Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ғабдолла Мұхаммедғарифұлы Тоқай (тат. Габдулла Мөхәммәтгариф улы Тукай, Ğabdulla Möxämmädğärif ulı Tuqay, عبد الله توقای, орыс. Габдулла Мухамедгарифович Тукай; 26 сәуір 1886, Қошлауыч, Қазан губерниясы — 15 сәуір 1913, Қазан, Ресей империясы) — татар ақыны, жазушысы, әдеби критик, публицист, аудармашы және қоғам қайраткері.
| Ғабдолла Тоқай | |
| тат. Габдулла Тукай, Ğabdulla Tuqay, عبدالله توقاي | |
 | |
| Туған кездегі есімі | عبدالله توقاي |
|---|---|
| Туған күні | 26.04.1886 |
| Туған жері | Ресей империясы, Қазан губерниясы |
| Қайтыс болған күні | |
| Қайтыс болған жері | Қазан қаласы |
| Ұлты | татар |
| Қызметі | ақын, ағартушы, философ |
| Анасы | Мәмдүдә |
| Қолтаңбасы |
|
Тоқай өлеңдерін қазақ тіліне алғаш М. Дулатов пен Е. Бүйрин, совет өкіметі жылдарында Ж. Сыздықов, Т. Әбдірахманов т. б. аударды. Т. шығармашылығын М. Әуезов, С. Мұқанов, Т. Нұртазин, С. Талжанов, Ж. Сыздықов, Б. Ысқақов т. б. зерттеп, мақалалар жазды. Әуезов Тоқай шығармашылығын жоғары бағалай келіп, оның Абай поэзиясымен рухани жақындығын атап көрсетті.
Татар әдебиетшісі Р. Ш. Башкуров «Тоқайдың орыс әдебиетінен аударғандары» (Қазан, 1958, 16-17-б.)атты кітабында Абай мен Тоқай дың аудармашылық принциптерін салыстыра келіп, олардағы ортақ, ұқсас жайттарға тоқталды. Аударып отырған шығарманың идеялық тынысын, рухын терең жеткізіп беру, түпнұсқадан сырттай алыстаған тәрізді көрінгенімен, нәтижесінде соған анағұрлым жақын келіп, етене туыса түсу принциптері Абайға да, Тоқайға да тән. Дегенмен, бұдан Абай мен Тоқай аударма тәжірибесінде әр дайым бірдей келіп, қатар түсіп отырады деген ұғым тумайды. Әрқайсысының ақыңдық талантына және шығармашылық мұраттары мен эстет. көзқарастарына байланысты олардың өзіндік өзгешеліктері бар. М.Ю.Лермонтовтың
И.Ф.Шиллерден аударған «Бесіктегі бөбек» деген небәрі екі-ақ жол өлеңін Тоқай өз тіліне тым еркін аударып, өз жанынан көбірек қосқан. Қосалқы көркемдік штрихтарды, фразеол. және идиомалық тіркестерді көбірек қолданған. Бұл өлеңді Абай да еркін аударған. Түпнұсқадағы негізгі ойды тереңірек ашып беруге ұмтылу Абайда да бар. Бірақ, Абай мен Тоқай бір мақсатқа әрқайсысы өзіндік көркемдік тәсілдер арқылы жетуді көздеген.
Дереккөздер
- Габдулла Тукай - Ğabdulla Tuqay Мұрағатталған 25 қыркүйектің 2018 жылы.
- Şüräle, Ğabdulla Tuqay. Басты дереккөзінен мұрағатталған 25 қыркүйек 2018.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 25 қыркүйек 2018.
- 26 nçı aprel’ - Ğabdulla Tuqay tuğan kön | TRT Tatarça
- Абай. Энциклопедия. – Алматы: «Қазақ энциклопедиясының» Бас редакциясы, «Атамұра» баспасы, ISBN 5-7667-2949-9
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
 | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Ғabdolla Muhammedgarifuly Tokaj tat Gabdulla Mohәmmәtgarif uly Tukaj Gabdulla Moxammadgarif uli Tuqay عبد الله توقای orys Gabdulla Muhamedgarifovich Tukaj 26 sәuir 1886 Қoshlauych tatar Қazan guberniyasy 15 sәuir 1913 Қazan Resej imperiyasy tatar akyny zhazushysy әdebi kritik publicist audarmashy zhәne kogam kajratkeri Ғabdolla Tokajtat Gabdulla Tukaj Gabdulla Tuqay عبدالله توقايTugan kezdegi esimiعبدالله توقايTugan kүni26 04 1886 Tugan zheriResej imperiyasy Қazan guberniyasyҚajtys bolgan kүni15 sәuir 1913 1913 04 15 Қajtys bolgan zheriҚazan kalasyҰltytatarҚyzmetiakyn agartushy filosofAnasyMәmdүdәҚoltanbasy Tokaj olenderin kazak tiline algash M Dulatov pen E Bүjrin sovet okimeti zhyldarynda Zh Syzdykov T Әbdirahmanov t b audardy T shygarmashylygyn M Әuezov S Mukanov T Nurtazin S Talzhanov Zh Syzdykov B Yskakov t b zerttep makalalar zhazdy Әuezov Tokaj shygarmashylygyn zhogary bagalaj kelip onyn Abaj poeziyasymen ruhani zhakyndygyn atap korsetti Tatar әdebietshisi R Sh Bashkurov Tokajdyn orys әdebietinen audargandary Қazan 1958 16 17 b atty kitabynda Abaj men Tokaj dyn audarmashylyk principterin salystyra kelip olardagy ortak uksas zhajttarga toktaldy Audaryp otyrgan shygarmanyn ideyalyk tynysyn ruhyn teren zhetkizip beru tүpnuskadan syrttaj alystagan tәrizdi koringenimen nәtizhesinde sogan anagurlym zhakyn kelip etene tuysa tүsu principteri Abajga da Tokajga da tәn Degenmen budan Abaj men Tokaj audarma tәzhiribesinde әr dajym birdej kelip katar tүsip otyrady degen ugym tumajdy Әrkajsysynyn akyndyk talantyna zhәne shygarmashylyk murattary men estet kozkarastaryna bajlanysty olardyn ozindik ozgeshelikteri bar M Yu Lermontovtyn I F Shillerden audargan Besiktegi bobek degen nebәri eki ak zhol olenin Tokaj oz tiline tym erkin audaryp oz zhanynan kobirek koskan Қosalky korkemdik shtrihtardy frazeol zhәne idiomalyk tirkesterdi kobirek koldangan Bul olendi Abaj da erkin audargan Tүpnuskadagy negizgi ojdy terenirek ashyp beruge umtylu Abajda da bar Birak Abaj men Tokaj bir maksatka әrkajsysy ozindik korkemdik tәsilder arkyly zhetudi kozdegen DerekkozderGabdulla Tukaj Gabdulla Tuqay Muragattalgan 25 kyrkүjektin 2018 zhyly Surale Gabdulla Tuqay Basty derekkozinen muragattalgan 25 kyrkүjek 2018 kolzhetpejtin silteme Tekserildi 25 kyrkүjek 2018 26 nci aprel Gabdulla Tuqay tugan kon TRT Tatarca Abaj Enciklopediya Almaty Қazak enciklopediyasynyn Bas redakciyasy Atamura baspasy ISBN 5 7667 2949 9 Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet