Мәншүк Жиенғалиқызы Мәметова (шын есімі Мәнсия) — 1922 ж., Орал облысы Бөкей Ордасы ауданы — 1943 ж. қазанның 16-ы — қаһарман қазақ қызы, Кеңес Одағының Батыры (1944).
Мәншүк Жиенғалиқызы Мәметова | |
Туған күні | |
---|---|
Туған жері | Жиекқұм ауылы, Қырғыз АССР, РСФСР; қазіргі Қазақстан, Орал губерниясы, Бөкейорда ауданы |
Қайтыс болған күні | |
Қайтыс болған жері | Невель, Калинин облысы, РСФСР, КСРО |
Мемлекет | |
Әскер түрі | атқыштар (жаяу әскер) |
Қызмет еткен жылдары | 1942-1943 |
Әскери бөлімі | 100-атқыштар бригадасы |
Басқарды | пулеметші |
Шайқасы | Ұлы Отан Соғысы |
Марапаттары | Кеңес Одағының Батыры |
Мәншүк Жиенғалиқызы Мәметова Ортаққорда |
Балалық кезі
- Шын есімі Мәнсия. Анасы еркелетіп Моншағым дей бергеннен, Мәнсияның тілі келмей өзін Мәншүк деп кеткен. Байұлы тайпасы, Шеркеш рынан шыққан..
Мәншүктің өз әкесі - . Бірақ Жиенғалидің інісі Ахмет Мәметовте бала болмаған соң, 1925 жылы Мәншүкті сол кісінің қолына берген.
- Ахмет Саратов қаласында оқып жүргендіктен, Мәншүкті өзімен бірге сол жаққа алып кетеді. Көп ұзамай аласапыран заман басталады да, Ахмет бірнеше жыл ағасымен хабар алыса алмай қалады. Кейін 1931 жылы Алматыға келгеннен соң, жылдың соңында бір-ақ естиді: ағасы Жиенғали аштықтан көз жұмған екен. Ахмет Мәметов - қазақтан шыққан алғашқы дәрігерлердің бірі, өзі Алашордашы, Бейімбет Майлин, Құдайберген Жұбановтармен жақын араласқан. Сондықтан да, 1938 жылдың қаңтар айында ұсталып кетеді.
- Ахметтің әйелі Әмина Мәметова - Әбілқайыр ханның тұқымы. Атасы молда, әкесі елге сыйлы адам болған, өзі патша заманында әйелдер гимназиясында оқыған, Саратовта аспирантура бітірген, елге келген соң әдебиет пәнінің мұғалімі болып, сол кездегі газеттерге сыни мақала жазып тұрған.
Өмірбаяны
- Ұлы Отан соғысы басталған кезде Мәншүк Алматы медициналық институтында оқып жүрді.
- 1942 ж. тамызда ол өз еркімен Қызыл Армия қатарына алынып, құрамында ұрысқа қатысты.
- , пулеметші Мәншүк ұрыстарда өзінің мергендігімен және тобында батылдығымен көзге түсті. Невель қаласы үшін болған кескілескен шешуші ұрыста Мәншүк ақтық демі біткенше пулеметтен оқ боратып, қаһармандықпен қаза тапты.
Оған көрсетілген құрмет
- Павлодар облысының колхозшылары Батыр қыздың құрметіне Мәншүк атындағы танк колоннасын құруға қаражат жинады.
- Туған жерінде оған ескерткіш орнатылған.
- Невель, Алматы, Орал, т. б. қалаларда Мәншүк атында көшелер бар.
- Республиканың ондаған мектептері, Мәншүк есімімен аталады.
- Қаһарман қыздың өмірі мен өшпес ерлігі жайлы «Мәншүк туралы жыр» (авторы — А. Михалков-Кончаловский, режиссері М. Бегалин) атты көркем фильм түсірілді.
- Қазақстанның пошта маркасы.
- Қазақстанның пошта маркасы.
Дереккөздер
- https://sarbaz.kz/history/qazaqtyng-qa%D2%BBarman-qyzy-maenshuek-maemetova-ot-keshken-taghdyry--162581654/ Мұрағатталған 30 қаңтардың 2020 жылы.
