Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Су айдаһары немесе Жасыл анаконда (лат. Eunectes murinus) – жалғанаяқтылар тұқымдасының анакондалар туысына жататын өте ірі жылан.
| Су айдаһары | ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
| Eunectes murinus (Linnaeus, ) | ||||||||||||||||||
|
Биологиялық сипаттамасы
Орташа ұзындығы 3-4,6 метр ал салмағы 30-70 кг-дай. Кейбір аса үлкендері 5 метрден асып түсіп, 100 кг-дай болады. Ең алып жасыл анаконданың ұзындығы 5,21 метр болған, ал оның салмағы 97,5 кг-ға жуық. Кейбір деректердің пайымдауынша су айдаһарлары 10 метрден асып түсіп салмағы 250 кг, әрі кетсе 400 кг-дай бола алады. Бірақ бұл тұжырымдар ғалымдардың пікірінше сенімсіз ақпарат. Бұның себебі - анаконданың терісінде. Ол жылан мерт болғанда немесе ескі терісін тастағанда бірнеше есе ұзарады. Соның кесірінен анаконданың нақты ұзындығы көп деректерде дұрыс берілмейді, ал тірі су айдаһарын өлшеу - өте қиын жұмыс.
Қабыршағының беті тегіс, жылтыр. Денесінің үстіңгі жағы сарғылт сұр, арқасы екі қатарлы қоңыр дақты, танау тесігі қалқаншалы. Өте жақсы жүзеді ,сүңгиді, су астында ұзақ бола алады және бұл кезде қалқаншасы танауын жауып тұрады. Су тартылғанда басқа суға мекен ауыстырады, не су түбі тұнба топырағына көміліп, жаңбырлы маусымға дейін қозғалмай жатады.
Таралуы
Қоректенуі мен көбеюі
Асына балықтар, жас аллигаторлар, құстар мен сүтқоректілер кіреді. Соңғы деректерге сене келетін болсақ, онда су айдаһары өз олжасының сүйегін, омыртқасын сындырмайды немесе тұншықтырмайды. Керісінше, анаконда оған аз қысым береді. Оның басты мақсаты - ішкі органдарына зақым келтіру. Бұл тиімді тәсіл жыланға күшін экономдауға әрі олжасын тез өлтіруге көмек теседі. Адамға сирек шабады.
Әдетте жұмыртқалай тірі туады, кейде жұмыртқа салады, су түбінде түлейді.
Қолданылуы
Су айдаһары - кәсіптік жылан, терісі, еті , майы пайдаланылады.
Дереккөздер
Қазақ Совет энциклопедиясы, 1976 жыл, Алматы,10 том, 430 бет
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Su ajdaһary nemese Zhasyl anakonda lat Eunectes murinus zhalganayaktylar tukymdasynyn anakondalar tuysyna zhatatyn ote iri zhylan Su ajdaһaryDүniesi ZhanuarlarZhamagaty HordalylarTaby Bauyrymen zhorgalaushylarSaby ҚabyrshaktylarKishi saby ZhylandarTukymdasy Zhalganayaktylar Kishi tukymdasy Tegi EunectesTүri E murinusEunectes murinus Linnaeus Boa murina Linnaeus 1758 Boa Scytale Linnaeus 1758 Boa gigas 1802 Boa anacondo 1803 Boa aquatica 1824 Eunectes murinus 1830 Eunectes murina 1831 Eunectes murinus 1893 Eunectes scytale 1935 Eunectes murinus murinus amp 1936 Eunectes barbouri Dunn amp Conant 1936 Eunectes murinus murinus Dunn 1944Biologiyalyk sipattamasySu ajdaһary әdette en auyr zhylan retinde sanalady Ortasha uzyndygy 3 4 6 metr al salmagy 30 70 kg daj Kejbir asa үlkenderi 5 metrden asyp tүsip 100 kg daj bolady En alyp zhasyl anakondanyn uzyndygy 5 21 metr bolgan al onyn salmagy 97 5 kg ga zhuyk Kejbir derekterdin pajymdauynsha su ajdaһarlary 10 metrden asyp tүsip salmagy 250 kg әri ketse 400 kg daj bola alady Birak bul tuzhyrymdar galymdardyn pikirinshe senimsiz akparat Bunyn sebebi anakondanyn terisinde Ol zhylan mert bolganda nemese eski terisin tastaganda birneshe ese uzarady Sonyn kesirinen anakondanyn nakty uzyndygy kop derekterde durys berilmejdi al tiri su ajdaһaryn olsheu ote kiyn zhumys Қabyrshagynyn beti tegis zhyltyr Denesinin үstingi zhagy sargylt sur arkasy eki katarly konyr dakty tanau tesigi kalkanshaly Өte zhaksy zhүzedi sүngidi su astynda uzak bola alady zhәne bul kezde kalkanshasy tanauyn zhauyp turady Su tartylganda baska suga meken auystyrady ne su tүbi tunba topyragyna komilip zhanbyrly mausymga dejin kozgalmaj zhatady TaraluyBraziliya men Gvianada ozen kol batpak zhiegin mekendejdi Қorektenui men kobeyuiAsyna balyktar zhas alligatorlar kustar men sүtkorektiler kiredi Songy derekterge sene keletin bolsak onda su ajdaһary oz olzhasynyn sүjegin omyrtkasyn syndyrmajdy nemese tunshyktyrmajdy Kerisinshe anakonda ogan az kysym beredi Onyn basty maksaty ishki organdaryna zakym keltiru Bul tiimdi tәsil zhylanga kүshin ekonomdauga әri olzhasyn tez oltiruge komek tesedi Adamga sirek shabady Әdette zhumyrtkalaj tiri tuady kejde zhumyrtka salady su tүbinde tүlejdi ҚoldanyluySu ajdaһary kәsiptik zhylan terisi eti majy pajdalanylady DerekkozderҚazak Sovet enciklopediyasy 1976 zhyl Almaty 10 tom 430 bet