Микмак (Micmac, Mikmaq) — Канаданың оңтүстік-шығысындағы солтүстік-шығыс Алгонкин тобының үндіс халқы (Жаңа Шотландия, Нью-Брансуик, Квебек, Ханзада Эдуард Аралы, Ньюфаундленд және Лабрадор провинцияларындағы 28 қауымдастық). Шамамен саны 29 мың адам (2005, халық санағы). 1 мыңға жуық адам АҚШ-та (солтүстік Мэн) тұрады. Микмактардың едәуір бөлігі қалаларда (негізінен Бостонда) тұрады.
Микмак | |
Micmac, Mikmaq | |
Бүкіл халықтың саны | |
---|---|
29 000 | |
Ең көп таралған аймақтар | |
Тілдері | |
| |
Діні | |
Тілі
Тілі - алгонкиан отбасының . Микмак тілі бұрын микмак иероглифтік жазуымен жазылса, қазір стандартты латын әліпбиінде жазылады.
Діні
Сенушілердің діни байланысы: католиктер, протестанттар. Кейбір микмактар христиан дінін қабылдағанымен, дәстүрлі микмак руханияты әлі де қолданылып келеді.
Тарихы
Отаршылдыққа дейінгі кезеңде олар Әулие Лоренс шығанағының жағалауы мен аралдарында және Жаңа Шотландия түбегінде өмір сүрді, кейінірек Ньюфаундленд аралына қоныстанды. 19 ғасырдың басында олар Вабанаки конфедерациясында туысқан малеситтермен, пассамакуодилермен және пенобскоттармен бірікті. Олар көрші ирокездермен араздасып, бір уақытта олардың мәдениетінің кейбір элементтерін қабылдады. 16 ғасырдан бастап еуропалықтармен байланысты. 18 ғасырда олар резервацияларға қоныстанды.
Кәсібі
XVIII ғасырдан бастап олар ағаш өндіруге, коммерциялық балық аулауға көшті, қолөнермен, картоп өсірумен және жидектер жинаумен айналысады. Микмактар аң терісі саудасына қатысып, еуропалықтар мен одан әрі батыстағы топтар арасында делдал ретінде әрекет етті, өйткені терісі бар жануарлар жоғары сұранысқа байланысты тез азайып кетті. Бұл аң аулау мен жинаудан гөрі аң терісін аулауға және саудалауға бағытталған микмактардың өмір салтын түбегейлі өзгертті. Микмак әлі күнге дейін күлден, қайың қабығынан және балқарағайдан жасалған көптеген дәстүрлі себеттер шығарады. Олар кірпі инелерімен боялған балқарағай мен қайың қораптарымен танымал.
ХХ ғасырда кейбір резервациялардың мамандануы дамыды: омар мен устрицаларды аулау, ағаш өңдеу, туристерге қызмет көрсету және т.б.
Тұрмыс салты
Микмактар бірнеше тайпа қауымнан конфедерация құрған. Бірнеше патрилиналық топтардан тұратын жазғы ауылдарды сайланған көсем (сагама) және ақсақалдар кеңесі басқарды. Отбасы үлкен, көп әйел алу кең тараған.
Микмак қоныстары шығанақ немесе өзен бойында шашыраңқы орналасқан жеке немесе бірлескен шаруашылықтармен сипатталды.
Микмактар вигвамдарда өмір сүрді. Олар әдетте шыршаның жас өркендерді кесіп тастап, оларды жерге сызылған шеңбер бойымен майыстырды. Жоғарғы жағынан бір-біріне байланып, содан кейін қайың қабығымен жабылды. Микмактың әртүрлі өлшемдегі екі вигвамы болды. Кіші өлшемге 10-15 адам, үлкенірекке 15-20 адам сыйды. Вигвамдар конустық немесе күмбез тәрізді болды.
Дереккөздер
- https://old.bigenc.ru/ethnology/text/2212091?ysclid=lr1v37d75a778981315
- https://www.wikidata.ru-ru.nina.az/%D0%9C%D0%B8%D0%BA%D0%BC%D0%B0%D0%BA%D0%B8.html
- https://slovar.cc/enc/sovremenniy/1842150.html
- https://travel-journal.ru/ethno/40/1020/(қолжетпейтін сілтеме)
- https://kineshma.net/Mi-27kmaq-8209
- https://vk.com/wall-54602412_28309?ysclid=lr1vyxs2re459995137
- http://www.etnolog.ru/people.php?id=MIKM
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Mikmak Micmac Mikmaq Kanadanyn ontүstik shygysyndagy soltүstik shygys Algonkin tobynyn үndis halky Zhana Shotlandiya Nyu Bransuik Kvebek Hanzada Eduard Araly Nyufaundlend zhәne Labrador provinciyalaryndagy 28 kauymdastyk Shamamen sany 29 myn adam 2005 halyk sanagy 1 mynga zhuyk adam AҚSh ta soltүstik Men turady Mikmaktardyn edәuir boligi kalalarda negizinen Bostonda turady MikmakMicmac MikmaqBүkil halyktyn sany29 000En kop taralgan ajmaktar KanadaTilderiDinikatolicizmTiliTili algonkian otbasynyn Mikmak tili buryn mikmak ierogliftik zhazuymen zhazylsa kazir standartty latyn әlipbiinde zhazylady DiniSenushilerdin dini bajlanysy katolikter protestanttar Kejbir mikmaktar hristian dinin kabyldaganymen dәstүrli mikmak ruhaniyaty әli de koldanylyp keledi TarihyOtarshyldykka dejingi kezende olar Әulie Lorens shyganagynyn zhagalauy men araldarynda zhәne Zhana Shotlandiya tүbeginde omir sүrdi kejinirek Nyufaundlend aralyna konystandy 19 gasyrdyn basynda olar Vabanaki konfederaciyasynda tuyskan malesittermen passamakuodilermen zhәne penobskottarmen birikti Olar korshi irokezdermen arazdasyp bir uakytta olardyn mәdenietinin kejbir elementterin kabyldady 16 gasyrdan bastap europalyktarmen bajlanysty 18 gasyrda olar rezervaciyalarga konystandy KәsibiXVIII gasyrdan bastap olar agash ondiruge kommerciyalyk balyk aulauga koshti kolonermen kartop osirumen zhәne zhidekter zhinaumen ajnalysady Mikmaktar an terisi saudasyna katysyp europalyktar men odan әri batystagy toptar arasynda deldal retinde әreket etti ojtkeni terisi bar zhanuarlar zhogary suranyska bajlanysty tez azajyp ketti Bul an aulau men zhinaudan gori an terisin aulauga zhәne saudalauga bagyttalgan mikmaktardyn omir saltyn tүbegejli ozgertti Mikmak әli kүnge dejin kүlden kajyn kabygynan zhәne balkaragajdan zhasalgan koptegen dәstүrli sebetter shygarady Olar kirpi inelerimen boyalgan balkaragaj men kajyn koraptarymen tanymal HH gasyrda kejbir rezervaciyalardyn mamandanuy damydy omar men ustricalardy aulau agash ondeu turisterge kyzmet korsetu zhәne t b Turmys saltyMikmaktar birneshe tajpa kauymnan konfederaciya kurgan Birneshe patrilinalyk toptardan turatyn zhazgy auyldardy sajlangan kosem sagama zhәne aksakaldar kenesi baskardy Otbasy үlken kop әjel alu ken taragan Mikmak konystary shyganak nemese ozen bojynda shashyranky ornalaskan zheke nemese birlesken sharuashylyktarmen sipattaldy Mikmaktar vigvamdarda omir sүrdi Olar әdette shyrshanyn zhas orkenderdi kesip tastap olardy zherge syzylgan shenber bojymen majystyrdy Zhogargy zhagynan bir birine bajlanyp sodan kejin kajyn kabygymen zhabyldy Mikmaktyn әrtүrli olshemdegi eki vigvamy boldy Kishi olshemge 10 15 adam үlkenirekke 15 20 adam syjdy Vigvamdar konustyk nemese kүmbez tәrizdi boldy Derekkozderhttps old bigenc ru ethnology text 2212091 ysclid lr1v37d75a778981315 https www wikidata ru ru nina az D0 9C D0 B8 D0 BA D0 BC D0 B0 D0 BA D0 B8 html https slovar cc enc sovremenniy 1842150 html https travel journal ru ethno 40 1020 kolzhetpejtin silteme https kineshma net Mi 27kmaq 8209 https vk com wall 54602412 28309 ysclid lr1vyxs2re459995137 http www etnolog ru people php id MIKM