Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Тарихтың ең ежелгі дәуірі – шамамен 2 миллион жыл бұрын адамдар пайда болған сәттен басталып, алғашқы мемлекеттер пайда болған сәттен аяқталды (біздің заманымыздан бұрын 4 – 3 мыңжылдық). Бұл тарихтың ең ұзақ бөлігі.
Алғашқы адамдар
Алғашқы адамдар туралы біздің бар білетініміз – ғалымдардың ұзақ та күрделі жұмыстарының нәтижесі. Ежелгі адамдардың тұрақтарын қазып, табылған заттарды зерттеу біздің бұрынғы бабаларымыздың бет – бейнесін, кәсібін, дәстүрі мен наным – сенімін еске түсіруге көмектеседі. Сол себепті, әрбір табылған заттың тарих алдындағы құны шексіз.
1924 жылы Раймон Дарт есімді ғалым Таунг елді мекенінен (ОАР) беймәлім тіршілік иесінің тас болып қата бастаған бассүйегін тауып алды. Дарт бұл тіршілік иесін “африкалық австралопитек” деп атады. Осы табылған олжа мен кейінірек табылған тасты қаңқаларға қарай отырып, ғалымдар австралопитектің бейнесін құрап шықты. Оның бойы 120 – 130 см болса, салмағы 30 – 50 келі болған. Маймылдық белгілеріне қоса, оның адамға да ұқсас қасиеттері болды. Австралопитектің терісі түктен арылып, қолының үлкен саусағы басқа саусақтарға қарама – қарсы орналастырылған, төменгі бөлігінің құрылымы оның екі аяқпен қозғалатынын көрсететін. Австралопитектің миы маймылдарға қарағанда әлдеқайда көлемдірек болған. Осы секілді белгілер австралопитекті адамдармен бір биологиялық жанұяға жатқызуға негіз болатын.
Адамның қолы маймылдың қолынан ерекшеленеді. Бұл жаңа өмірге бейімделудің мыңжылдық тәжірибесінің жемісі. Қолының саусақтарының өзгеше орналасуы австралопитектерге тас, ағаш, сүйектерді қорғаныс пен шабуыл мақсатында қолдануға мүмкіндік берді. Бас миының үлкеюі іс – қимылдың күрделенуімен байланысты. Адамдардың арғы тегі тастардын тас кескі секілді қарабайыр еңбек құралын жасай алды. Қалдықтары осындай тастармен бірге табылған австралопитектер “епті адам” деп аталды. Адам оған қарағанда әлдеқайда дамыған бабалары “питекантроп”, “неандертальдық” және “кроманьондық” деп аталды. Соңғы түрі сыртқы келбетімен қазіргі адамды елестететін болды.
Алғашқы адамдар сөйлей алған ба?
Күрделі зерттеулерден кейін ғалымдар ежелгі адамдар сөйлеу мүмкіндігіне ие болғандығын, алайда қазіргі адамдардан он есе жай сөйлеп, бүкіл дыбыстарды дыбыстамағанын анықтады. Олардың қатынасында им – ишара мен бір буынды дыбыстар көп қолданылған.
Қызықты деректер
Ежелгі адамның қаңқасының өзгеруімен қатар сырт сымбаты да өзгеріп отырды.
Галерея
-
![image]()
адам басының дамуы -
![image]()
Питекантроптың жанынан алғандағы келбеті -
![image]()
Питекантроп сүйектері -
![image]()
Неандертальдық келбеті -
![image]()
Кроманьондық келбеті
Дереккөздер
- Әлемдік тарих,"Балалар энциклопедиясы Росмэн",Мәскеу 2012,ISBN 978-5-353-06037-6, УДК 087.5, ББК 63,3(0)
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Tarihtyn en ezhelgi dәuiri shamamen 2 million zhyl buryn adamdar pajda bolgan sәtten bastalyp algashky memleketter pajda bolgan sәtten ayaktaldy bizdin zamanymyzdan buryn 4 3 mynzhyldyk Bul tarihtyn en uzak boligi muzejdegi avstralopitek sүjekteriAlgashky adamdarAlgashky adamdar turaly bizdin bar biletinimiz galymdardyn uzak ta kүrdeli zhumystarynyn nәtizhesi Ezhelgi adamdardyn turaktaryn kazyp tabylgan zattardy zertteu bizdin buryngy babalarymyzdyn bet bejnesin kәsibin dәstүri men nanym senimin eske tүsiruge komektesedi Sol sebepti әrbir tabylgan zattyn tarih aldyndagy kuny sheksiz 1924 zhyly Rajmon Dart esimdi galym Taung eldi mekeninen OAR bejmәlim tirshilik iesinin tas bolyp kata bastagan bassүjegin tauyp aldy Dart bul tirshilik iesin afrikalyk avstralopitek dep atady Osy tabylgan olzha men kejinirek tabylgan tasty kankalarga karaj otyryp galymdar avstralopitektin bejnesin kurap shykty Onyn bojy 120 130 sm bolsa salmagy 30 50 keli bolgan Majmyldyk belgilerine kosa onyn adamga da uksas kasietteri boldy Avstralopitektin terisi tүkten arylyp kolynyn үlken sausagy baska sausaktarga karama karsy ornalastyrylgan tomengi boliginin kurylymy onyn eki ayakpen kozgalatynyn korsetetin Avstralopitektin miy majmyldarga karaganda әldekajda kolemdirek bolgan Osy sekildi belgiler avstralopitekti adamdarmen bir biologiyalyk zhanuyaga zhatkyzuga negiz bolatyn Adamnyn koly majmyldyn kolynan erekshelenedi Bul zhana omirge bejimdeludin mynzhyldyk tәzhiribesinin zhemisi Қolynyn sausaktarynyn ozgeshe ornalasuy avstralopitekterge tas agash sүjekterdi korganys pen shabuyl maksatynda koldanuga mүmkindik berdi Bas miynyn үlkeyui is kimyldyn kүrdelenuimen bajlanysty Adamdardyn argy tegi tastardyn tas keski sekildi karabajyr enbek kuralyn zhasaj aldy Қaldyktary osyndaj tastarmen birge tabylgan avstralopitekter epti adam dep ataldy Adam ogan karaganda әldekajda damygan babalary pitekantrop neandertaldyk zhәne kromanondyk dep ataldy Songy tүri syrtky kelbetimen kazirgi adamdy elestetetin boldy Algashky adamdar sojlej algan ba Kүrdeli zertteulerden kejin galymdar ezhelgi adamdar sojleu mүmkindigine ie bolgandygyn alajda kazirgi adamdardan on ese zhaj sojlep bүkil dybystardy dybystamaganyn anyktady Olardyn katynasynda im ishara men bir buyndy dybystar kop koldanylgan Қyzykty derekterEzhelgi adamnyn kankasynyn ozgeruimen katar syrt symbaty da ozgerip otyrdy Galereyaadam basynyn damuy Pitekantroptyn zhanynan algandagy kelbeti Pitekantrop sүjekteri Neandertaldyk kelbeti Kromanondyk kelbetiDerekkozderӘlemdik tarih Balalar enciklopediyasy Rosmen Mәskeu 2012 ISBN 978 5 353 06037 6 UDK 087 5 BBK 63 3 0