- https://azh.kz/kz/news/view/3263
- Батыс Қазақстан облысы. Энциклопедия. — Алматы: «Арыс» баспасы, 2002 жыл. ISBN 9965-607-02-8
- Қарағанды. Қарағанды облысы: Энциклопедия. - Алматы: Атамұра, 2006. ІSBN 9965-34-515-5
- Алғашқы қарлығаштар - Алматы: Қазақ университеті, 2010. ISBN 9965-29-496-8
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Mәnshүk Zhiengalikyzy Mәmetova shyn esimi Mәnsiya 1922 zh Oral oblysy Bokej Ordasy audany 1943 zh kazannyn 16 y kaһarman kazak kyzy Kenes Odagynyn Batyry 1944 Mәnshүk Zhiengalikyzy MәmetovaTugan kүni18 karasha 1922 1922 11 18 Tugan zheriZhiekkum auyly Қyrgyz ASSR RSFSR kazirgi Қazakstan Oral guberniyasy Bokejorda audanyҚajtys bolgan kүni15 kazan 1943 1943 10 15 20 zhas Қajtys bolgan zheriNevel Kalinin oblysy RSFSR KSROMemleketKSROӘsker tүriatkyshtar zhayau әsker Қyzmet etken zhyldary1942 1943Әskeri bolimi100 atkyshtar brigadasyBaskardypulemetshiShajkasyҰly Otan SogysyMarapattaryKenes Odagynyn BatyryMәnshүk Zhiengalikyzy Mәmetova OrtakkordaBalalyk keziShyn esimi Mәnsiya Anasy erkeletip Monshagym dej bergennen Mәnsiyanyn tili kelmej ozin Mәnshүk dep ketken Bajuly tajpasy Sherkesh rynan shykkan Mәnshүktin oz әkesi Birak Zhiengalidin inisi Ahmet Mәmetovte bala bolmagan son 1925 zhyly Mәnshүkti sol kisinin kolyna bergen Ahmet Saratov kalasynda okyp zhүrgendikten Mәnshүkti ozimen birge sol zhakka alyp ketedi Kop uzamaj alasapyran zaman bastalady da Ahmet birneshe zhyl agasymen habar alysa almaj kalady Kejin 1931 zhyly Almatyga kelgennen son zhyldyn sonynda bir ak estidi agasy Zhiengali ashtyktan koz zhumgan eken Ahmet Mәmetov kazaktan shykkan algashky dәrigerlerdin biri ozi Alashordashy Bejimbet Majlin Қudajbergen Zhubanovtarmen zhakyn aralaskan Sondyktan da 1938 zhyldyn kantar ajynda ustalyp ketedi Ahmettin әjeli Әmina Mәmetova Әbilkajyr hannyn tukymy Atasy molda әkesi elge syjly adam bolgan ozi patsha zamanynda әjelder gimnaziyasynda okygan Saratovta aspirantura bitirgen elge kelgen son әdebiet pәninin mugalimi bolyp sol kezdegi gazetterge syni makala zhazyp turgan ӨmirbayanyҰly Otan sogysy bastalgan kezde Mәnshүk Almaty medicinalyk institutynda okyp zhүrdi 1942 zh tamyzda ol oz erkimen Қyzyl Armiya kataryna alynyp kuramynda uryska katysty pulemetshi Mәnshүk urystarda ozinin mergendigimen zhәne tobynda batyldygymen kozge tүsti Nevel kalasy үshin bolgan keskilesken sheshushi urysta Mәnshүk aktyk demi bitkenshe pulemetten ok boratyp kaһarmandykpen kaza tapty Ogan korsetilgen kurmetPavlodar oblysynyn kolhozshylary Batyr kyzdyn kurmetine Mәnshүk atyndagy tank kolonnasyn kuruga karazhat zhinady Tugan zherinde ogan eskertkish ornatylgan Nevel Almaty Oral t b kalalarda Mәnshүk atynda kosheler bar Respublikanyn ondagan mektepteri Mәnshүk esimimen atalady Қaһarman kyzdyn omiri men oshpes erligi zhajly Mәnshүk turaly zhyr avtory A Mihalkov Konchalovskij rezhisseri M Begalin atty korkem film tүsirildi Қazakstannyn poshta markasy Қazakstannyn poshta markasy Derekkozderhttps sarbaz kz history qazaqtyng qa D2 BBarman qyzy maenshuek maemetova ot keshken taghdyry 162581654 Muragattalgan 30 kantardyn 2020 zhyly https azh kz kz news view 3263 Batys Қazakstan oblysy Enciklopediya Almaty Arys baspasy 2002 zhyl ISBN 9965 607 02 8 Қaragandy Қaragandy oblysy Enciklopediya Almaty Atamura 2006 ISBN 9965 34 515 5 Algashky karlygashtar Almaty Қazak universiteti 2010 ISBN 9965 29 496 8 Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet