Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Тораңғы (лат. Populus section Turanga) – талдар тұқымдасының (лат. Salixacede) теректер (лат. Populus) туысына жататын ағаш. Қазақстан аумағында тораңғы ағашының 3 түрі өседі. Оның бірінші түрі – қара тораңғы (лат. Populus diversiolia), ал екінші түрі – ақ тораңғы (лат. Populus pruinosа) деп аталады. Бұлардан басқа да өседі (Винтерголлер, 1976).
| Тораңғы | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Гоби шөлінде қара тораңғы | ||||||||||||||
|
Кейбір системалық жүйелерде өзінше бөлек туыс деп есептеледі. Шөлді Арал аймағынан Балқаш-Алакөл ойысына дейінгі аралықта бұрынғы өзен арналарында, озен жағаларында құмды массивтердің арасындағы егістіктерде, тіпті, кейде тақырға ұқсас сортаң жерлерде кездеседі. Бұл теңдесі жоқ жуан діңді және шашыраңқы жарты шар тәрізді әдемі ағаш. Ұзын жолақты қабығы сарғыш-сұр, тереңде, ұзын сызатта жіңішке. Түрге тән белгілі жас өркендер мен қысқа бұтақтардағы жапырақ пішіні болып табылад, түрдің атауы да осыған байланысты берілген. Жас өркендердегі жапырақтар қысқа сағақты, сопақша қияқ тәрізді үшкір тақталы, тақта ұзындығы 7 см-дейін. Бұтақтағы жапырақтар ұзын бүйірі қысыңқы сағақты, ұзынжығы бірдей, дөңгелек тақталы, жиегі теріс немесе иілген тісті. Тораңғы басқа теректер сияқты екі үйлі ағаш, желдің көмегімен тозаңданады. Аталық масақтар қысқа, тығыз, жуан ұзынждығы 2,5 см және жуандығы 0,5 см, гүлдер сагны көп қою қошқыл түсті тозаңқаптары бар. Жеміс беретін сырғалар аталықтарынан екі есе ұзын. Гүлдеу мерзімінің басында олар тік немесе жоғары қарай қиғаш, кейін доға тәрізді төменге иіледі. Жемістері - барынша үлкен, ұзындығы 1 см шамасында қауашақтар бөтелке тәрізді, үстіңгі беті тегіс немесе қыртыстанған. Олар екі жақты ашылады. Тұқым саны көп, ұсақ, жұқа жібек тәрізді түктер шоғының көмегімен желмен тез таралады. Тораңғы, шөлдің ландшафттардың жандандыратын, безендіретін тамаша ағаш. Ерекше сән беретін мықты кәрі ағаш. Биіктігі 30 метрге дейін, діңінің диаметрі 2 метр, өкінішке орай табиғатта мұндай ағаш өте аз.
Тағы қараңыз
Дереккөздер
- Тораңғы.
- Қазақстан жануарлары сериясы
| Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
 | Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Torangy lat Populus section Turanga taldar tukymdasynyn lat Salixacede terekter lat Populus tuysyna zhatatyn agash Қazakstan aumagynda torangy agashynyn 3 tүri osedi Onyn birinshi tүri kara torangy lat Populus diversiolia al ekinshi tүri ak torangy lat Populus pruinosa dep atalady Bu lardan baska da osedi Vintergoller 1976 TorangyGobi sholinde kara torangyDүniesi ӨsimdikterBolimi Gүldi osimdikterTaby Қos zharnaktylarSaby Tukymdasy TaldarTegi PopulusTarauy Turanga Kejbir sistemalyk zhүjelerde ozinshe bolek tuys dep esepteledi Sholdi Aral ajmagynan Balkash Alakol ojysyna dejingi aralykta buryngy ozen arnalarynda ozen zhagalarynda kumdy massivterdin arasyndagy egistikterde tipti kejde takyrga uksas sortan zherlerde kezdesedi Bul tendesi zhok zhuan dindi zhәne shashyranky zharty shar tәrizdi әdemi agash Ұzyn zholakty kabygy sargysh sur terende uzyn syzatta zhinishke Tүrge tәn belgili zhas orkender men kyska butaktardagy zhapyrak pishini bolyp tabylad tүrdin atauy da osygan bajlanysty berilgen Zhas orkenderdegi zhapyraktar kyska sagakty sopaksha kiyak tәrizdi үshkir taktaly takta uzyndygy 7 sm dejin Butaktagy zhapyraktar uzyn bүjiri kysynky sagakty uzynzhygy birdej dongelek taktaly zhiegi teris nemese iilgen tisti Torangy baska terekter siyakty eki үjli agash zheldin komegimen tozandanady Atalyk masaktar kyska tygyz zhuan uzynzhdygy 2 5 sm zhәne zhuandygy 0 5 sm gүlder sagny kop koyu koshkyl tүsti tozankaptary bar Zhemis beretin syrgalar atalyktarynan eki ese uzyn Gүldeu merziminin basynda olar tik nemese zhogary karaj kigash kejin doga tәrizdi tomenge iiledi Zhemisteri barynsha үlken uzyndygy 1 sm shamasynda kauashaktar botelke tәrizdi үstingi beti tegis nemese kyrtystangan Olar eki zhakty ashylady Tukym sany kop usak zhuka zhibek tәrizdi tүkter shogynyn komegimen zhelmen tez taralady Torangy sholdin landshafttardyn zhandandyratyn bezendiretin tamasha agash Erekshe sәn beretin mykty kәri agash Biiktigi 30 metrge dejin dininin diametri 2 metr okinishke oraj tabigatta mundaj agash ote az Tagy karanyzAk torangy Қara torangyDerekkozderTorangy Қazakstan zhanuarlary seriyasy Bul makalany Uikipediya sapa talaptaryna lajykty boluy үshin uikilendiru kazhet Bul makalanyn bastamasy Bul makalany tolyktyryp damytu arkyly Uikipediyaga komektese alasyz Bul eskertudi dәldep auystyru kazhet