Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Сасыр (лат. Ferula) – шатыршагүлділер тұқымдасына жататын көпжылдық монокарпты және поликарпты шөптесін өсімдіктер.
| Сасыр | ||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Ferula communis | ||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||
| түрлері | ||||||||||||||||||||
| 170 түрі белгілі |
Қазақстанның далалық, шөлді және таулы аймақтарында өсетін 48 түрі кездеседі, оның 20-сы — эндемиктер. Бұлардың биіктігі 30 — 90 см, кейде 2 м-дей болады. Сабағы жуан, жапырағы қауырсын тәрізді, шеті тілімденген. Гүлі ұсақ, сары, ақшыл сары түсті, қос жынысты, шатырша гүлшоғырына топталған. Мамыр — маусым айларында гүлдеп, шілде — тамызда жеміс салады. Тұқымы — дәнек. Көпшілік түрлерінің, мыс., (F. foetіda), (F. schaіr немесе F. Varіa) құрамында шайыр көп. Эфир, камедь (жеміс ағаштары зақымданғанда қабығынан бөлінетін, тез қатып қалатын қоймалжың шырыш) түзетін өсімдіктер, сондықтан оларды дәрі жасау үшін қолданады, жемшөпке қосып, малға береді. (F. moschata) тұқымының құрамында жұпар иіс шығаратын эфир майы болады, оны парфюмериялық өнімдер жасауда пайдаланады. Кейбір түрінің тамыры крахмалға бай, оны тағамға қосады. Қаратауда Боралдай сасыры (Ferula karatavica) деген түрі кездеседі.[[https://web.archive.org/web/20160316000042/http://www.plantarium.ru/page/image/id/213166.html Мұрағатталған 16 наурыздың 2016 жылы.]] Сасырдың ірі жапырақтары құнарлы мал азығы болып саналады. 7 түрі: ақжолақ сасыр, (F. glaberrіma), Іле сасыры (F. іlіensіs), ксероморфты сасыр (F. xeromorpha), (F. іnvolucrata), Сөгеті сасыры (F. sugatensіs) және (F. taucumіca) Қазақстанның “” енгізілген.
Тағы қараңыз
- Итқұсық
Дереккөздер
- Қазақ Энциклопедиясы, 7 том
уикипедия, wiki, кітап, кітаптар, кітапхана, мақала, оқу, жүктеу, тегін, тегін жүктеу, mp3, видео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, сурет, музыка, ән, фильм, кітап, ойын, ойындар, ұялы, андроид, iOS, apple, ұялы телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ДК, веб, компьютер
Sasyr lat Ferula shatyrshagүldiler tukymdasyna zhatatyn kopzhyldyk monokarpty zhәne polikarpty shoptesin osimdikter SasyrFerula communisDүniesi ӨsimdikterBolimi Gүldi osimdikterTaby Қos zharnaktylar unranked AsteridsSaby ApialesTukymdasy ApiaceaeKishi tukymdasy Tajpasy Kishi tajpasy Tegi Ferula Karl Linnejtүrleri170 tүri belgili Қazakstannyn dalalyk sholdi zhәne tauly ajmaktarynda osetin 48 tүri kezdesedi onyn 20 sy endemikter Bulardyn biiktigi 30 90 sm kejde 2 m dej bolady Sabagy zhuan zhapyragy kauyrsyn tәrizdi sheti tilimdengen Gүli usak sary akshyl sary tүsti kos zhynysty shatyrsha gүlshogyryna toptalgan Mamyr mausym ajlarynda gүldep shilde tamyzda zhemis salady Tukymy dәnek Kopshilik tүrlerinin mys F foetida F schair nemese F Varia kuramynda shajyr kop Efir kamed zhemis agashtary zakymdanganda kabygynan bolinetin tez katyp kalatyn kojmalzhyn shyrysh tүzetin osimdikter sondyktan olardy dәri zhasau үshin koldanady zhemshopke kosyp malga beredi F moschata tukymynyn kuramynda zhupar iis shygaratyn efir majy bolady ony parfyumeriyalyk onimder zhasauda pajdalanady Kejbir tүrinin tamyry krahmalga baj ony tagamga kosady Қaratauda Boraldaj sasyry Ferula karatavica degen tүri kezdesedi https web archive org web 20160316000042 http www plantarium ru page image id 213166 html Muragattalgan16 nauryzdyn 2016 zhyly Sasyrdyn iri zhapyraktary kunarly mal azygy bolyp sanalady 7 tүri akzholak sasyr F glaberrima Ile sasyry F iliensis kseromorfty sasyr F xeromorpha F involucrata Sogeti sasyry F sugatensis zhәne F taucumica Қazakstannyn engizilgen Tagy karanyzItkusykDerekkozderҚazak Enciklopediyasy 7 tom