn sarajynda korej bileushileri үnemi pajda boldy tak muragerleri de sonda omir sүrdi әkesi kajtys bolgannan kejin gana oz eline oralyp takty mongol imperatorynyn ruksatymen iemdenu үshin oraldy kejbir zhagdajlarda korej bileushileri de onyn ajnalasyndagylar da mongol kostyumin kigen XIV gasyrdyn ortasynda Mongol imperiyasy ishki zhanzhaldarmen ydyrap akyryndap zhojyla bastady al Konmin patsha mongol tәueldiliginen aryla aldy Yuan әuleti Қytajda kulap Min әuleti bilik kurgan kezde Koryo ekiushty zhagdajga tap boldy bir zhagynan ol ozinin zhana әuletke degen vassaldyk katynasyn tanydy 1368 ekinshi zhagynan ol Қytajdan zhojylgan Yuanmen buryngy karym katynasyn zhalgastyrdy tipti songylardyn zhagyna ashyk shygyp oz armiyasyn Қytaj shekaralaryna auystyrdy Bul zhagdajdy Koryo әuletinin songy bileushisinin kajyn atasy korej armiyasynyn bas kolbasshysy general Li Son Ge sheber koldandy Ol Koryo әuletin kulatyp zhanadan Choson degen atpen belgili әuletti kurdy 1392 zh ChosonChoson әuletinin kezenindegi sәuletChoson tarih sahynasynan ketuiKoreya Zhaponiya taryTәueldi Koreya tarihyEn birinshi bolyp Koreya elin otarlagan el Mongol halky boldy Koreya eli 80 zhyl bojy tәuelsizdik zholynda kүresti Kejinnen mongol eli әlsire bastady Osy sәtti zhaksy pajdalangan Komin patsha XIV gasyrdyn zhartysynda oz elin tәuelsiz ete aldy Orys zhapon sogysy bitkennen kejin Zhaponiya Koreyany otarlaj bastady Aldagy 35 zhyldy 1910 1945 Koreya Zhapondyktardyn biligimen otkizdi Ekinshi dүniezhүzilik sogystan kejin Zhaponiya katty әlsirep oz otarlauyn toktatty Osy sәtti zhaksy pajdalangan KSRO men AҚSh Koreya zherin ekige bolip aldy Tәuelsiz Koreya1948 zhyly Koreya oz tәuelsizdigin alyp ekige bolindi Soltүstik Koreya Korej Halyk Demokratiyalyk Respublikasy 1945 zhyly Koreyany AҚSh pen KSRO bolip aldy Tәueldi bolgan Koreya bostandykty kalady Sol sebepti ozderinin biligin zhүrgize bastady Komitet basshysy Kim Ir Sen boldy 1948 zhyldyn 9 kyrkүjeginde Soltүstik Koreya kenes үkimetinen KHDR degen atpen bostandyk aldy Ontүstik Koreya Koreya respublikasy 1948 zhyly 15 tamyzda Ontүstik Koreya AҚSh tan tәuelsizdigin alyp gүldene bastady Koreya respublikasy endi Respublika boluga sheshim kabyldady Koreyanyn bolinui 1945 zhyly Zhaponiyanyn Ekinshi dүniezhүzilik sogysta zhenilgeninen kejin Koreya shekarasy eki aukymdy әskeri zhauapkershilikti ajmakka bolindi Kenestik Socialistik Respublikalar Odagynyn bakylauynda 38 paralelinen soltүstikke karaj AҚShtyn bakylauynda 38 paralelinen ontүstikke karaj Osynyn nәtizhesinde 1948 zhyly osy eki aumakta kos memleket ornady soltүstikte Korej Halyk Demokratiyalyk Respublikasy ontүstikte Koreya RespublikasyEki el arasynda 1949 zhyly karuly kaktygystar 1950 zhyly Soltүstik Koreya zhetekshisi Kim Ir Sen Mәskeude bolyp Kenes Odagynyn koldauymen kajtty Ontүstik Koreyanyn Әskeri azat etu zhosparyn Қytaj zhetekshisi makuldandy 1950 zhyly 25 mausymda Soltүstik Koreya armiyasy ontүstikke zhylzhydy 3 kүnnen kejin olar ontүstiktin astanasy Seuldy aldy Қyrkүjektin ortasyna karaj bүkil Zhartyaral soltүstiktin kolyna otti Birak 7 shi shildede BҰҰ Қauipsizdik Kenesi Ontүstik Koreyaga komekke Halykaralyk әskerdi zhiberuge dauys berdi Қyrkүjek ajynda BҰҰ nyn әskerleri negizinen Amerika әskerleri Ontүstikterge komekke keldi Endi okigalar keri zhakka karaj tez damydy Amerikandyktar Seuldy aldy 38 shi parallelden otip KHDR ga basyp kirdi Soltүstik Koreya apatty zhagdajda boldy kenetten bul iske Қytaj aralasty Қytaj zhetekshileri AҚSh ka sogys zhariyalamaj Soltүstik Koreyaga әskerin komekke zhiberdi Қytajda olrdy resmi halyk eriktileri dep atady Қazan ajynda Қytajdyn millionga zhuyk әskeri Yaluczyan ozeni shekarasyn otip amerikandyktarmen shajkaska tүsti Majdan 38 parallelde tenestirildi Uakytsha bitim Sogys tagy үsh zhylga sozyldy 1950 zhylgy amerikandyk shabuyly kezinde Soltүstik Koreyaga komekke KSRO birneshe aviaciyalyk diviziyalardy zhibergen bolatyn Amerikandyktar kytajlyktardan tehnikasy bojynsha basym edi 1953 zhyly 27 shildede sogys uakytsha bitimmen ayaktaldy DerekkozderStark Miriam Archaeology Of Asia Blackwell Publishing 2005 P 137 ISBN 1405102128 6 Korea to 540 C E 2001 The Encyclopedia of World History Muragattalgan 11 kazannyn 2008 zhyly agyl Қazak enciklopediyasy